Πώς μπορεί να γίνει εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων Δημοσίου

Όποιος κατέχει αυθαίρετα, με ή χωρίς τίτλους, δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου (αφορά περίπου 30.000 ακίνητα) και υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, δικαιούται να ζητήσει την εξαγορά αυτού, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, εφόσον κατέχει το ακίνητο επί τουλάχιστον μία εικοσαετία, χωρίς διακοπή, και μέχρι την 31η-12-2013 και εφόσον η κατοχή συνεχίζεται μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου για τα καταπατημένα το οποίο βρίσκεται από σήμερα σε δημόσια διαβούλευση.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, μπορεί να εξαγορασθεί, στην περίπτωση αστικών ακινήτων, για οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, έκταση μέχρι 5 στρεμμάτων, ενώ για περιοχές που βρίσκονται μέσα σε σχέδιο πόλης ή για οικισμούς που προϋφίστανται του έτους 1923, έκταση ίση με το ελάχιστο εμβαδόν αρτίου, κατά κανόνα ή παρέκκλιση, και οικοδομήσιμου οικοπέδου κατά το οικείο σχέδιο πόλεως. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η εξαγορά συνεχόμενης έκτασης, εφόσον αυτή καλύπτεται από μόνιμα κτίσματα.

Επί αγροτικών ακινήτων, μπορεί να εξαγοραστεί ενιαία έκταση μέχρι 10 στρέμματα και μέχρι 20 στρέμματα συνολικά.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, είναι δυνατή η εξαγορά περισσότερων του ενός ακινήτου από τον ίδιο κάτοχο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των εξαγοραζόμενων εκτάσεων δεν υπερβαίνει τα 20 στρέμματα.

Ως τίμημα εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου ορίζεται για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο κατά το χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης εξαγοράς. Για τις εντός σχεδίου περιοχές λαμβάνεται υπόψη η χαμηλότερη αντικειμενική αξία του οικείου διαμερίσματος. Το τίμημα προσαυξάνεται κατά ποσοστό 20%, αν επί του ακινήτου υφίστανται κτίσματα.

Επί του τιμήματος εξαγοράς και μέχρι το ποσό των 100.000 ευρώ παρέχεται έκπτωση 10%, εφόσον:

α) Στο προς εξαγορά ακίνητο υφίσταται κτίσμα έως 120 τ.μ., ή 140 τ.μ., σε περίπτωση πολυτέκνου, το οποίο αποτελεί την πρώτη και μόνη κατοικία του αιτούντος.

β) Ο ίδιος ο αιτών ή προστατευόμενο μέλος της οικογενείας του είναι ανάπηρος σε ποσοστό 80% και άνω.

Η ανωτέρω έκπτωση παρέχεται αυτοτελώς για κάθε μία των προβλεπομένων α' και β' περιπτώσεων και εφόσον ο αιτών κατά τα πέντε προηγούμενα της υποβολής της αιτήσεως οικονομικά έτη δεν δήλωσε εισόδημα μεγαλύτερο από 20.000 ευρώ. Το πέραν του ποσού των 100.000 ευρώ τμήμα του τιμήματος εξαγοράς καταβάλλεται χωρίς τις παραπάνω εκπτώσεις.

Η εξαγορά ακινήτου επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα σε καμιά περίπτωση δεν νομιμοποιεί τα κτίσματα αυτά. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, ο αιτών οφείλει να υποβάλει αίτηση νομιμοποίησης ή τακτοποίησης των κτισμάτων, επί ποινή ανάκλησης της απόφασης εξαγοράς.

Τι ισχύει για εξωδικαστικό συμβιβασμό 

Με άλλο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών προβλέπονται ειδικές ρυθμίσεις για την επίλυση πολυετών δικαστικών διαφορών μεταξύ του Δημοσίου και ιδιωτών για ακίνητα. Προβλέπεται πως η δικαστική διαμάχη σταματά για έκταση που βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός οικισμού που προϋφίσταται του έτους 1923 ή εκτός οικισµού κάτω των 2.000 κατοίκων που έχει οριοθετηθεί, εμβαδού τουλάχιστον 50 στρεμμάτων για έκταση εκτός της Περιφέρειας Αττικής και τουλάχιστον 20 στρεμμάτων για έκταση εντός της Περιφέρειας Αττικής, η οποία αναγνωρίζεται διοικητικά από το Ελληνικό Δημόσιο ως ιδιωτική, εφόσον ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Για να λυθεί εξωδικαστικά η διαφορά ο ιδιώτης έχει δύο εναλλακτικές λύσεις: Πρώτον να μεταβιβάσει στο Ελληνικό Δημόσιο, ως εδαφικό αντάλλαγμα, διαιρετό τμήμα της έκτασης, κατ΄ επιλογήν του, που να ισοδυναμεί ως προς την αξία του με το πενήντα τοις εκατό (50%) της πραγματικής αξίας του όλου ακινήτου, συμπεριλαμβανομένων τυχόν κτισμάτων, διαμορφώσεων, καλλιεργειών και άλλων κινητών και ακίνητων στοιχείων που επηρεάζουν την αξία, όπως αυτό θα προκύψει ύστερα από πρόταση διανομής που θα υποβληθεί από τον αιτούντα την αναγνώριση, κατόπιν εκτίμησης Πιστοποιημένου Εκτιμητή από τον Κατάλογο του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία θα λαμβάνει υπόψη και τυχόν προτεινόμενο επενδυτικό σχέδιο του φερόμενου ως ιδιοκτήτη, επιτρεπόμενης σε κάθε περίπτωση της κατάτμησης.

Δεύτερον να καταβάλει εφάπαξ, στο Ελληνικό Δημόσιο, ως χρηματικό αντάλλαγμα, το πενήντα τοις εκατό (50%) της συνολικής ως άνω πραγματικής αξίας, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορεί να είναι μικρότερη της αντικειμενικής.

Η επιλογή του φερόμενου ως ιδιοκτήτη μεταξύ των δύο εναλλακτικών είναι δεσμευτική για το Δημόσιο.

* Δείτε όλα τα νομοσχέδια στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.