Τον κίνδυνο των περιορισμένων αντοχών του εγχώριου τραπεζικού συστήματος στην περίπτωση που παραταθεί ως τον Ιούνιο το μαρτύριο της σταγόνας επισείουν οι θεσμοί, εντείνοντας την πίεσή τους στην κυβέρνηση για επίτευξη συμφωνίας.
Η κυβέρνηση επιδιώκει λύση πακέτο ως τον Ιούνιο συνδέοντας την εφαρμογή του μεγαλύτερου και δυσκολότερου μέρους των μεταρρυθμίσεων που θα συμφωνηθούν με το νέο πρόγραμμα για τη χώρα. Πρόκειται για τακτική που προϋποθέτει αντοχές ώστε η Ελλάδα να μπορέσει, στη χειρότερη περίπτωση, να αντέξει χωρίς εκταμίευση δόσης για δύο ακόμη μήνες.
Το βασικό σενάριο της κυβέρνησης προβλέπει ότι η συμφωνία για τη λίστα των μεταρρυθμίσεων θα επέλθει το αργότερο στο Eurogroup της 11ης Μαΐου. Μία ημέρα μετά η χώρα έχει να καταβάλει 746 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ.
Όπως προκύπτει από την επιστολή του υπουργείου Οικονομικών προς τους εταίρους, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η συμφωνία επί της λίστας των μεταρρυθμίσεων συνιστά πρόοδο με βάση τη συμφωνία-γέφυρα της 20ής Φεβρουαρίου.
Επομένως, με την επίτευξή της θα ζητήσει αφενός να υπάρξουν περαιτέρω διευκολύνσεις από την ΕΚΤ (διεύρυνση του πλαφόν αγοράς εντόκων από τράπεζες), αφετέρου αποδέσμευση των κερδών από ομόλογα (1,9 δισ. ευρώ) και επιστροφή, με τη μορφή μετρητών, από τον EFSF στο ΤΧΣ του 1,2 δισ. ευρώ.
Η εκταμίευση μέρους, έστω, των παραπάνω κεφαλαίων θα εξασφαλίσει την κάλυψη των πληρωμών προς το ΔΝΤ τον Μάιο και θα αφήσει περιθώρια καλύτερων χειρισμών για τις πληρωμές του Ιουνίου προς το Ταμείο, συνολικού ύψους 1,53 δισ.
Το plan B προβλέπει υποχρεωτική δέσμευση των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων και των ασφαλιστικών οργανισμών. Πρόκειται για δεξαμενή 2,5 με 3 δισ., τα περισσότερα εκ των οποίων ανήκουν στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ).
Συγκεκριμένα, από τους φορείς εκτιμάται ότι το Δημόσιο μπορεί να εξασφαλίσει περί το 1 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 2 δισ. υπάρχουν στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία δεν υποχρεούνται να τα καταθέσουν στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η κίνηση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και μάλιστα αναδρομικά προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Παράλληλα, όμως, ακόμη και αν η κυβέρνηση μπορεί να εξασφαλίσει τις πληρωμές, η περαιτέρω παράταση της αβεβαιότητας ως τον Ιούνιο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ατυχήματος στις τράπεζες.
Η τροχιοδεικτική βολή της Πανελλήνιας
Η διάσπαση και εκκαθάριση της Πανελλήνιας Τράπεζας αποτελεί την πρώτη τροχιοδεικτική βολή από την πλευρά της ΕΚΤ και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για τις συνέπειες της ριψοκίνδυνης τακτικής από την πλευρά της Ελλάδας.
Η Πανελλήνια διασπάστηκε και ετέθη σε εκκαθάριση αντιμετωπίζοντας πρόβλημα ρευστότητας της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ, όταν η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από το ευρωσύστημα έχει εκτιναχθεί στα 110 δισ. ευρώ!
Τα κεφαλαιακά της προβλήματα ήταν γνωστά εδώ και ένα χρόνο, μετά το stress test της ΤτΕ, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να επιδειχθεί περαιτέρω μικρή ανοχή, όπως συμβαίνει και σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα.
Οι αποφάσεις για τη διάσπαση και την εκκαθάρισή της λήφθηκαν, με βάση πληροφορίες, υπό την πίεση του SSM και αυτό είναι ένα σαφές μήνυμα προς την κυβέρνηση για τους κινδύνους που ενέχει η τακτική της καθυστέρησης σε ένα περιβάλλον φυγής καταθέσεων και δυσανάλογα μεγάλης εξάρτησης από το ευρωσύστημα.
Προς την ίδια κατεύθυνση άσκησης πίεσης μέσω τραπεζών θα πρέπει να αναγνωστούν και οι χθεσινές δηλώσεις του κεντρικού τραπεζίτη της Γαλλίας Κριστιάν Νουαγέ, ο οποίος επισήμανε τον κίνδυνο να εξαντληθούν σύντομα τα αποδεκτά ενέχυρα των ελληνικών τραπεζών ακόμη και για χορήγηση έκτακτης ρευστότητας μέσω ELA.
Σημειώνεται ότι στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ έχει τεθεί από κάποιους κεντρικούς τραπεζίτες θέμα υποτίμησης της αξίας των ενεχύρων που δίνουν στο ευρωσύστημα οι εγχώριες τράπεζες, αντλώντας ρευστότητα, χωρίς προς το παρόν να ληφθεί σχετική απόφαση. Το ζήτημα ωστόσο επανέρχεται όπως φαίνεται και από δημοσίευμα του Bloomberg.
* Δείτε το ΦΕΚ και τη λίστα των φορέων στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.