Τι βγάζει για την κυβέρνηση η εξίσωση εσόδων – παροχών

Αν βάλει κανείς από τη μία πλευρά την κατάσταση του προϋπολογισμού και τους δημοσιονομικούς στόχους- με την τρύπα των εσόδων τον Ιανουάριο και τη μοιραία διεύρυνσή της τον Φεβρουάριο- και από την άλλη τις παροχές που έχει εξαγγείλει μετεκλογικά η κυβέρνηση, δεν χρειάζεται να είναι διαπρεπής οικονομολόγος για να καταλάβει ότι η εξίσωση βγάζει αρνητικό αποτέλεσμα. Σε όρους οικονομικούς, δημοσιονομικό κενό. Σε όρους τρόικας, μέτρα.

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ήρθαν να επιβεβαιώσουν αυτό που γνωρίζαμε ήδη. Ότι δηλαδή τον Ιανουάριο άνοιξε μια τρύπα στα έσοδα κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου και με δεδομένο ότι οι δαπάνες ήταν κοντά στο στόχο (ελαφρά χαμηλότερες για την ακρίβεια), όσα έσοδα έλειψαν έγιναν απευθείας αστοχία στο πρωτογενές πλεόνασμα.

Ο προϋπολογισμός είχε στόχο 1,366 δισ. ευρώ πρωτογενές πλεόνασμα τον Ιανουάριο, αντ' αυτού επετεύχθη πλεόνασμα 443 εκατ. ευρώ. Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού αντί για 1,286 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε σε 367 εκατ. ευρώ.

Αυτά είναι τα δεδομένα, με τη σφραγίδα του ΓΛΚ. Στην ανακοίνωση, υπενθυμίζεται και ο στόχος. Πρωτογενές πλεόνασμα 5,798 δισ. ευρώ το 2015. Εφιάλτης...

Οι υποθέσεις

Με αυτά τα δεδομένα κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η ελληνική πλευρά. Απέναντι θα βρίσκονται οι γνωστοί Ρίσι Γκογιάλ (ΔΝΤ), Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ) και Ντέκλαν Κοστέλο (Ε.Ε.), ο Τόμας Βίζερ και οι συνεργάτες του. Το βάρος της διαπραγμάτευσης για την ελληνική πλευρά θα το σηκώσει ο πρόεδρος του ΣΟΕ Γιώργος Χουλιαράκης. Θα πλαισιώνεται, μάλιστα, και από την ομάδα της Lazard που έχει προσληφθεί σε ρόλο συμβούλου για το ελληνικό δημόσιο χρέος.

Ας υποθέσουμε ότι στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες η ελληνική κυβέρνηση εκτός από τις γέφυρες και τη μη παράταση κερδίσει και το «κούρεμα» του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα από το 3% του ΑΕΠ, στο 1,5%. Τα 5,798 δισ. ευρώ πέφτουν στο μισό.

Αν δεν λαμβάναμε υπ' όψιν τη «σκοτωμένη» τρόικα, θα λέγαμε «να τα περιθώρια για τις πρώτες παροχές». Υπάρχει όμως μια ακόμα παράμετρος στην εξίσωση. Η τρόικα -πριν από το θάνατό της από τον Γ. Βαρουφάκη- εκτιμούσε ότι ο προϋπολογισμός του 2015 ενσωματώνει δημοσιονομικό κενό της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ. Αν επιμείνει σε αυτόν τον ισχυρισμό -υπό τη νέα της μορφή-, τότε η ωφέλεια από το «κούρεμα» του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα εξανεμίζεται με τη μία και μένει να καλυφθεί και η τρύπα του 1 δισ. ευρώ που άνοιξε τον Ιανουάριο.

Τον Φεβρουάριο δε, με δεδομένο ότι η ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα έχει πιάσει πάτο, ενώ κρίνεται αμφίβολο κατά πόσον οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν μια κι έξω και τις δύο δόσεις του ΦΠΑ (μετά την παράταση της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων από τις 30 Ιανουαρίου στις 27 Φεβρουαρίου), τα έσοδα περισσότερες πιθανότητες έχουν να ξεφύγουν κι άλλο παρά να επανέλθουν.

Άρα το πρόβλημα μάλλον μεγεθύνεται, παρά αμβλύνεται.

Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να αντικρούσει ότι υπάρχει και η παράμετρος των 5,9 δισ. ευρώ που είναι οι δαπάνες τόκων για το 2015. Αν «κουρεύονταν» και αυτές, οι ισορροπίες θα μπορούσαν να αλλάξουν δραστικά. Μόνο που στην παρούσα φάση η κυβέρνηση παλεύει για να εξασφαλίσει πρόγραμμα-γέφυρα και τα 7,2 δισ. ευρώ της δόσης μετά από κάποια αξιολόγηση και η όποια συζήτηση για το χρέος φαίνεται να πηγαίνει από Σεπτέμβριο και μετά...

Και οι πονοκέφαλοι

Οι παροχές που αφειδώς μοιράζονταν προεκλογικά και μετεκλογικά στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων, σύντομα θα πρέπει να περάσουν από το ταμείο του ΓΛΚ.

Ο Δημήτρης Μάρδας έχει ζητήσει αναλυτική κοστολόγηση για ό,τι εξήγγειλε κάθε υπουργός για να διαπιστώσει στη συνέχεια -αφού κλείσουν οι ανοιχτοί λογαριασμοί της διαπραγμάτευσης- τι μπορεί να γίνει και πότε, ανάλογα με τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Από τώρα πάντως θα πρέπει να αρχίσει να ψάχνει 2 δισ. ευρώ, καθώς ακόμα και εάν όλες οι υπόλοιπες παροχές μετατεθούν χρονικά προς τα πίσω, η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ δεν μπορεί να περιμένει. Ίσως αυτή είναι η μόνη παροχή που δεν σηκώνει αναβολή, αλλά απαιτεί 2 δισ. ευρώ σε ισοδύναμα.

Οι συναρμόδιοι υπουργοί δείχνουν στην κατεύθυνση της φοροδιαφυγής. Η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι έσοδα 2 δισ. ευρώ από φοροφυγάδες δεν μαζεύονται έτσι εύκολα.

Εκτός και εάν αυτή η κυβέρνηση κάνει τη μεγάλη έκπληξη...