Αυξημένες έως και 28% ασφαλιστικές εισφορές καλούνται να πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες - μηχανικοί. Ο κλάδος του ΤΣΜΕΔΕ στο ΕΤΑΑ ενεργοποιεί μνημονιακό νόμο του 2011, η εφαρμογή του οποίου είχε παγώσει λόγω προσφυγής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος στο ΣτΕ. Το υπουργείο Εργασίας καλεί το ταμείο να εφαρμόσει τον νόμο, σχεδιάζει όμως παράλληλα ελάφρυνση για τους μηχανικούς, δίνοντάς τους το δικαίωμα να επιλέξουν κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία.
Αμελλητί και χωρίς προαναγγελία εφαρμόζεται η αύξηση των εισφορών σε χιλιάδες ασφαλισμένους του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Αυτοαπασχολούμενων, του κλάδου μηχανικών (πρώην ΤΣΜΕΔΕ).
Οι μηχανικοί, ο μοναδικός κλάδος που ασφαλίζει την ιδιότητα και όχι τη δραστηριότητά του, με αποτέλεσμα στη συντριπτική τους πλειονότητα να καλούνται να πληρώσουν εισφορές παρότι είναι άνεργοι, είναι ήδη στα κάγκελα. Θεωρούν πως η αύξηση που προβλέφθηκε με τον μνημονιακό νόμο 3986 του 2011 είναι αντισυνταγματική και επισημαίνουν ότι οι εισφορές που καλούνται να πληρώσουν είναι εξοντωτικές για ολόκληρο τον χώρο. Μάλιστα, επισημαίνουν πως το ΤΣΜΕΔΕ δεν αποστέλλει ειδοποιητήρια για το α΄ εξάμηνο, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να μη γνωρίζουν το ακριβές ύψος που καλούνται να πληρώσουν.
Η αύξηση εισφορών προβλέφθηκε με τον νόμο Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 - 2015 που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2011. Δεν εφαρμόστηκε όμως μέχρι σήμερα, καθώς οι μηχανικοί μέσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Η διοίκηση του ΕΤΑΑ, μετά από ομηρικές συνεδριάσεις και έντονες αντιδράσεις των μηχανικών, αποφάσισε να μην εφαρμόσει τον νόμο, τουλάχιστον μέχρι την έκδοση της δικαστικής απόφασης.
Με την υπ' αριθμόν 3/2014 απόφαση, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ απέρριψε την αίτηση αναστολής που είχαν υποβάλει οι μηχανικοί.
Με έγγραφό του προς τη διοίκηση του ΕΤΑΑ, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης καλεί το ταμείο να εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ και στη συνέχεια η Διεύθυνση Εισφορών ενημερώνει όλα τα περιφερειακά καταστήματα του ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ πως ο νόμος «πρέπει να εφαρμοστεί αμελλητί, από το α΄ εξάμηνο του 2014. Επισημαίνει, δε, ότι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν μόνο διαδικτυακά να εκτυπώνουν τα ειδοποιητήρια πληρωμών.
Μάλιστα, η διοίκηση του ΕΤΑΑ, με απόφασή της, έχει παρατείνει την πληρωμή εισφορών α΄ εξαμήνου έως τις 31 Αυγούστου 2014.
Οι μηχανικοί είναι ανάστατοι, θεωρώντας ότι εάν η απόφαση για την οποία δεν έχουν ενημερωθεί εγγράφως, προβλέπει και αναδρομική καταβολή των υψηλότερων εισφορών από τον Ιούλιο του 2011, τότε τα ποσά που θα κληθούν να πληρώσουν είναι εξοντωτικά για το σύνολο του κλάδου.
Τα παρακάτω παραδείγματα που αφορούν και την αναδρομική εφαρμογή του νόμου είναι χαρακτηριστικά:
1. Παλαιός ασφαλισμένος (προ του '93) ελεύθερος επαγγελματίας:
Πληρώνει σήμερα: 345,92 ευρώ τον μήνα ή 2.075,52 ευρώ το εξάμηνο (ειδοποιητήριο) ή 4.151,04 ετησίως.
