Τράπεζες: Ρυθμίσεις «μαμούθ» αντί πλειστηριασμών

Σε ρυθμίσεις δανείων που ξεπερνούν τα 37 δισ. ευρώ προχώρησαν την τελευταία τριετία (2012-14) οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι δεν υπάρχει γενικευμένη απειλή πλειστηριασμών, στην περίπτωση που αρθεί το καθεστώς προστασίας ή περιορισθεί μόνο σε ευπαθείς ομάδες.

Κατά τη διάρκεια του δ' τριμήνου του 2014 οι συστημικές τράπεζες προχώρησαν σε αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο παρακολουθούν και απεικονίζουν λογιστικά την εξέλιξη, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των δανείων που ρυθμίστηκαν λόγω οικονομικής δυσχέρειας του δανειολήπτη.

Οι αλλαγές επιβλήθηκαν από τα νέα πρότυπα που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority - EBA) και από τον Εκτελεστικό Κανονισμό 2015/227 της Κομισιόν.

Έτσι, για πρώτη φορά, στις οικονομικές καταστάσεις του 2014 απεικονίζονται όλες οι ρυθμίσεις δανείων, οι οποίες έχουν διενεργηθεί τους προηγούμενους 36 μήνες και παρέχονται αναλυτικά στοιχεία για το πόσα από τα ρυθμισμένα δάνεια εξυπηρετούνται κανονικά, πόσα έχουν απομειωθεί και πόσα κινδυνεύουν να γίνουν καθυστερήσεις (εξυπηρετούνται με καθυστέρηση μικρότερη των 90 ή των 180 ημερών για τα στεγαστικά).

Τα στοιχεία που έδειξε ο διαφορετικός τρόπος απεικόνισης είναι εντυπωσιακά. Μέσα στην τελευταία τριετία οι τράπεζες έχουν ρυθμίσει δάνεια αθροιστικού ύψους 37,5 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν περίπου στο 16% των χορηγήσεών τους σε επίπεδο ομίλων. Έχουν, δε, σχηματίσει ειδικές και γενικές προβλέψεις για αυτά τα δάνεια 6,91 δισ. ευρώ.

Οι ρυθμίσεις διενεργούνται κυρίως σε επιχειρηματικά και στεγαστικά και περιλαμβάνουν συνήθως επιμήκυνση διάρκειας, διαγραφή μέρους των οφειλών, χορήγηση περιόδου χάριτος ως προς το κεφάλαιο ή και τους τόκους και μειώσεις επιτοκίων.

Ειδικότερα οι τράπεζες έχουν ρυθμίσει στεγαστικά δάνεια 13 δισ. ευρώ, αποδεικνύοντας ότι εξαντλούν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για συνεργάσιμους δανειολήπτες.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, η επέκταση της προστασίας από πλειστηριασμούς για πρώτη κατοικία, με αυξημένα μάλιστα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, μόνο κακό θα προκαλέσει διατηρώντας την αυξητική τάση των νέων καθυστερήσεων, ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τράπεζες, την οικονομία και τους συνεπείς δανειολήπτες και φορολογούμενους.

Ρυθμίσεις δανείων 6,2 δισ. ευρώ στην τριετία από τη Eurobank

Η Eurobank προχώρησε τους τελευταίους 36 μήνες σε ρυθμίσεις δανείων ονομαστικής αξίας 6,2 δισ. ευρώ (το 12% των συνολικών χορηγήσεων), σχηματίζοντας ειδικές και γενικές προβλέψεις απομείωσης 900 εκατ. ευρώ.

Έτσι η καθαρή αξία των ρυθμισμένων δανείων ανέρχεται σε 5,3 δισ. ευρώ (4,6 δισ. στην Ελλάδα και 715 εκατ. ευρώ στις υπόλοιπες αγορές), με την τράπεζα να έχει λάβει εξασφαλίσεις ύψους 4,1 δισ. ευρώ.

