Το τρίγωνο Σαμαρά-Ντόρας-Τσίπρα και ο Γιούνκερ

Την ώρα που οι Βρετανοί προσπαθούν, προς το παρόν ματαίως, να ανακόψουν την τοποθέτηση του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν, ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου ήδη κάνει σχέδια για το μελλοντικό σχήμα των κομισάριων που θα τον πλαισιώνουν.

Βεβαίως ο σχεδιασμός του έχει αρχίσει εδώ και καιρό καθώς, όπως φαίνεται, έχει λάβει διαβεβαιώσεις τόσο από τις ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσο και από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπέι, ότι θα διασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία για την εκλογή του. Με τις απαραίτητες συμμαχίες βεβαίως...

Σε αυτό το σημείο το ευρωπαϊκό παιχνίδι αρχίζει να αφορά και την ελληνική πολιτική σκηνή. Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, περίπου πριν από έναν μήνα η Ντόρα Μπακογιάννη έλαβε γνώση από τον ίδιο τον Ζ.Κλ. Γιούνκερ ότι σε περίπτωση που η ίδια εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Κομισιόν θα αναλάβει ένα σοβαρό χαρτοφυλάκιο όπως αυτό της «High Representative» Κάθριν Άστον. Οι ελπίδες της είναι αυξημένες για δύο κυρίως λόγους:

1. H πιθανότητα να αναλάβει το portfolio της Κ. Άστον συζητήθηκε στις συνομιλίες που είχε η ίδια με τον Ζ.Κ. Γιούνκερ και όχι μέσω τρίτου προσώπου. Άλλωστε η ίδια ταξίδεψε στο Λουξεμβούργο τουλάχιστον δύο φορές τον περασμένο χρόνο για να δει τον κ. Γιούνκερ όταν αυτός ήταν ακόμα πρωθυπουργός του Μεγάλου Δουκάτου. Τα ραντεβού ορίστηκαν στο πρωθυπουργικό γραφείο, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε επίσημο αντικείμενο συζήτησης.

2. Η νέα Κομισιόν, όπως την έχει στα σχέδιά του ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup (και εφόσον εκλεγεί) περιλαμβάνει πολύ λίγες γυναίκες. Τέσσερις προς το παρόν, σύμφωνα με το ρεπορτάζ. Επειδή, όμως, κατά τον πρόσφατο διορισμό νέων μελών στο Δ.Σ. της ΕΚΤ έγινε πολύς ντόρος για την «αντροπαρέα» του ευρωπύργου, η νέα Κομισιόν πρέπει να έχει γυναίκες με ισχυρά χαρτοφυλάκια. Δεν αποκλείεται, δε, να δούμε αντικαταστάτη του κ. Ρομπέι γένους θηλυκού, καθώς προωθείται πολύ η υποψηφιότητα της Δανής πρωθυπουργού Χέλε Θορν Σμιτ, παρά τα σκάνδαλα φοροδιαφυγής που βαραίνουν την ίδια και τον σύζυγό της.

3. Το σενάριο να τρέξει η υποψηφιότητα της κ. Μπακογιάννη στηρίζεται και στην... ανάγκη να προωθηθεί σε υψηλή θέση γυναίκα από τον ευρωπαϊκό Νότο. Η κατάσταση, όμως, περιπλέκεται γιατί οι κεντροαριστεροί ηγέτες το περασμένο Σάββατο στο Παρίσι πρότειναν και το όνομα της Ιταλίδας υπουργού Εξωτερικών Federica Mogherini. Ο ίδιος ο Γιούνκερ, σύμφωνα με πληροφορίες, εκμυστηρεύτηκε σε συνεργάτες του πριν από μερικές εβδομάδες ότι από την Ιταλία θα ήθελε να αξιοποιηθεί ο πρώην πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα. Ωστόσο αυτό το ενδεχόμενο σκοντάφτει στην ιταλική πολιτική σκηνή και στις ψυχρές σχέσεις Ρέντσι - Λέτα. Υπενθυμίζεται ότι η σαρωτική νίκη του Ρέντσι και οι αρχικές ενδείξεις ότι μπορεί να προσχωρήσει στο στρατόπεδο των Βρετανών κατά του Γιούνκερ του χάρισαν πόντους διαπραγμάτευσης στην ευρωπαϊκή σκακιέρα.

Το ραντεβού με τον Σαμαρά

Η υποψηφιότητα της κ. Μπακογιάννη σκόνταφτε μέχρι και πριν από δύο εβδομάδες στο γεγονός ότι δεν είχε κανέναν δίαυλο επικοινωνίας με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Μετά την κατ' ιδίαν συνάντησή τους, η κ. Μπακογιάννη εμφανίστηκε, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον κ. Γιούνκερ την προηγούμενη εβδομάδα, να διαβεβαιώνει ότι πήρε το «Ο.Κ.» για την Κομισιόν.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Euro2day.gr, ο κ. Γιούνκερ απέφυγε να ενημερώσει τον κ. Σαμαρά ότι την προορίζει για ένα τόσο υψηλό και κρίσιμο χαρτοφυλάκιο το οποίο θα της δώσει αίγλη σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού θα είναι η φωνή της Ε.Ε. στην εξωτερική πολιτική και στον σχεδιασμό, σε μια κρίσιμη περίοδο όπου αναμένονται αναφλέξεις στο Ιράκ, στη Συρία, στην Τουρκία και στην Ουκρανία.