Με τις αυξήσεις: 385,10 ευρώ τον μήνα ή 2.310,6 το εξάμηνο (ειδοποιητήριο) ή 4.621,2 ετησίως.
Δηλαδή 470,16 ευρώ επιπλέον τον χρόνο.
Εάν η αύξηση γίνει αναδρομικά, από 1η/7/2011 (έχουν περάσει 6 εξάμηνα, δηλαδή 3 χρόνια), ο ίδιος ασφαλισμένος θα κληθεί να πληρώσει 1.410,48 ευρώ αναδρομικό χρέος.
2. Νέος ασφαλισμένος (από το '93 και μετά) ελεύθερος επαγγελματίας με ειδική προσαύξηση και 5ετία στην ειδική προσαύξηση (περίπου 40 με 45 ετών):
Πληρώνει σήμερα: 345,92 ευρώ τον μήνα ή 2.075,52 ευρώ το εξάμηνο (ειδοποιητήριο) ή 4.151,04 ετησίως
Με τις αυξήσεις: 423,11 τον μήνα ή 2.538,66 το εξάμηνο (ειδοποιητήριο) ή 5.077,32 ετησίως
Δηλαδή 926,28 ευρώ επιπλέον τον χρόνο.
Εάν χρεωθούν αναδρομικά από 1η/7/2011 το αναδρομικό χρέος ανεβαίνει στα 2.778,84 ευρώ.
Για τον συγκεκριμένο ασφαλισμένο όμως, οι αυξήσεις δεν σταματούν εδώ. Την 1η/7/2014 κλείνει και άλλη τριετία οπότε περνά στην 3η ασφαλιστική κατηγορία με αύξηση 499,76 ευρώ.
Δηλαδή από 1η/7/2014 θα πληρώνει 3.000 το εξάμηνο και 6.000 ευρώ τον χρόνο.
Η κατάσταση του ταμείου
Οι εκπρόσωποι των μηχανικών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Τα έσοδα του ταμείου μειώνονται καθώς οι μηχανικοί αδυνατούσαν να πληρώσουν τις χαμηλότερες εισφορές και θεωρούν απίθανο το ενδεχόμενο να καταβάλουν τις αυξημένες έως τον Αύγουστο. Η πλειονότητα των μηχανικών δεν έχει καταβάλει ακόμη τις εισφορές του β΄ εξαμήνου του 2013. Παράλληλα, παρατηρείται έξοδος των ασφαλισμένων που έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Σύμφωνα με αναλογιστική μελέτη που έχουν στη διάθεσή τους οι εκπρόσωποι του ΤΣΜΕΔΕ η αναλογία των εργαζομένων προς τους συνταξιούχους, που ήταν τελευταία 5:1, με την κρίση φθάνει στο χαμηλό επίπεδο 2:1. Η μελέτη δίνει στο ταμείο μόλις 10 χρόνια ζωής, χωρίς να έχει υπολογιστεί η πιθανή κατάργηση κοινωνικού πόρου, γεγονός που θα μειώσει ακόμη περισσότερο τη βιωσιμότητα του ταμείου.
Τι σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας
Με στόχο την αύξηση των εσόδων του ταμείου, και παρά την εντολή για «αμελλητί εφαρμογή των αυξήσεων», στο υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται σχέδιο μείωσης της επιβάρυνσης στους ασφαλισμένους - μηχανικούς. Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση εξετάζεται το ενδεχόμενο να ισχύει και για τους ασφαλισμένους στο ΕΤΑΑ (κατά συνέπεια και στο ΤΣΜΕΔΕ) η δυνατότητα να επιλέξουν, με αίτησή τους, την κατάταξή τους σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία.
Η διάταξη αυτή ισχύει από το 2012 για τους ελεύθερους επαγγελματίες ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ. Δίνει δε στους ασφαλισμένους τη δυνατότητα να επιλέξουν με αίτησή τους την κατάταξή τους στην αμέσως κατώτερη ή στη δεύτερη κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία κλάδου σύνταξης. Σύμφωνα με υπολογισμούς, η μείωση για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που επέλεξαν την αλλαγή είναι κατά μέσο όρο, 50 - 70 ευρώ τον μήνα.