Ούτε νέες ελαφρύνσεις, ούτε νέα μέτρα

Ο προϋπολογισμός του 2015 που κατατέθηκε στη Βουλή δεν είχε την παραμικρή έκπληξη. Πρωτογενές πλεόνασμα στο ύψος των συμφωνηθέντων με την τρόικα 3% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, ανάπτυξη 2,9% όσο ακριβώς ήταν η τελευταία πρόβλεψη της τρόικας, δημοσιονομικό έλλειμμα 0,2% που φέρνει την Ελλάδα, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Κομισιόν, στη δεύτερη καλύτερη δημοσιονομική θέση της ευρωζώνης, μετά τη Γερμανία.

Οι προβλέψεις, μετά από έξι χρόνια ύφεσης, φαντάζουν σχεδόν ιδανικές. Το πρόβλημα είναι ότι η τρόικα δεν τις αποδέχεται. Δεν έδωσε το πράσινο φως για τον προϋπολογισμό, επιμένοντας με απίστευτη ένταση στις εκτιμήσεις για -υποτιθέμενο όπως λέει το υπουργείο Οικονομικών- δημοσιονομικό κενό 2,5 δισ. ευρώ το επόμενο έτος.

Κενό στον προϋπολογισμό που κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στη Βουλή δεν υπάρχει, ούτε νέα μέτρα. Δεν υπάρχουν όμως και πρόσθετες φοροελαφρύνσεις, στον καμβά των οποίων είχαν κεντήσει προσδοκίες οι κυβερνώντες, οι οποίες επί του παρόντος πάνε περίπατο. «Τα δημοσιονομικά περιθώρια όπως θα διαμορφώνονται στη διάρκεια του 2015 θα είναι αυτά που θα δείξουν τις νέες φοροελαφρύνσεις», λένε πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Έτσι επί του παρόντος ο προϋπολογισμός δεν κόβει ούτε ευρώ τον ΕΝΦΙΑ βάζοντας τον πήχη των εισπράξεων φόρων περιουσίας στα 3,512 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 80 εκατ. σε σχέση με το 2014, κυρίως λόγω είσπραξης στις αρχές του έτους δύο δόσεων ΕΝΦΙΑ.

Συνολικά του χρόνου, οι άμεσοι φόροι εκτιμάται πως θα αποδώσουν 21,880 δισ. ευρώ με αύξηση 484 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος, με τροφοδότη τα έσοδα από φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (+520 εκατ. ευρώ). Αντίθετα, μείωση 66 εκατ. ευρώ αναμένεται να εμφανίσουν οι εισπράξεις από φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.

Στους έμμεσους φόρους, η διεύρυνση της κατανάλωσης και του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τις προσπάθειες της Φορολογικής Διοίκησης για πάταξη της φοροδιαφυγής εκτιμάται πως θα δώσει έσοδα 925 εκατ. ευρώ παραπάνω σε σχέση με φέτος.

Οι δαπάνες

Μετά από τουλάχιστον πέντε χρόνια διαρκούς περικοπής των καταναλωτικών δαπανών του δημοσίου, τουλάχιστον ενδιαφέρον είναι το στοιχείο ότι ακόμα υπάρχει περιθώριο μειώσεων. Οι καταναλωτικές δαπάνες είναι μειωμένες κατά 390 εκατ. ευρώ το 2015 σε σχέση με φέτος, αλλά οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων είναι αυξημένες κατά 210 εκατ. ευρώ. Οι αυξημένες δαπάνες δεν σημαίνει καθόλου πως ήρθε η επιστροφή εισοδηματικών αυξήσεων για τους δημοσίους υπαλλήλους. Για κάποιους από αυτούς συνέβη, και συγκεκριμένα για τους ένστολους, μετά τη μερική συμμόρφωση της κυβέρνησης με τις αποφάσεις του ΣτΕ.

Αναλυτικότερα, στον προϋπολογισμό προβλέπεται: 

* Το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 2,9%. Η αύξηση αναμένεται να προέλθει κυρίως από την ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης και την περαιτέρω ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών.

* Το ποσοστό ανεργίας, προσαρμοζόμενο με σχετική υστέρηση στην πορεία της οικονομικής δραστηριότητας, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω. Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί, σε εθνικολογιστική βάση, στο 22,6% του εργατικού δυναμικού, από 24,8% το 2014. Η απασχόληση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,6%, κυρίως λόγω της ανάκαμψης της οικονομίας και των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας.

* Ο εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), ακολουθώντας την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας και την επιστροφή της οικονομίας στη διαδικασία οικονομικής μεγέθυνσης, προβλέπεται να αυξηθεί κατά 0,3%.

* Το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 5,6 δισ. ευρώ ή στο 3% του ΑΕΠ, στο στόχο του Προγράμματος. Προβλέπεται αύξηση των φορολογικών εσόδων, χωρίς νέες πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις των πολιτών. Αναφορικά με τις φοροαπαλλαγές, περιλαμβάνονται όσα είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός, αλλά τίποτα περισσότερο. Ενσωματώνεται η μείωση 30% της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης, η διατήρηση στο 13% του ΦΠΑ στην εστίαση, η μείωση 30% του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης, διατηρώντας τα διευρυμένα κριτήρια χορήγησης του επιδόματος, και η μείωση -από εφέτος- των ασφαλιστικών εισφορών.

* Το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ισοσκελισμένο. Εκτιμάται, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, δημοσιονομικό έλλειμμα 0,2% το 2015, από 1,3% το 2014 και 1,6% το 2013.
Η εκτίμηση δεν περιλαμβάνει πιθανές θετικές επιδράσεις από τη μεταφορά της καλύτερης εκτέλεσης -στο σκέλος των λειτουργικών δαπανών- του 2014 στο 2015, χωρίς αύξηση όμως των απλήρωτων υποχρεώσεων, την εφαρμογή συντελεστή βιωσιμότητας στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης, τις δευτερογενείς επιπτώσεις από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην απασχόληση, στο ΑΕΠ και στα δημόσια έσοδα, την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, την ενίσχυση των εισπράξεων από την τακτοποίηση αυθαίρετων κτισμάτων.

* Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 317 δισ. ευρώ ή στο 171% του ΑΕΠ. Μειωμένο κατά 6 και πλέον ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, έναντι του 2014. Οι δαπάνες για τόκους προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 5,9 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 200 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

* Το ελληνικό δημόσιο εκτιμά ότι θα εισπράξει από ιδιωτικοποιήσεις 2,5 δισ. ευρώ.

Πιο αναλυτικά, σε ότι αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2015:

* Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 50,9 δισ. ευρώ, αυξημένα περίπου κατά 720 εκατ. ευρώ έναντι του 2014.

* Οι πρωτογενείς δαπάνες αναμένεται να διαμορφωθούν στα 41,9 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 530 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2014, αλλά αυξημένες κατά 457 εκατ. έναντι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης καταβολής αυξημένων αποδοχών στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, εν ενεργεία και συνταξιούχων.

* Το ύψος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 6,4 δισ. ευρώ, όσο προβλεπόταν και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

*Δείτε την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2015 στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό».