Bloomberg: Πόσο πιο «τρομακτική» μπορεί να γίνει η Ελλάδα

Τώρα που οι Έλληνες έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν για το οικονομικό τους μέλλον, μπορεί να αρχίσει η καταστροφολογία. Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πουν τις απειλητικές κουβέντες τους αναφορικά με τις συνέπειες εξόδου από το ευρώ που θα έχει το... ξεστράτισμα από τον δρόμο της δημοσιονομικής αρετής. Θα χρησιμοποιηθεί η απειλή του οικονομικού Αρμαγεδδώνα.

Όπως συμβαίνει συχνά, ένας από τους χρησιμότερους τρόπους για να ξεχωρίσουν τα «σήματα» από τον «θόρυβο», είναι «να ακολουθήσει κανείς το χρήμα».

Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει πως οι ίδιοι οι Έλληνες γνώριζαν εξ αρχής πως η κρίση του ευρώ δεν έχει τελειώσει. Χρησιμοποιεί επίσημα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος για να παρακολουθήσει πόσο χρήμα βρίσκεται κατατεθειμένο στις τράπεζες της χώρας. Και δείχνει πως το περισσότερο χρήμα που έφυγε στην αρχή της κρίσης, δεν επέστρεψε ποτέ:

Όταν υπάρχει μαζική φυγή καταθέσεων από τις τράπεζες, υπάρχει βία να βγάλεις τα λεφτά σου πριν από τον γείτονά σου, σε περίπτωση που κλείσει τις πόρτες της η τράπεζα. Όταν υπάρχει μαζική φυγή καταθέσεων από μια χώρα, υπάρχει βία να βγάλεις τα λεφτά σου από τη χώρα προτού η κυβέρνηση είτε επιβάλει ελέγχους στα κεφάλαια που θα «κλειδώσουν» το ρευστό μέσα στη χώρα, ή αποφασίσει να κατάσχει μέρος τους ή ακόμα και όλα τα λεφτά σου.

Από το 2010 μέχρι τα μέσα του 2012, οι έλληνες καταθέτες απέσυραν το 37% του ρευστού τους από τις τοπικές τράπεζες. Το συνολικό ρευστό στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα έχει μειωθεί στα περίπου 165 δισ. ευρώ, περίπου 31% χαμηλότερα από το peak, κάτι που υποδηλώνει πως οι καταθέτες δεν έχουν ακόμα πειστεί ότι τα χρήματά τους είναι ασφαλή. Έτσι, ένα βασικό μέτρο που θα πρέπει να παρακολουθήσουμε τους επόμενους μήνες καθώς η εισερχόμενη ελληνική κυβέρνηση θα επαναδιαπραγματεύεται με τους πιστωτές της, θα είναι αν θα αρχίσει πάλι η «αιμορραγία» των καταθέσεων.

Το δεύτερο μέτρο της αγοράς που θα πρέπει να παρακολουθούμε είναι το χάσμα μεταξύ των αποδόσεων των 10ετών και των 3ετών ομολόγων. Αυτός ο δείκτης αποδείχθηκε ακριβής όταν «μάντεψε» ότι το στοίχημα του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά για την επιλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα αποτύγχανε. Η πτώση της κυβέρνησης αυτήν την εβδομάδα, η οποία οδηγεί σε πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο που φαίνεται πιθανόν να φέρουν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ, ώθησε τους επενδυτές να διευρύνουν ακόμα περισσότερο το χάσμα:

Το τελευταίο βαρόμετρο του ελληνικού ρίσκου είναι επίσης και το πιο απλό. Οι traders της αγοράς CDS πληρώνονται για να «σφιγμομετρούν» την πιθανότητα κάποιος δανειολήπτης να μην αποπληρώσει τα χρέη του. Αυτοί αυξάνουν το κόστος ασφάλισης έναντι του κινδύνου ελληνικής χρεοκοπίας, όπως δείχνει το διάγραμμα:

Μέχρι στιγμής, απουσιάζει η μετάσταση στην υπόλοιπη ευρωζώνη: στη δημοπρασία 10ετών ομολόγων που διενήργησε χθες, η Ιταλία πέτυχε ιστορικό χαμηλό κόστος δανεισμού στο 1,89%, πληρώνοντας για πρώτη φορά λιγότερο από 2%. Ακόμα και τα πορτογαλικά ομόλογα, που πιέστηκαν τη Δευτέρα από τους επενδυτές, χθες έκαναν ράλι. Υπάρχει ο πειρασμός να θεωρηθεί ότι πρόκειται για ελληνικό και όχι ευρωπαϊκό πρόβλημα.

Αυτό όμως θα ήταν λάθος. Ακόμα και αν η ΕΕ τηρήσει σκληρή στάση με τους νέους ηγέτες της Ελλάδας, καθώς η χώρα θα προσπαθεί να αναδιαπραγματευτεί το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους, η προοπτική εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ θα φέρει και πάλι αναταραχή σε ολόκληρη την ευρωζώνη. Οι επενδυτές θα ψηφίσουν με τα χαρτοφυλάκιά τους. Και ο καλύτερος οδηγός τους για τα πιο πιθανά αποτελέσματα θα είναι να ακολουθήσουν το χρήμα.