Στα χαρτιά έμειναν οι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί στα δημόσια έργα

Στον αέρα θα βρεθούν οι διαγωνισμοί του στενού δημοσίου τομέα καθώς με βάση τη νομοθεσία από 1η Ιανουαρίου 2015 όλες οι προκηρύξεις έργων της Κεντρικής Κυβέρνησης πρέπει να γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.).

Όμως, παρά το γεγονός ότι σύντομα κλείνει το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου, καμία ηλεκτρονική πλατφόρμα και κανένα ηλεκτρονικό τεύχος δημοπράτησης δεν έχει αναπτυχθεί από το ελληνικό δημόσιο με αποτέλεσμα εκπρόσωποι τεχνικών εταιρειών να υποστηρίζουν πως «ολόκληρο το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων κινδυνεύει να βραχυκυκλωθεί. 

Μάλιστα, σε επιστολή του Πανελληνίου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ) προς τους υπουργούς Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα και Υποδομών Μιχάλη Χρυσοχοϊδη αναφέρεται ότι αν δεν υπάρξει νομοθετική παρέμβαση «όλες οι από σήμερα διενεργούμενες δημοπρατήσεις έργων της Κεντρικής Κυβέρνησης κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν παράνομες» αφού δεν μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικά, όπως προβλέπει η νομοθεσία.

Η διοίκηση του ΣΑΤΕ υποστηρίζει πως για την ορθή λειτουργία του συστήματος ηλεκτρονικών δημοπρασιών πρέπει να υπάρχει ενεργή και δοκιμασμένη διασύνδεση όλων των εμπλεκομένων φορέων της δημόσιας διοίκησης που εκδίδουν τα νομιμοποιητικά και λοιπά έγγραφα των εργοληπτικών επιχειρήσεων, όπως Ασφαλιστικά Ταμεία, ΔΥΟ, Πρωτοδικεία, Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, κλπ, «προϋπόθεση που μέχρι σήμερα δεν υφίσταται και ούτε διαφαίνεται ικανός σχεδιασμός και προεργασία του Ελληνικού Δημοσίου για να υπάρξει σε σύντομο χρονικό διάστημα». 

Θεωρείται σίγουρη τόσο η αναβολή εφαρμογής του νέου καθεστώτος από 1ης Ιανουαρίου, όσο και η αναβολή εφαρμογής ηλεκτρονικών διαγωνισμών για το σύνολο του δημοσίου τομέα από 1η Δεκεμβρίου 2015, όπως προβλέπει ο νόμος. Ούτε σήμερα, ούτε και τον ερχόμενο Δεκέμβριο προβλέπεται πως θα έχουν ολοκληρωθεί τα απαραίτητα έργα και διασυνδέσεις για να προχωρήσουν οι ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί, παρά τις εξαγγελίες στελεχών του υπουργείου Ανάπτυξης κατά το παρελθόν. 

Η νομοθεσία προβλέπει πως μέσω του Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ. θα πραγματοποιείται ηλεκτρονικά όλη η διαγωνιστική διαδικασία και η παρακολούθηση μίας δημόσιας σύμβασης με προϋπολογισμό 60.000 ευρώ και άνω άνευ ΦΠΑ. Ειδικότερα το σύστημα διαθέτει ήδη λειτουργίες που αφορούν την κατάρτιση και δημοσίευση της διακήρυξης ενός διαγωνισμού, την υποβολή των προσφορών από τους υποψήφιους αναδόχους, την αξιολόγηση και την κατακύρωση της σύμβασης. Στο δικτυακό τόπο του συστήματος (www.promitheus.gov.gr) αναφέρεται πως «θα διατίθενται επιπλέον λειτουργίες όπως η εκτέλεση και παρακολούθηση της σχετικής σύμβασης, η ηλεκτρονική παραγγελία, η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η ηλεκτρονική πληρωμή». 

Μετά την έκδοση του Ν. 4281/2014 (ΦΕΚ 160/Α/2014), το θεσμικό πλαίσιο που διέπει πλέον τη λειτουργία του ΕΣΗΔΗΣ είναι τα άρθρα 134-138 του εν λόγω νόμου, η έναρξη ισχύος των οποίων έχει προβλεφθεί στο άρθρο 201 παρ. 3 ως εξής:

Όσον αφορά τις προμήθειες και υπηρεσίες:
• για τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης από την 01.07.2014
• για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης από την 01.10.2014
• και όσον αφορά το σύνολο του δημόσιου τομέα από την 01.10.2015
Όσον αφορά τα έργα:
• αρχίζει όσον αφορά όλους τους φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης από την 01.01.2015
• και όσον αφορά το σύνολο του δημόσιου τομέα από την 01.12.2015

Για τις προμήθειες και υπηρεσίες του δημοσίου υπήρξε αναδρομική νομοθετική παρέμβαση ώστε να καλυφθεί η αδυναμία (ή η άρνηση…) κρατικών υπηρεσιών να προχωρήσουν σε ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς.

Τώρα αναμένεται νέα νομοθετική παρέμβαση ώστε να παραταθεί για τέταρτη φορά η εφαρμογή των ηλεκτρονικών διαγωνισμών στα δημόσια έργα.