Ελληνοισπανικός πόλεμος απειλεί να τινάξει στον αέρα το Κτηματολόγιο

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Γεωπληροφορικής και Κτηματολογίου (ΣΕΓΕΚ) Γιάννης Πρέσβελος δηλώνει στο Euro2day.gr πως είναι αδικαιολόγητος ο θόρυβος που έχει προκύψει από τις καταγγελίες της ισπανικής εταιρείας Tragsatec για χαμηλές εκπτώσεις στους 22 από τους 28 διαγωνισμούς για τη νέα γενιά κτηματογράφησης, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 570 εκατ. ευρώ.

Ο πρόεδρος του ΣΕΓΕΚ, που εκπροσωπεί περί τις 70 εταιρείες που ασχολούνται με το Κτηματολόγιο, υποστηρίζει πως «αδυνατεί να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους κινδυνεύουν με ακύρωση οι 28 διαγωνισμοί» με παρέμβαση της Κομισιόν, όπως λέγεται.

Οι Ισπανοί, όμως, προσέφυγαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζοντας πως οι ελληνικές εταιρείες «τα βρήκαν» και προσέφεραν πολύ χαμηλές εκπτώσεις στους διαγωνισμούς που δεν συμμετείχε η Tragsatec. Αντίθετα προσέφεραν υψηλές εκπτώσεις στους διαγωνισμούς που ήταν οι Ισπανοί με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να βρεθούν εκτός παιχνιδιού.

Ο κ. Πρέσβελος παραδέχεται, όμως, πως μολονότι η χώρα μας έχει δαπανήσει μέχρι σήμερα περί τα 1,2 δισ. ευρώ, είναι πλέον σχεδόν αδύνατο να έχει Κτηματολόγιο μέχρι το 2020, όπως υποστήριζαν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών και ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης. Στον αέρα βρίσκονται και άλλες παρεμβάσεις για χωροταξικό ξεκαθάρισμα όπως οι δασικοί χάρτες (εκπονήθηκαν, χωρίς να επικυρώνονται...), η καταγραφή του αιγιαλού, κ.λπ. με τεράστια ζημιά για την ελληνική οικονομία και την προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων.

Ο πρόεδρος του ΣΕΓΕΚ υποστηρίζει πως μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί από τη διοίκηση της ΕΚΧΑ (της κρατικής εταιρείας που διαχειρίζεται το Κτηματολόγιο) αν η απόφαση για ακύρωση των 22 διαγωνισμών είναι οριστική. «Μια καταγγελία δε σημαίνει πως αυτόματα ακυρώνεται ένας διαγωνισμός ειδικά στην περίπτωση του ελληνικού Κτηματολογίου που οι επιχειρήσεις κονταροχτυπιούνται επί χρόνια με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι κατακυρώσεις». Μέχρι και νομοθετική ρύθμιση χρειάστηκε ώστε να περιοριστούν οι ατελείωτες ενστάσεις σε κάθε διαγωνισμό.

«Οι Ισπανοί έδωσαν έκπτωση 2,4% στην Αττική και 11,2% στην Εύβοια» λέει ο πρόεδρος του ΣΕΓΕΚ και προσθέτει πως «κάθε εταιρεία εφαρμόζει τη δική της τακτική οπότε δε μπορεί κάποιος να υποστηρίξει πως το 1,5% ή 2% σε διαγωνισμούς για άλλες περιοχές ήταν χαμηλό». Σύμφωνα με τον κ. Πρέσβελο, η μέση έκπτωση στους 28 διαγωνισμούς ήταν κοντά στο 9% ποσοστό που θεωρεί υψηλό, αφού προηγήθηκε οριζόντιο «κούρεμα» περί το 30% στον προϋπολογισμό των έργων κτηματογράφησης.

Το σενάριο παραχώρησης σε ιδιώτες

Ορισμένοι τοπογράφοι πιστεύουν πως η σημερινή εικόνα αποσύνθεσης αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε να ξαναζεσταθούν τα σενάρια παραχώρησης της κατάρτισης και διαχείρισης του Κτηματολογίου σε ιδιώτες, που είχε επεξεργαστεί η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου όταν στο υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ) ήταν ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ο σημερινός υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, τοπογράφος μηχανικός και ο ίδιος, ούτε ήθελε να ακούσει γι' αυτό το ενδεχόμενο. Ομως, οι προβλέψεις του για την πορεία του έργου δεν επιβεβαιώθηκαν.