Από αυτά, δάνεια 1,88 δισ. ευρώ εξυπηρετούνται κανονικά, ενώ άλλα 855 εκατ. ευρώ εξυπηρετούνται με καθυστέρηση χαμηλότερη των 90 ή των 180 ημερών, και επομένως δεν έχουν σχηματισθεί προβλέψεις. Δάνεια 3,5 δισ. ευρώ έχουν απομειωθεί.

Οι ρυθμίσεις αφορούν κυρίως στεγαστικά δάνεια (2,68 δισ. ευρώ) και ακολουθούν τα επιχειρηματικά (1,56 δισ. ευρώ) και τα δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις (849 εκατ. ευρώ).

Σημειώνεται ότι από τα 51,8 δισ. ευρώ δάνεια της Eurobank τα 25,15 δισ. εξυπηρετούνται κανονικά, για δάνεια περίπου 20 δισ. ευρώ έχουν σχηματισθεί προβλέψεις απομείωσης 9,7 δισ. ευρώ, ενώ δάνεια αξίας 6,7 δισ. ευρώ εμφανίζουν καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών και δεν έχουν απομειωθεί. Το σύνολο των εξασφαλίσεων της τράπεζας αποτιμάται στα 31,1 δισ. ευρώ.

Ρύθμισε στεγαστικά δάνεια 5,3 δισ. η Alpha Bank

Δάνεια συνολικού ύψους 13,1 δισ. ευρώ (το 21% των δανείων προ απομειώσεων) ρύθμισε την τελευταία τριετία η Alpha Bank για τα οποία έχει σχηματίσει ατομικές και συλλογικές προβλέψεις απομείωσης 2,5 δισ. ευρώ.

Έτσι η καθαρή αξία των ρυθμισμένων δανείων ανέρχεται σε 10,54 δισ. ευρώ (8,94 δισ. στην Ελλάδα και 1,63 δισ. στις υπόλοιπες αγορές), με την τράπεζα να έχει λάβει εξασφαλίσεις 8,75 δισ. ευρώ.

Τα μισά από αυτά (5,3 δισ. ευρώ) είναι στεγαστικά, ενώ άλλο 1,88 δισ. ευρώ είναι καταναλωτικά. Τα ρυθμισμένα επιχειρηματικά δάνεια (μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις) ανέρχονται μόλις σε 2,1 δισ. ευρώ, ενώ αν προστεθούν και οι ρυθμίσεις σε δάνεια μικρών επιχειρήσεων το ποσό φθάνει στα 3,3 δισ.

Από την υποκατηγορία των ρυθμισμένων δανείων, τα 3,2 δισ. εξυπηρετούνται χωρίς καθυστέρηση, ενώ επιπλέον 1,78 δισ. ευρώ εξυπηρετείται μεν, με καθυστέρηση, όμως, μικρότερη των 90 ή των 180 ημερών. Έχουν απομειωθεί δάνεια 8,05 δισ. ευρώ.

Οι συνολικές χορηγήσεις της Alpha στις 31/12/2014 ανέρχονταν στα 62,3 δισ. ευρώ. Από τα παραπάνω δάνεια τα 29,85 δισ. ευρώ εξυπηρετούνται κανονικά, άλλα 4,5 δισ. ευρώ εξυπηρετούνται με καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών.

Τέλος δάνεια ονομαστικής αξίας 27,9 δισ. ευρώ έχουν απομειωθεί και το σύνολο των ειδικών και των γενικών προβλέψεων ανέρχεται σε 12,7 δισ. Έτσι η καθαρή αξία του δανειακού χαρτοφυλακίου διαμορφώνεται στα 49,5 δισ. με αξία εξασφαλίσεων 41,46 δισ. ευρώ.

Ρυθμίσεις δανείων ύψους 12,08 δισ. από την Πειραιώς

Η συνολική αξία των ρυθμισμένων δανείων πριν την απομείωσή τους ανέρχεται σε 12,08 δισ. ευρώ, ενώ οι απομειώσεις (ειδικές και γενικές) αντιστοιχούν σε 2,18 δισ. Έτσι η καθαρή αξία των ρυθμισμένων δανείων διαμορφώνεται σε 9,9 δισ. ευρώ με την τράπεζα να έχει εξασφαλίσεις ύψους 7,13 δισ.

