Ρύθμιση χρεών: Ποιοι κερδίζουν «κούρεμα»

Ίσως την πιο γενναία ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχει υπάρξει ποτέ προετοιμάζεται να φέρει την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή με το πρώτο φορολογικό νομοσχέδιο το υπουργείο Οικονομικών (σ.σ. αντί για την άμεση κατάθεση που είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός).

Στο ίδιο νομοσχέδιο θα προβλέπεται κατάργηση των προστίμων 10%, 20% και 30% που επιβάλλονται σήμερα για ληξιπρόθεσμα χρέη ενώ αυξάνεται -εφόσον η σχετική διάταξη πάρει και την έγκριση του υπουργείου Δικαιοσύνης- στα 50.000 ευρώ (από 5.000 ευρώ σήμερα) το όριο ληξιπρόθεσμης οφειλής πάνω από το οποίο ενεργοποιούνται ποινικά μέτρα, με αυτόφωρο και προσωποκράτηση.

Η ρύθμιση, η οποία σχεδιάζεται να ενεργοποιηθεί προς τα τέλη Μαρτίου, προβλέπει, υπό προϋποθέσεις και περιορισμούς, διαγραφή έως και του 50% της οφειλής (για χρέη από φόρους εισοδήματος και χαράτσι έως το τέλος του 2013) στην περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, ενώ αν η πρώτη δόση υπερβαίνει τα 200 ευρώ, «κουρεύεται» η οφειλή στο ισόποσο της πρώτης δόσης.

Για τα χρέη οφειλετών με οικονομική αδυναμία, θα υπάρξει διαγραφή αφού γίνει εξέταση κατά περίπτωση βάσει κριτηρίων που θα καθοριστούν από ειδικές επιτροπές εξωδικαστικού συμβιβασμού.

Η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Ν. Βαλαβάνη, περιγράφοντας τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας ρύθμισης, είπε:

1. Καταργείται η διαχωριστική γραμμή των 15.000 ευρώ . Όλοι οι φορολογούμενοι μπορούν να ενταχθούν στις 100 δόσεις.

2. Τέλος το όριο του 1 εκατ. ευρώ

3. Όριο δόσης 20 ευρώ από 50 ευρώ – ελάχιστη μηνιαία

4. Τα χρέη θα περάσουν σε ένα Α.Φ.Μ. και όχι ανά Δ.Ο.Υ. - αν κάποιος έχει χρέος σε δύο Δ.Ο.Υ. θα πρέπει να κάνει διακανονισμό και με τις δύο Δ.Ο.Υ. με μίνιμουμ δόση 10 ευρώ ανά Δ.Ο.Υ.

5. Διατηρείται η βασική λογική της δυνατότητας απαλλαγής από τόκους, πρόστιμα και προσαυξήσεις για όσους πληρώσουν εφάπαξ. Θεσπίζεται κλίμακα από 2 έως 5 δόσεις με τη μεγαλύτερη έκπτωση 90% και ανά δέκα δόσεις η κλίμακα και όχι ανά 12, με κλιμάκωση ποσοστού απαλλαγής που καταλήγει για τις 100 δόσεις σε έκπτωση 30% (από 20 σήμερα). Σε κάποιες περιπτώσεις συμφέρει η παλιά κλίμακα – η οποία παραμένει σε ισχύ.

6. Προβλέπεται έκπτωση 50% στο κεφάλαιο για χρέη έως 31-12-2013 (δεν περιλαμβάνονται χρέη από ΦΠΑ από ΦΑΠ ή παρακρατούμενους φόρους κ.ά., από ΕΦΚ ή χρέη από τελωνεία) εφόσον υπάρξει εφάπαξ εξόφληση. Αν για παράδειγμα κάποιος χρωστά φόρο εισοδήματος και χαράτσι έως το τέλος του 2013, συνολικού ύψους 5.000 ευρώ και καταβάλει εφάπαξ 2.500 ευρώ, το υπόλοιπο διαγράφεται. Για την ίδια κατηγορία χρεών, αν ο οφειλέτης καταβάλει πρώτη δόση τουλάχιστον δέκα φορές πολλαπλάσια της ελάχιστης -επομένως πάνω από 200 ευρώ- η πρώτη δόση μετρά σαν να πληρώθηκε διπλή.

7. Η νέα ρύθμιση των εκατό δόσεων θα αφορά βεβαιωμένες οφειλές έως 31-12-2014. Για πρώτη φορά εντάσσονται και οφειλές από ΦΠΑ.

