Παραλύει μέρα με τη μέρα η οικονομία

Φαινόμενα παράλυσης αρχίζουν να παρουσιάζονται στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας για την τύχη της χώρας και της ταχείας επιδείνωσης στη φερεγγυότητα του Δημοσίου.

Δυόμισι μήνες μετά την προκήρυξη των εκλογών οι τράπεζες λειτουργούν στο όριο φροντίζοντας να καλύπτουν με την πενιχρή ρευστότητα που διαθέτουν τις απόλυτα άμεσες ανάγκες των πελατών τους, το Δημόσιο αγωνιά να καλύψει μέρα με τη μέρα τις ανάγκες του και η αγορά είναι ήδη αντιμέτωπη με συνθήκες ασφυξίας.

Πόσο μπορεί να τραβήξει η παραπάνω κατάσταση, χωρίς να υπάρξει εσωτερική στάση πληρωμών ή έστω σοβαρές επιπτώσεις στον οικονομικό ιστό;

Για λίγο ακόμη, απαντούν τραπεζίτες και επιχειρηματίες επισημαίνοντας ότι η χώρα κινδυνεύει από έναν νέο οικονομικό παγετώνα που θα προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις επιφέροντας νέα γενιά χρεοκοπημένων επιχειρήσεων και νέες αυξήσεις κεφαλαίου στις τράπεζες.

Με δεδομένο ότι τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου αρκούν για περίπου δύο με τρεις εβδομάδες, η κυβέρνηση καλείται σύμφωνα με την αγορά να επιταχύνει το βηματισμό της ώστε να προχωρήσει τόσο η αξιολόγηση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η οικονομία από τους θεσμούς, όσο και η εξειδίκευση και η εφαρμογή κάποιων μεταρρυθμίσεων, ώστε να εκταμιευθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα μέρος της δόσης.

Ήδη το Δημόσιο έχει δεσμεύσει περίπου 1 δισ. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα οργανισμών και φορέων (συνυπολογιζομένων και των 555 εκατ. ευρώ του ΤΧΣ) και για να βάλει χέρι στα διαθέσιμα των ταμείων θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση. Την ίδια στιγμή έχουν σταματήσει οι πληρωμές πέραν των απολύτως αναγκαίων, δηλαδή μισθών και συντάξεων.

Οριακές οι συνθήκες ρευστότητας των τραπεζών

Παρά τον αισθητό περιορισμό της εκροής καταθέσεων, οι συνθήκες ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα παραμένουν οριακές. Η απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει το όριο ELA μόλις κατά 500 εκατ. ευρώ την περασμένη Πέμπτη αναγκάζει τις τράπεζες να δουλεύουν με μαξιλάρι ρευστότητας της τάξης των 2 με 3 δισ. ευρώ, το οποίο ροκανίζεται από το Δημόσιο λόγω της δέσμευσης ταμειακών διαθεσίμων φορέων και οργανισμών.

Υπό το παραπάνω πρίσμα η αγορά αναμένει με ενδιαφέρον τις αποφάσεις του Δ.Σ. της ΕΚΤ στην αυριανή τηλεδιάσκεψη. Αν δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κρατήσει σφικτό το λουρί δίνοντας μια νέα μικρή χαλάρωση στο όριο του ELA ή αν θα προχωρήσει σε αύξηση που θα επιτρέψει τουλάχιστον στο τραπεζικό σύστημα να πάψει να λειτουργεί με ορίζοντα ημέρας.

Στάση πληρωμών

Οι προεκλογικές δεσμεύσεις αλλά και οι μετεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης για κατάργηση φόρων και διαγραφές κόκκινων δανείων σε συνδυασμό με τις συνθήκες ασφυξίας σε Δημόσιο και τράπεζες έχουν ως αποτέλεσμα να επανεμφανίζονται δυναμικά φαινόμενα στάσης πληρωμών από την πλευρά νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη στο δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση διπλασιάστηκε σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2014, τινάζοντας στον αέρα την πρόβλεψη για κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων εντός της φετινής χρονιάς.

Ταυτόχρονα οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές φόρων τον Ιανουάριο έφθασαν το 1,2 δισ. ευρώ, ενώ έχουν καταρρεύσει τα έσοδα από ρυθμίσεις στα ασφαλιστικά ταμεία. Ενδεικτικό είναι ότι τον Φεβρουάριο ρυθμίστηκαν σύμφωνα με το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών χρέη μόλις 90,3 εκατ. ευρώ όταν το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο ρυθμίστηκαν οφειλές 965,7 εκατ. ευρώ.

Ζητείται ρευστότητα 4 - 5 δισ. για να μην καταρρεύσουν οι εισαγωγές

Περίπου 4-5 δισ. ευρώ σε ρευστό θα απαιτηθούν για την προμήθεια της ελληνικής αγοράς με πρώτες ύλες και αγαθά για να μη στερέψει από προϊόντα, αν συνεχισθεί η απαίτηση των προμηθευτών του εξωτερικού για προπληρωμή από τις ελληνικές επιχειρήσεις των παραγγελιών.

Ξένοι προμηθευτές σε αρκετές περιπτώσεις απαιτούν την προπληρωμή του 100% των παραγγελιών, ή ζητούν προέμβασμα ίσο με το 50% της αξίας της παραγγελίας και το υπόλοιπο να εξοφλείται πριν από τη φόρτωση του εμπορεύματος.