Για ψηφοθηρικούς και άλλους λόγους, έχει "παγώσει" η είσπραξη του Κτηματόσημου (για τις κτηματογραφήσεις που έγιναν προ του 2007) με αποτέλεσμα η ΕΚΧΑ, η κρατική εταιρεία που προωθεί το έργο, να στερείται σημαντικούς πόρους. Την ίδια στιγμή, οι αρμόδιοι υποστηρίζουν πως υπάρχει χρηματοδοτικό κενό εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, με ορισμένες εκτιμήσεις να το ανεβάζουν στα 220 εκατομμύρια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να μην εγκρίνει τη χρηματοδότηση του έργου, με εξαίρεση κονδύλι περί τα 80 εκατ. ευρώ.

«Η προχειρότητα (π.χ. έλλειψη ολοκληρωμένης καμπάνιας ή άλλων πρωτοβουλιών) με την οποία προωθείται το έργο αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι σε πρόσφατες διαδικασίες κτηματογράφης εμφανίστηκε μόνο το 25% των ιδιοκτητών ακινήτων εντός της χρονικής προθεσμίας!» επισημαίνουν στελέχη που παρακολουθούν το εγχείρημα. Περιοχές στις οποίες έχει γίνει συλλογή των τίτλων ιδιοκτησίας για το Κτηματολόγιο προ ετών, τώρα επαναπροκηρύσσονται, όπως συμβαίνει στην Αθήνα, αφού από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνεται χιλιάδες συναλλαγές, χωρίς να λειτουργεί το Κτηματολόγιο ώστε να επικαιροποιηθούν.

Οι τοπογράφοι υποστηρίζουν πως είναι αδύνατον να υλοποιηθεί το έργο από ξένο όμιλο όταν επί 20ετία αδυνατούν να το προχωρήσουν οι ελληνικές εταιρείες που γνωρίζουν τις ιδιομορφίες της χώρας. Υπενθυμίζουν το παράδειγμα του πολυεθνικού μελετητικού γραφείου Atkins ο οποίος προ 20ετίας είχε αναλάβει έργο κτηματογράφησης στην Κρήτη, αλλά το εγκατέλειψε. Ετσι επιχειρούν, βέβαια, να εξηγήσουν και την «ήττα» που υπέστησαν οι Ισπανοί της Tragsatec που προσέφυγαν στην Κομισιόν.

Η άλλη πλευρά υποστηρίζει, όμως, πως ούτε οι τοπογράφοι πρέπει να είναι περήφανοι για τα απανωτά ναυάγια του έργου. Οπως εξηγούν όσοι θεωρούν πως και ο συγκεκριμένος κλάδος έχει ευθύνες για το γεγονός πως η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. χωρίς Κτηματολόγιο, «τα μελετητικά γραφεία των τοπογράφων δεν αξιοποίησαν την υποτιθέμενη τεχνογνωσία που απέκτησαν από το ελληνικό κτηματολόγιο για να βγουν στο εξωτερικό. Αντίθετα, όπως φαίνεται και από τις εξελίξεις στους τελευταίους διαγωνισμούς, εξακολουθούν να τρώνε τις σάρκες τους στην Ελλάδα με οδυνηρά αποτελέσματα για το έργο».

Επί είκοσι χρόνια έχει κτηματογραφηθεί λιγότερο από το 20% της έκτασης της χώρας. Κατά την πρώτη γενιά κτηματογράφησης, που αποτέλεσε και αιτία για τη σκληρή παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ζήτησε την επιστροφή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, υλοποιήθηκαν τρία προγράμματα σε 340 αγροτικές περιοχές που κάλυπταν το 6% της χώρας. Η δεύτερη γενιά κτηματογράφησης, που «σέρνεται» από το 2008 μέχρι σήμερα, καλύπτει περί το 3% της έκτασης της χώρας. Πρόκειται για 3,2 εκατ. στρέμματα σε 107 αστικές περιοχές που αφορούν σε περίπου 6,7 εκατομμύρια ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Η λεγόμενη τρίτη γενιά κτηματογράφησης, που ξεκίνησε το 2011 με άγνωστη ημερομηνία ολοκλήρωσης, αφορά στο 26% της έκτασης της Ελλάδας (34,7 εκατ. στρέμματα) και περίπου 6,9 εκατομμύρια ιδιοκτησιακά δικαιώματα.

Οι διαγωνισμοί που βρίσκονται στον αέρα αφορούν στην τέταρτη γενιά κτηματογράφησης για το 65% της έκτασης της Ελλάδας (περί τα 86 εκατομμύρια στρέμματα και 16 εκατομμύρια δικαιώματα. Με βάση τα στατιστικά μοντέλα της ΕΚΧΑ ΑΕ, «εκτιμάται ότι στη χώρα αναμένεται να υπάρχουν περί τα 37.792.315 δικαιώματα (εκτίμηση που προκύπτει από τα ήδη καταγεγραμμένα δικαιώματα, αυτά που έχουν προκηρυχθεί και αυτά που εκτιμώνται από στατιστικό μοντέλο που έχει αναπτυχθεί από την εταιρεία)».