8. Προσαυξήσεις εντός ρύθμισης. Χρέη έως 5.000 ευρώ εντάσσονται άτοκα, για πάνω από 5.000 ευρώ προβλέπεται επιτόκιο 3%.

9. Θα υπάρχει περίοδος χάριτος τριών συνεχόμενων δόσεων στη διάρκεια της οποίας θα τρέχουν προσαυξήσεις 0,25% το μήνα για κάθε μήνα καθυστέρησης εξόφλησης της δόσης. Μετά την περίοδο χάριτος αν δεν πληρωθεί η δόση, χάνεται η ρύθμιση.

10. Καταργείται η προϋπόθεση υποβολής όλων των χρωστούμενων φορολογικών δηλώσεων για την υπαγωγή στη ρύθμιση. Ο φορολογούμενος θα μπορεί να μπαίνει στη ρύθμιση και να υποβάλλει τις χρωστούμενες δηλώσεις μέσα σε τρεις μήνες.

11. Η ισχύουσα ρύθμιση των 72-100 δόσεων διατηρείται έως το τέλος Μαρτίου. Η προθεσμία για τη νέα ρύθμιση εκπνέει στο τέλος Απριλίου ειδικά για τα χρέη έως το τέλος του 2013 για όσους θέλουν να κάνουν χρήση των κινήτρων διαγραφής χρέους και στο τέλος Μαΐου για τη συνολική ρύθμιση. «Δεν θα υπάρξει άλλη ρύθμιση, αυτή είναι η τελευταία» διεμήνυσε η κ. Βαλαβάνη.

12. Όσοι φορολογούμενοι έχουν εντάξει τις οφειλές τους σε ρύθμιση που ήδη τρέχει μπορούν είτε να συνεχίσουν είτε να μεταπηδήσουν στη νέα ρύθμιση εφόσον τους συμφέρει.

13. Εντός της ρύθμισης, χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας όπως και σήμερα και αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων επί κινητών και ακινήτων, με εξαίρεση τις κατασχέσεις στα χέρια τρίτων.

14. Σε δεύτερο χρόνο, με άλλο νομοσχέδιο, θα δημιουργηθούν ειδικές περιφερειακές επιτροπές οι οποίες θα εξετάσουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των φτωχών. Η κ. Βαλαβάνη ξεκάθαρα είπε πως για όσους πραγματικά διαπιστωθεί οικονομική αδυναμία έστω και τμηματικής εξόφλησης με 20 ευρώ το μήνα, για χρέη 200-300 ευρώ, θα υπάρξει διαγραφή οφειλής.

15. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας υπαγωγής στη νέα ρύθμιση έρχεται κύμα σαρωτικών κατασχέσεων. «Δεν θα υπάρξει έλεος για όσους μεγάλους οφειλέτες μπορούν να μπουν στη ρύθμιση και δεν θα το κάνουν».

Πόσο μειώνονται οι προσαυξήσεις ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων

Σύμφωνα με το προσχέδιο του νομοσχεδίου που δεν αποκλείεται να αλλάξει οι προσαυξήσεις μειώνονται ως εξής:

α) Εφάπαξ: απαλλαγή κατά ποσοστό 100%.
β) Από δύο 2 έως 5 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 90%.
γ) Από 6 έως και 10 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 80%.
δ) Από 11 έως και 20 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 75%.
ε) Από 21 έως και 30 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 70%.
στ) Από 31 έως και 40 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 65%.
ζ) Από 41 έως και 50 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 60%.
η) Από 51 έως και εξήντα 60 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 55%.
θ) Από 61 έως και εβδομήντα 70 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 50%.
ι) Από 71 έως και 80 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό σαράντα 45%.
ια) Από 81 έως και ενενήντα 90 μηνιαίες δόσεις: Απαλλαγή κατά ποσοστό 40%.
ιβ) Από 91 έως και 100 μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό τριάντα 30%.

Παραδείγματα

Για χρέη που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα έως τις 31-12-2013 και αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλής (ως επί τω πλείστω φόρος εισοδήματος και χαράτσι ακινήτων) οι φορολογούμενοι έχουν μια πρωτόγνωρη ευκαιρία. Να «κουρέψουν» το κεφάλαιο της οφειλής τους. Το «κούρεμα» γίνεται με δύο τρόπους, τους οποίους θα επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε με παραδείγματα.