Ακόμη και στους «καλούς» Έλληνες πελάτες με τους οποίους έχουν μακροχρόνιες εμπορικές σχέσεις έχουν κόψει την πίστωση, μειώνοντας την έκθεσή τους στη χώρα, ενώ τραβάνε πίσω την αποστολή των προϊόντων.

Παράγοντας της αγοράς από τον χώρο του εμπορίου ρούχων ανέφερε ότι ενώ ο ξένος προμηθευτής του δεν έχει αλλάξει τη διαδικασία πληρωμής, έχει βρει έναν πιο κομψό τρόπο για να περιορίσει τον κίνδυνο που αισθάνεται. Τι κάνει;

Καθυστερεί όπως αναφέρει ο ίδιος την αποστολή της παραγγελίας. Από εκεί που χρειαζόταν περί τις δύο εβδομάδες για να αποσταλεί στην Ελλάδα το κοντέινερ με τα προϊόντα που παράγγελνε ο Έλληνας έμπορος, πλέον ο χρόνος παράδοσης έχει φθάσει τις 6 εβδομάδες.

Παρέμβαση στο θέμα υπήρξε χθες από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής - Πειραιώς, Δημήτρη Μαθιό ο οποίος επισήμανε ότι πλησιάζει η αγορά σε συνθήκες ασφυξίας λόγω των σημαντικών προβλημάτων που παρατηρούνται στις εισαγωγές πρώτων υλών. Προειδοποίησε, δε, ότι θα υπάρξουν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε όλη την παραγωγή.

Πλήγμα στη ρευστότητα από το πάγωμα εξαγορών - επενδύσεων

Πλήγμα στη ρευστότητα της αγοράς προκαλεί και το γεγονός ότι πάγωσαν οι επενδύσεις από το εξωτερικό για αγορά επιχειρήσεων, ακινήτων, χαρτοφυλακίων δανείων, ενώ με πρωτοβουλία της κυβέρνησης κινδυνεύουν με ματαίωση ιδιωτικοποιήσεις όπως η πώληση 14 περιφερειακών αεροδρομίων.

Χαρακτηριστικό της στάσης αναμονής που τηρούν οι ξένοι επενδυτές λόγω της αβεβαιότητας είναι ότι ακόμη και ώριμες συζητήσεις για επενδύσεις σε αμυντικούς κλάδους όπως τα ακίνητα και ο τουρισμός παραμένουν παγωμένες μέχρι να ξεκαθαρίσει ότι η χώρα δεν κινδυνεύει με χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ.

Την ίδια στιγμή έχουν σταματήσει οι περισσότερες συζητήσεις μεταξύ τραπεζών και private equity funds για την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων και όπου προχωρούν (π.χ. Pasal – Trastor) οι διαδικασίες θα είναι αρκετά χρονοβόρες ώστε εν τω μεταξύ να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για την τύχη της χώρας.

Απροθυμία παρατηρείται και από την πλευρά των τραπεζών να ολοκληρώσουν δρομολογημένους διαγωνισμούς για την πώληση χαρτοφυλακίων δανείων ή να υπογράψουν την πώληση προβληματικών επιχειρήσεων σε ενδιαφερόμενους στρατηγικούς επενδυτές λόγω της πρόθεσης της κυβέρνησης να αλλάξει σημαντικά το νόμο Δένδια.

Καμπανάκι από τη μείωση τζίρου σε σούπερ μάρκετ!

Συνεχίσθηκε και το πρώτο δίμηνο του έτους η υποχώρηση του τζίρου στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, τον Ιανουάριο ο τζίρος του οργανωμένου λιανεμπορίου υποχώρησε 4,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2014, ενώ πάνω από 5% εκτιμάται ότι ήταν η πτώση τον Φεβρουάριο.

Εν τω μεταξύ δεν φαίνεται, τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο, το κλίμα αυτό να αναστρέφεται όπως σημειώνουν τα ίδια στελέχη.

Ωστόσο η πορεία του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων έχει δύο όψεις. Από τη μια είναι οι αλυσίδες οι οποίες κινούνται με θετικούς ρυθμούς, έστω και οριακούς, και εκείνες ο τζίρος των οποίων σημειώνει διψήφια ποσοστά υποχώρησης.

Στην πρώτη περίπτωση περιλαμβάνονται τοπικές αλυσίδες κυρίως σε τουριστικούς προορισμούς (σ.σ. μπορεί η περίοδος να μην είναι τουριστική αλλά υπάρχει "λίπος" από τους κατοίκους) και μεγάλες που μέσω εξαγορών και οργανικής ανάπτυξης έχουν διευρύνει το δίκτυό τους.

Από την άλλη πλευρά οι "χαμένοι" εντοπίζονται σε περιοχές της χώρας με σοβαρά οικονομικά προβλήματα (Βόρειος Ελλάδα), αλλά και όσοι έχουν χάσει πελάτες εξαιτίας των ελλείψεων που έχουν σε προϊόντα.

Πέρυσι ο τζίρος στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων σημείωσε πτώση 1,8% σε σχέση με το 2013 (στοιχεία IRI). Πάντως δεν θα πρέπει να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι η πτώση οφείλεται εν μέρει και στην ένταση των προσφορών και στη μείωση των τιμών κυρίως από τα επώνυμα brands.