Από αυτά τα 4,3 δισ. ευρώ εξυπηρετούνταν ως τις 31/12/2014 κανονικά, περίπου 2,7 δισ. βρίσκονται σε καθυστέρηση μικρότερη όμως των 90 ημερών, ενώ η Πειραιώς έχει πάρει προβλέψεις απομείωσης για δάνεια αξίας 5,1 δισ. ευρώ.

Από τα 9,9 δισ. ευρώ καθαρά ρυθμισμένα δάνεια τα 2 δισ. αφορούν στεγαστικά, τα 4,2 δισ. ευρώ μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 2,99 δισ. ευρώ μεγάλες επιχειρήσεις.

Σημειώνεται ότι στο τέλος του 2014 η Πειραιώς είχε μικτά δάνεια αξίας 72,98 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 33,9 δισ. ευρώ εξυπηρετούνταν κανονικά, τα 9,5 δισ. με καθυστέρηση χαμηλότερη των 90 ημερών, ενώ δάνεια αξίας 29,5 δισ. είχαν απομειωθεί.

Οι συνολικές προβλέψεις ανέρχονται σε 15,8 δισ. ευρώ και μετά την αφαίρεσή τους τα καθαρά δάνεια διαμορφώνονται σε 57,14 δισ. ευρώ. Για αυτά η Πειραιώς έχει εξασφαλίσεις ύψους 40,8 δισ. ευρώ.

Ρυθμισμένα δάνεια 6,12 δισ. ευρώ στην Εθνική

Τα ρυθμισμένα εγχώρια δάνεια στην Εθνική ανήλθαν στο τέλος του 2014 στα 6,12 δισ. ευρώ εκ των οποίων το 72,9% εξυπηρετείται κανονικά, σύμφωνα με την αναλυτική οικονομική κατάσταση της οικονομικής χρήσης 2014.

Μετά το σχηματισμό προβλέψεων το ύψος των καθαρών ρυθμισμένων δανείων της Εθνικής διαμορφώνεται στα 4,97 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, δάνεια 3,37 δισ. ευρώ βρίσκονται σε πρόγραμμα μειωμένων πληρωμών, ενώ έχει επεκταθεί η διάρκεια του δανείου για συμβάσεις ύψους 815 εκατ. ευρώ. Στα υπόλοιπα οι ρυθμίσεις είτε αφορούν μετάθεση πληρωμής τόκου, είτε συνδυασμό μέτρων.

Τα στεγαστικά αποτελούν περισσότερο από το 50% του συνόλου των ρυθμισμένων δανείων.

Η Εθνική στο τέλος του 2014 είχε χορηγήσεις στην Ελλάδα ονομαστικής αξίας 52,27 δισ. ευρώ. Εξ αυτών δάνεια 32 δισ. ευρώ εξυπηρετούνταν κανονικά, ενώ άλλα 3,2 δισ. ευρώ εξυπηρετούνταν με καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών.

Δάνεια ονομαστικής αξίας 17 δισ. ευρώ έχουν απομειωθεί και το σύνολο των ειδικών και των γενικών προβλέψεων ανέρχεται σε 8,7 δισ. ευρώ. Έτσι η καθαρή αξία των εν Ελλάδι χορηγήσεων διαμορφώνεται σε 43,5 δισ. έναντι των οποίων η τράπεζα έχει εξασφαλίσεις αξίας 28 δισ. ευρώ.

Προκειμένου ένα ρυθμισμένο δάνειο να αποχαρακτηριστεί, απαιτείται να περάσουν τουλάχιστον 2 έτη από τη στιγμή του χαρακτηρισμού του, να μην υπάρχουν καθυστερήσεις, ανησυχία για πλήρη αποπληρωμή,
απομείωση ή εκ νέου ρύθμιση και να υφίστανται τακτές ουσιώδεις καταβολές τουλάχιστον στο διάστημα των τελευταίων 12 μηνών.