Ας υποθέσουμε πως ένας φορολογούμενος οφείλει συνολικά 8.000 ευρώ (χρέη που καλύπτουν τις προϋποθέσεις της συγκεκριμένης διάταξης) εκ των οποίων τα 5.000 ευρώ αφορούν αρχική οφειλή και τα υπόλοιπα 3.000 ευρώ είναι προσαυξήσεις. Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος έχει τρεις επιλογές:

1. Να εξοφλήσει εφάπαξ, διαγράφοντας το 50% της συνολικής οφειλής. Αν καταβάλλει 4.000 ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών του χαρίζει τα υπόλοιπα.

2. Να καταβάλλει ως πρώτη δόση, ποσό που να υπερβαίνει έστω και κατά ένα ευρώ, το δεκαπλάσιο της ελάχιστης δόσης των 20 ευρώ, επομένως πάνω από 201 ευρώ. Ας υποθέσουμε πως ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να δώσει «ντούκου», ποσό 2.000 ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών θα μετρήσει τα 2.000 ευρώ, διπλά σαν να είναι 4.000 ευρώ.

Θα σβήσει πρώτα τις προσαυξήσεις των 3.000 ευρώ και θα αφαιρέσει και τα 1.000 που απομένουν από το κεφάλαιο. Έτσι πληρώνοντας 2.000 ευρώ, η συνολική οφειλή των 8.000 ευρώ μειώνεται σε 4.000 ευρώ. Τα 4.000 ευρώ που απομένουν μπαίνουν στη ρύθμιση των 100 δόσεων.

3. Να βάλει απευθείας τη συνολική του οφειλή στις 100 δόσεις (ή σε λιγότερες σβήνοντας πολλαπλάσιο ύψος προσαυξήσεων) και να πληρώνει κάθε μήνα ελάχιστη μηνιαία δόση 20 ευρώ.

Πώς ρυθμίζονται οι οφειλές στα ταμεία

Έως και 100 δόσεις, ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής προς τα ασφαλιστικά ταμεία, προβλέπουν οι διατάξεις του νομοσχεδίου για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων χρεών στα ταμεία.

Με στόχο την ενίσχυση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Δημήτρης Στρατούλης, οι βελτιώσεις που έγιναν με τη νέα ρύθμιση είναι οι εξής:

- Έως 100 δόσεις μπορούν να πληρώσουν όλοι οι οφειλέτες ανεξάρτητα από το ύψος των χρεών. Στην προηγούμενη ρύθμιση οι 100 δόσεις ίσχυαν μόνο για χρέη έως 15.000 ευρώ.

- Ορίζεται ευνοϊκότερο επιτόκιο ως εξής: 0% για χρέη έως 5.000 ευρώ και 3% για μεγαλύτερες οφειλές, αντί για 4,56% ετησίως που ίσχυε στην παλαιά ρύθμιση.

- Προβλέπεται μεγαλύτερη έκπτωση στα πρόσθετα τέλη. Συγκεκριμένα, παραμένει η μείωση 100% στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής, γίνεται 70% στην περίπτωση επιλογής 50 δόσεων (ίσχυε έκπτωση 60% για 48 δόσεις), και έκπτωση 50% στις 100 δόσεις από 20% που ίσχυε με την προηγούμενη ρύθμιση.

- Δίνεται η δυνατότητα απώλειας μίας δόσης ανά δωδεκάμηνο χωρίς πρόστιμα και χωρίς να βγαίνει εκτός ρύθμισης ο οφειλέτης.

- Στη ρύθμιση εντάσσονται όλες οι οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως την 1η Φεβρουαρίου 2015 (η παλαιά αφορούσε ληξιπρόθεσμα έως την 1η/10/2014).

Ειδικά για τα ασφαλιστικά ταμεία αναγκαία προϋπόθεση για υπαγωγή στη ρύθμιση είναι η καταβολή τρεχουσών εισφορών από την 1η Φεβρουαρίου και μετά. Για τα ταμεία υπάρχει ειδική διάταξη για οφειλές Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και ΟΤΑ, τα οποία θα μπορούν να ρυθμίζουν τις οφειλές τους σε έως και 150 δόσεις με μείωση προσαυξήσεων έως 50%, υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκριθεί το αίτημά τους από το διοικητικό συμβούλιο του ΙΚΑ.

Τέλος, θα υπάρχει πρόβλεψη για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα που αποδεδειγμένα είχαν μηδενικό εισόδημα το 2014 (δεν συμπεριλαμβάνεται το επίδομα ανεργίας και πρόνοιας) η αναστολή κάθε εισπρακτικού μέτρου για 12 μήνες και εν συνεχεία η δυνατότητα υπαγωγής σε ρύθμιση.