Στην «εντατική» τα μισά ελληνικά ξενοδοχεία

Σε πήλινα πόδια στηρίζεται ο ελληνικός τουρισμός, καθώς σχεδόν τα μισά ελληνικά ξενοδοχεία, με τραπεζικά κριτήρια και υπό τις παρούσες συνθήκες διάρθρωσης του κλάδου, εμφανίζονται μη βιώσιμα, αφού ο χαμηλός τους τζίρος δεν τους επιτρέπει να εξυπηρετήσουν τα μεγάλα χρέη που συσσωρεύουν.

Το ασφυκτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στον χώρο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας αποτυπώνεται ανάγλυφα σε πρόσφατη εμπιστευτική έρευνα που εκπονήθηκε από γνωστή διεθνή εταιρία συμβούλων, η οποία βρίσκεται στη διάθεση του Euro2day.gr.

Η μελέτη έχει τίτλο «Η Αναδιάρθρωση της Ελληνικής Ξενοδοχειακής Βιομηχανίας» και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2014.

Τα στοιχεία προέκυψαν από ευρύ δείγμα 703 ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, οι οποίες εμφάνισαν ετήσιο τζίρο άνω του 1 εκατ. ευρώ. Τα ξενοδοχεία του δείγματος αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 49% του συνολικού ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας, το οποίο αριθμεί περίπου 9.700 επιχειρήσεις, με 400.000 δωμάτια και 770.000 κλίνες.

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία του 2012, το 55% των ξενοδοχείων του δείγματος (367 σε σύνολο 703 επιχειρήσεων) κατατάσσεται από τη μελέτη σε κατηγορίες που χαρακτηρίζονται «ζόμπι» έναντι 22% (148 επιχειρήσεις) που χαρακτηρίζονται «διαμάντια».

Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις «ζόμπι», σύμφωνα με τη μελέτη, αντιπροσωπεύουν το 57% του τζίρου, το 70% των παγίων στοιχείων, το 70% των απασχολούμενων κεφαλαίων και το 82% των καθαρών υποχρεώσεων του συνολικού δείγματος της έρευνας.

Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνα των δεδομένων, αν και οι υποχρεώσεις των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων δεν θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλές, οι 7 στις 10 επιχειρήσεις του δείγματος δεν μπορούν να τις εξυπηρετήσουν με ομαλό τρόπο.

Στο σύνολό του ο ξενοδοχειακός κλάδος χαρακτηρίζεται κατακερματισμένος και το τυπικό παράδειγμα επιχείρησης του δείγματος εμφανίζει ετήσιο τζίρο 3,5 εκατ. ευρώ, με τα κέρδη να μην ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.

Όπως διαπιστώνει η έρευνα, καθώς μεταφέρεται κανείς από τα στοιχεία των επιχειρήσεων που χαρακτηρίζονται «διαμάντια» σε εκείνες που θεωρούνται «ζόμπι» ανακαλύπτει πως μειώνεται σημαντικά η κερδοφορία, αυξάνονται τα απασχολούμενα κεφάλαια και ο αριθμός των εργαζομένων, ενώ οι υποχρεώσεις τους εκτοξεύονται στα ύψη.

Το 2012 οι επιχειρήσεις που εξετάστηκαν εμφανίζονται να έχουν λάβει επιδοτήσεις συνολικού ύψους 650 εκατ. ευρώ, από τις οποίες φέρονται να έχουν επωφεληθεί περισσότερο οι ξενοδοχειακές που κατατάσσονται στην κατηγορία «ζόμπι».

Στο σύνολό του, ο κλάδος της χώρας εμφανίζεται να έχει στηριχτεί γενναία από το τραπεζικό σύστημα, αλλά δεν θεωρείται υπερχρεωμένος, ενώ τα επίπεδα κερδοφορίας κρίνονται ανεπαρκή σε σύγκριση με τα απασχολούμενα κεφάλαια.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, για να φθάσουν σε βιώσιμα επίπεδα τα χρέη των 703 επιχειρήσεων που αποτελούσαν το δείγμα της έρευνας, θα πρέπει να διαγραφούν από τις τράπεζες χρέη συνολικού ύψους 340 εκατ. ευρώ, ενώ οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθούν με 1,22 δισ. ευρώ.

Από το «ρετιρέ» οι αλλαγές

Οι επιχειρηματικές κινήσεις που καταγράφηκαν πρόσφατα στον χώρο των ξενοδοχείων, αλλά κι οι υπόγειες διεργασίες που βρίσκονται αυτήν την περίοδο σε πλήρη εξέλιξη και αφορούν νέα ντιλ που πρόκειται να ανακοινωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα δείχνουν να απαντούν στις λύσεις που προτείνει η συγκεκριμένη μελέτη για την εκ βάθρων αναδιοργάνωση του κλάδου.

Όπως ακριβώς προτείνει και η μελέτη, πρωταγωνιστικό ρόλο αναλαμβάνουν ισχυροί «παίκτες» της ξενοδοχειακής αγοράς, οι οποίοι ελέγχουν ξενοδοχειακές επιχειρήσεις υψηλών κατηγοριών, που έχουν στενούς δεσμούς με τα διεθνή δίκτυα διανομής (τουρ οπερέιτορ, διεθνή συστήματα διαδικτυακών κρατήσεων) και διατηρούν ανοιχτή γραμμή με ισχυρά ξένα και εγχώρια κεφάλαια.

Πρόσφατες πληροφορίες έφεραν περί τις 1.100 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αναζητούν αγοραστή, ενώ 180 ξενοδοχεία φέρονται να είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων για εξαγορά ή ανάθεση της διαχείρισής τους σε γνωστές αλλά και ανερχόμενες ξενοδοχειακές αλυσίδες.

Σύμφωνα με τη μελέτη, για να αλλάξουν τα οικονομικά δεδομένα των επιχειρήσεων του κλάδου θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο μάνατζμεντ αυτών, στο μάρκετινγκ (τιμολογιακή πολιτική, πληρότητες), αλλά και στις επενδύσεις ώστε να επιτευχθεί αναδιάρθρωση του χρέους τους και να αιμοδοτηθούν με φρέσκα κεφάλαια.

Η μελέτη αποφαίνεται πως για να αναδιαρθρωθεί σε βιώσιμη βάση ο ξενοδοχειακός κλάδος της χώρας χρειάζεται να υιοθετηθεί μια στρατηγική όπου μεταξύ άλλων:

- Οι επιχειρήσεις «ζόμπι» θα αποδεσμεύσουν πάγια στοιχεία τους τα οποία θα εξαγοραστούν από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις «διαμάντια».

- Θα αναδιαρθρωθεί το χρέος των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η εξαγορά προβληματικών εταιριών από εταιρίες «διαμάντια» του χώρου.

- Θα αναστραφεί η εικόνα κατακερματισμού της ξενοδοχειακής αγοράς και θα διευκολυνθεί η δημιουργία ισχυρών ομίλων διαχείρισης ξενοδοχειακών μονάδων (hotel operators).