Και εδώ είναι που το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι περιπλέκεται.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας έχει ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με τις Βρυξέλλες και με τους συνυποψηφίους του, συμπεριλαμβανομένου και του κ. Γιούνκερ, με τον οποίο καταβάλλονται προσπάθειες για μια συνάντηση ή για τηλεφωνική επικοινωνία.

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου εκτίμησε δεόντως το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε δημόσια πως η εντολή για σχηματισμό της Κομισιόν πρέπει να δοθεί σε εκείνον και ο ίδιος επιθυμεί σύσφιγξη σχέσεων με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, εν όψει του σχηματισμού της νέας Κομισιόν.

Η σύσφιγξη των σχέσεων Γιούνκερ - Τσίπρα κατά ορισμένες πηγές προκάλεσε πονοκεφάλους στο Μαξίμου. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως ο Έλληνας πρωθυπουργός επικοινώνησε τηλεφωνικά, όταν βρισκόταν στην Πορτογαλία, με τον Γιούνκερ. Επίσης λέγεται ότι ζήτησε να μην υπάρξει επικοινωνία με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θυμίζεται ότι κάτι ανάλογο έγινε και τον Αύγουστο του 2012, όταν ο κ. Γιούνκερ πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα ως πρόεδρος του Eurogroup. Άγνωστο, ωστόσο, παραμένει εάν η «παράκληση» του πρωθυπουργού θα γίνει αυτήν τη φορά δεκτή.

Να σημειώσουμε πάντως ότι η επίσκεψη του Α. Τσίπρα στη Φρανκφούρτη δεν πέρασε απαρατήρητη από κανένα κέντρο εξουσίας σε Ε.Ε. και ΗΠΑ, παρά τις προσπάθειες υποβάθμισης εντός Ελλάδος. Και αυτό γιατί όσοι καλύπτουν το ρεπορτάζ της ΕΚΤ γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ σπάνια βλέπει πολιτικά πρόσωπα, και δη όταν είναι στην αντιπολίτευση.

Υπάρχουν εν ενεργεία υπουργοί Οικονομικών στην ευρωζώνη, ακόμα και αρχηγοί κρατών, που βλέπουν και συνομιλούν με τον Μάριο Ντράγκι μόνο στο περιθώριο κάποιας συνόδου. Και όσοι καταφέρουν να εξασφαλίσουν τη συνάντηση στη Φρανκφούρτη, αυτή δεν ανακοινώνεται ποτέ, εν αντιθέσει με τις δύο επισκέψεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ που ανακοινώθηκαν εκ των προτέρων.

Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία τι συζητήθηκε εντός του γραφείου του Μ. Ντράγκι. Για τους καλά γνωρίζοντες, αυτό που παίζει είναι η ίδια η συνάντηση.

Γιατί τόσο ο κ. Τσίπρας, όσο και ο κ. Σαμαράς άκουσαν από τους κ. Ντράγκι και Σόιμπλε αντιστοίχως ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα και για οποιεσδήποτε αλλαγές πρέπει πρώτα να συμφωνήσουν με την τρόικα. Κοινώς, πολιτική διαπραγμάτευση απαγορεύεται.

Έτσι λοιπόν, εάν η επικοινωνία Τσίπρα - Γιούνκερ αποδώσει καρπούς, τότε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει ενισχυμένο λόγο στον σχηματισμό της νέας Κομισιόν, άμεσα και έμμεσα.

Εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η επίτροπος Μαρία Δαμανάκη μπορεί να μην έχει αυξημένες πιθανότητες να επαναπροταθεί από τον κ. Σαμαρά, χαίρει όμως της εκτίμησης κέντρων του εξωτερικού και δη βορειοευρωπαϊκών για την καλή δουλειά που έχει παρουσιάσει μέχρι σήμερα.

Οι πιθανότητες της Μαρίας Δαμανάκη ίσως αυξηθούν εάν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, θέσει βέτο στην υποψηφιότητα Μπακογιάννη, κυρίως λόγω του χαρτοφυλακίου για το οποίο προορίζεται. Και βεβαίως γιατί οι σχέσεις τους δεν ήταν ποτέ ομαλές.

Βεβαίως, ας μην ξεχνάμε το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός αποφάσισε για τη μετάθεση του κ. Στουρνάρα στην ΤτΕ από τα μέσα Μαΐου, παρ' όσα λέγονταν και γράφονταν μέχρι την τελευταία στιγμή, αφού στις 19 Μαΐου είχε ήδη ενημερώσει για τις προθέσεις του φίλο του, υψηλά ιστάμενο αξιωματούχο της Ε.Ε.

Εάν ο κ. Βενιζέλος υποστηρίξει ότι ο κ. Στουρνάρας τοποθετήθηκε ως κεντρικός τραπεζίτης της Ελλάδος, παρά τις αντιστάσεις, τότε ο πρωθυπουργός ίσως ακούσει τις προτροπές για το ποιος θα πάει στην Κομισιόν.

Πάντως, αξιωματούχος που γνωρίζει καλά τα πράγματα μας είπε ότι όταν ο κ. Σαμαράς αποφασίσει κάτι δεν υπολογίζει τίποτα... Αυτό που περιμένει ο πρωθυπουργός για να λάβει την τελική του απόφαση είναι να σιγουρευτεί ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν.