Αέριο: Πονοκέφαλος το κόστος για το «νότιο διάδρομο»

Σύμφωνα με υψηλόβαθμους κοινοτικούς αξιωματούχους, τους οποίους επικαλείται η ρωσική εφημερίδα Vedomosti, το ενδιαφέρον των δύο χωρών για αέριο από το Αζερμπαϊτζάν είναι μεγάλο, ενώ πάντα υπάρχει ως προοπτική η αξιοποίηση του νότιου διαδρόμου, μέρος του οποίου είναι ο αγωγός ΤΑΡ με διέλευση από την Ελλάδα, για την εισαγωγή αερίου από το Τουρκμενιστάν και το Ιράν.

Την ίδια στιγμή ωστόσο, και παρά την αναβάθμιση του ρόλου του Αζερμπαϊτζάν και του κοιτάσματος του Σαχ Ντενίζ ως εναλλακτικού προμηθευτή φυσικού αερίου στην ΕΕ, ένας από τους μετόχους της κοινοπραξίας, η γαλλική Total, συζητάει την αποχώρησή της από αυτήν.

Σύμφωνα με δηλώσεις του αντιπρόεδρου της κρατικής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν Socar, Suleyman Gasimov, την εξαγορά του ποσοστού 10% που έχει στην κοινοπραξία η γαλλική εταιρεία, διαπραγματεύεται η εταιρεία του, ενώ ενδιαφέρον δείχνει και η τουρκική Botas, η οποία είναι συνεταίρος της Socar στην ανάπτυξη του συστήματος αγωγών ΤΑΝΑΡ, στο έδαφος της Τουρκίας.

Άλλες πληροφορίες πάντως τις οποίες μεταφέρουν διεθνή μέσα, η τουρκική κρατική εταιρεία συζητά από καιρό την εξαγορά του ποσοστού της Total, κρίνοντας ότι η συναλλαγή θα είναι επωφελής για την ίδια.

Γιατί αποχωρεί η Total

Την ίδια άποψη φαίνεται όμως ότι δεν έχει η γαλλική εταιρεία που θέλει να αποχωρήσει. Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, η Total εκτιμά ότι προοπτικά οι τιμές του φυσικού αερίου και ιδίως του ρωσικού θα βαίνουν μειούμενες και έτσι θα περιοριστούν τα περιθώρια απόδοσης των επενδυμένων κεφαλαίων στη συγκεκριμένη επένδυση.

Άλλοι αναλυτές πάντως επισημαίνουν ότι η αποχώρηση της Total από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς η εταιρεία θέλει να επικεντρώσει τις δραστηριότητες στο Αζερμπαϊτζάν με την ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου Absheron, στο οποίο το μερίδιό της ανέρχεται σε 40%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό 10% της Total στο Σαχ Ντενίζ αντιστοιχεί σε 120 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ενώ εφόσον επιβεβαιωθούν στην πράξη οι εκτιμήσεις για το Absheron, τότε θα ελέγχει αντίστοιχη ποσότητα από το συγκεκριμένο κοίτασμα.

Σε κίνηση, αντίστοιχη με αυτήν της Total, είχε προχωρήσει τον περασμένο Δεκέμβριο και η νορβηγική Statoil, η οποία πούλησε στην ΒΡ και στη Socar ένα ποσοστό 10% του μεριδίου της, μειώνοντας τη συμμετοχή της σε 15,5%, από 25,5%.

Υψηλό κόστος επένδυσης

Πάντως γεγονός είναι ότι το συνολικό κόστος επένδυσης για την ανάπτυξη του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ και τη μεταφορά του παραγόμενου αερίου, είναι τεράστιο, γεγονός που ενδεχομένως κάποιοι μέτοχοι να αξιολογούν αρνητικά για τις αποδόσεις σε βάθος χρόνου.

Σε χθεσινή του ομιλία στο συνέδριο Caspian Oil and Gas Trading and Transportation Conference, που διεξάγεται στο Μπακού, ο υπουργός ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν Νατίγκ Αλίγιεφ, ανέφερε ότι το συνολικό ύψος της επένδυσης, με τα σημερινά δεδομένα θα φτάσει τα 50,6 δισ. δολάρια.

Σύμφωνα με τον ίδιο το ποσό αυτό μπορεί να αυξηθεί και άλλο, ανάλογα με τη διαμόρφωση των τιμών σε υπηρεσίες και αγαθά που θα απαιτηθούν για την ανάπτυξη του κοιτάσματος και την κατασκευή του συστήματος των αγωγών που θα το μεταφέρουν στην Ευρώπη (αναβάθμιση αγωγού από Αζερμπαϊτζαν προς Τουρκία, Trans Anatolian Pipeline στο έδαφος τηςΤουρκίας, Trans Adriatic Pipeline, σε Ελλάδα, Αλβανία, Αδριατική με κατάληξη στην Ιταλία).

Ήδη η επένδυση μόνο για την παραγωγή φυσικού αερίου στο Σαχ Ντενίζ, έχει εκτοξευθεί στα 28 δισ. δολάρια.

Τέλος να σημειωθεί ότι η τόσο μεγάλη αυτή επένδυση, θα αφορά σε μια ετήσια παραγωγή ύψους 16 δισ. κυβικών μέτρων. Από την ποσότητα αυτή τα 6 δισ. κυβικά μέτρα θα τα αγοράζει η Τουρκία και τα υπόλοιπα θα κατευθύνονται στην Ευρώπη. Η Ελληνική ΔΕΠΑ έχει ήδη συμφωνήσει να παραλαμβάνει ετησίως 1 δισ. κυβικά μέτρα από το 2019 και μετά, ενώ αντίστοιχες συμφωνίες έχουν κάνει εταιρείες από τα Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη. Σε δεύτερη φάση προβλέπεται διπλασιασμός της δυναμικότητας του ΤΑΡ, ώστε να μεταφέρει μεγαλύτερες ποσότητες αζέρικου αερίου στην Ευρώπη.

Οι εταιρείες που συμμετέχουν στην κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ είναι η Socar του Αζερμπαϊτζάν με 16,7%, η BP με 28,8%, η Statoil με 15,5%, η ιρανική NICO με 10%, η γαλλική Total με 10%, η ρωσική Lukoil με 10% και η τουρκική TPAO με 9%.