Γιατί καθυστερούν οι διαγωνισμοί για απορρίμματα

Μάχη με τον χρόνο δίνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης και στην Περιφέρεια Αττικής με την ελπίδα πως οι προσφορές στους δύο από τους τέσσερις διαγωνισμούς για τα εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων θα υποβληθούν πριν από τις δημοτικές εκλογές.

Πρόκειται για τις μονάδες του Γραμματικού και της Κερατέας, για τις οποίες οι σχετικοί διαγωνισμοί βρίσκονται στο στάδιο του ανταγωνιστικού διαλόγου με τους υποψηφίους. Όπως είπε χθες ο περιφερειάρχης Αττικής Γ. Σγουρός, κατά τη διάρκεια ημερίδας για τη διαχείριση αποβλήτων, «ο διάλογος για τη μονάδα του Γραμματικού έχει ολοκληρωθεί, για την Κερατέα ολοκληρώνεται σε έναν περίπου μήνα». Για μετά τις εκλογές δρομολογείται η κατάθεση προσφορών για τα δύο μεγαλύτερα εργοστάσια που θα λειτουργήσουν στη Φυλή και στα Άνω Λιόσια.

Το συνολικό κόστος κατασκευής των τεσσάρων μονάδων προσεγγίζει τα 400 εκατ. ευρώ, με το 50% να χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ μέσω του ΠΕΠ Αττικής. Αν προστεθούν και οι υπόλοιποι διαγωνισμοί που προωθούνται ανά την Ελλάδα, οι συνολικές επενδύσεις που θα απαιτηθούν για την κατασκευή των μονάδων θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ.

Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τις μονάδες του Γραμματικού και της Κερατέας έχουν περάσει οι κοινοπραξίες ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις - ΗΛΕΚΤΩΡ, ARCHIRODON Group NV - INTRAKAT - ENVITEC, ΜΕΤΚΑ - Χρ. Δ. Κωνσταντινίδης, NOVAERA ΕΛΛΑΣ (όμιλος Κοπελούζου), ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή - ΔΕΗ και J&P ΑΒΑΞ - ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ.

Ο κ. Σγουρός υποστήριξε χθες πως για να προχωρήσουν τα έργα στις δύο μεγάλες μονάδες (Φυλή και Άνω Λιόσια) η κυβέρνηση πρέπει να επιλύσει το πρόβλημα με τις απαλλοτριώσεις στην περιοχή της Φυλής καθώς εκκρεμούν αγωγές μέσω των οποίων πολίτες ζητούν αθροιστικά περισσότερα από τα 213 εκατ. ευρώ!

Κατά τον περιφερειάρχη Αττικής, το δεύτερο πρόβλημα είναι η ένταξη του υπερχρεωμένου διαδημοτικού συνδέσμου (ΕΔΣΝΑ) στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παλαιές οφειλές του, που ξεπερνούν τα 60 εκατ. ευρώ. Ο ίδιος προειδοποίησε πως ο ΧΥΤΑ Φυλής θα είναι κορεσμένος μέχρι τα τέλη του έτους και αν δε γίνει κάτι «η Αττική θα πνιγεί στα σκουπίδια».

Σήμερα περισσότεροι από 6 χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών συλλέγονται κάθε μέρα στην Αττική και θάβονται στη Φυλή. Η ίδια χωματερή υποδέχεται και σκουπίδια από άλλες πόλεις όπως η Τρίπολη, η Ερμιονίδα, ο Πύργος και η Ολυμπία.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης, κατά τη διάρκεια ομιλίας στην ίδια ημερίδα, ανέφερε πως στόχος της κυβέρνησης είναι να λειτουργούν μέχρι το 2016 οι μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων ανά την Ελλάδα. Όπως είπε, αυτήν τη στιγμή εξελίσσονται 12 διαγωνισμοί με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) σε όλη τη χώρα.

Στην Πελοπόννησο, στη Δυτική Μακεδονία και στις Σέρρες υπάρχουν ήδη ανάδοχοι έργων. «Δεν γίνεται να έχουμε διασφαλισμένη χρηματοδότηση, χωροθέτηση και περιβαλλοντική αδειοδότηση και να υπάρχουν δυνάμεις, οι οποίες δεν επιτρέπουν το αυτονόητο και το προφανές», ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτης, επισημαίνοντας τον κίνδυνο για πρόστιμα και ποινές από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια, εξαιτίας των καθυστερήσεων της Ελλάδας.

Στόχος είναι η χώρα να πετύχει, μέχρι το 2020, ανακύκλωση απορριμμάτων σε βαθμό 50%, όταν η συζήτηση στην Ε.Ε. βάζει πλέον ως στόχο ανακύκλωσης το 70% μέχρι το 2030, είπε ο προϊστάμενος της γενικής διεύθυνσης περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιώργος Κρεμλής. Ο ίδιος πρόσθεσε πως «η Ελλάδα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά τη δυνατότητα ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων».

Πρόβλημα με τη χρηματοδότηση

Παρά την κυβερνητική κινητοποίηση και την κοπιώδη προσπάθεια της Ειδικής Γραμματείας ΣΔΙΤ του υπουργείου Ανάπτυξης, συμβάσεις δεν έχουν υπογραφεί μέχρι στιγμής.

Ένα από τα προβλήματα συνδέεται με το γεγονός πως οι τράπεζες (που θα χρηματοδοτήσουν τμήμα των έργων αφού θα δώσουν δάνεια στους ιδιώτες επενδυτές) δυσκολεύονται να πιστέψουν πως οι δήμοι θα είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.

Οι δήμοι είναι αυτοί που θα πληρώνουν στους ιδιώτες που θα διαχειρίζονται τις μονάδες το λεγόμενο gate fee (το τέλος εισόδου ανάλογα με την ποσότητα απορριμμάτων που θα φτάνει στα εργοστάσια επεξεργασίας).

Το ποσό αυτό είναι 58 ευρώ ανά τόνο στη μονάδα στις Σέρρες, 60 ευρώ για την Πελοπόννησο και 110 ευρώ για τη Δυτική Μακεδονία. Με δεδομένα τα δύσκολα οικονομικά των δήμων, οι διοικήσεις των τραπεζών ζητούν εξασφαλίσεις για να προχωρήσουν στη χρηματοδότηση των έργων.