Πέρασε στην ιστορία η διάτρηση βιβλίων

Πριν από λίγα χρόνια, η φιλοσοφία του υπουργείου Οικονομικών θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κολλημένη στο παρελθόν. Ευτυχώς κάποια πράγματα άλλαξαν -αν και μένουν πολλά να γίνουν- και πρακτικές όπως για παράδειγμα η διάτρηση βιβλίων και στοιχείων πέρασαν στην ιστορία.

Από την 1η Ιανουαρίου 2014 ενεργοποιήθηκαν επιπλέον διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και το υπουργείο Οικονομικών -αν και με κάποια καθυστέρηση- εξέδωσε τη διευκρινιστική εγκύκλιο στην οποία περιγράφονται οι αλλαγές.

Βασική αλλαγή η κατάργηση της υποχρέωσης διάτρησης βιβλίων και στοιχείων για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρηματίες ανεξαρτήτως του αν τηρούν απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία. Οι Δ.Ο.Υ. από την 1η Ιανουαρίου έπαψαν να θεωρούν οποιοδήποτε βιβλίο και στοιχείο, αλλά οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν πως τυχόν αποθέματα θεωρημένων και μη χρησιμοποιημένων βιβλίων και στοιχείων μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι να εξαντληθούν.

Παράλληλα, από την 1η Ιανουαρίου έχουν ενεργοποιηθεί οι παρακάτω αλλαγές:

· Πρόσθετα βιβλία. Καταργήθηκε η υποχρέωση τήρησης πρόσθετων βιβλίων από γιατρούς, οδοντίατρους εκμεταλλευτές χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτήρια, κλινικές, θεραπευτήρια, κέντρα αισθητικής, γυμναστήρια και πάρκινγκ.

· Αποδείξεις δαπανών. Καταργήθηκε η έκδοση απόδειξης δαπανών σε περιστασιακά απασχολούμενους. Οι λήψεις υπηρεσιών από πρόσωπα που δεν έχουν υποχρέωση για έκδοση τιμολογίου κατά την παροχή υπηρεσιών αποδεικνύεται με «τίτλο κτήσης» στον οποίο περιλαμβάνονται τα στοιχεία της συναλλαγής και των συμβαλλόμενων.

Ως τίτλος κτήσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε έγγραφη συμφωνία (συμφωνητικό), υπεύθυνη δήλωση ή τιμολόγιο.

Ενδεικτικές περιπτώσεις για τις οποίες εκδίδεται τίτλος κτήσης κατά τα ανωτέρω είναι η καταβολή αμοιβών σε περιστασιακά απασχολούμενους, εισηγητές σεμιναρίων και συγγραφείς, δημόσιους ή ιδιωτικούς υπαλλήλους ή συνταξιούχους, εφόσον δεν είναι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών για άλλη δραστηριότητα κ.λπ.

Ειδικά, όταν καταβάλλονται μισθοί, ημερομίσθια, ή άλλες παροχές σε μισθωτούς μπορεί αντί της έκδοσης τίτλου κτήσης να συντάσσεται κατάσταση (μισθοδοσίας).

Για τις λοιπές περιπτώσεις όπου προβλεπόταν, μέχρι 31.12.1013, η έκδοση απόδειξης δαπάνης π.χ. έξοδα κίνησης προσωπικού, επισκευές εντός εγγύησης κ.λπ. μπορεί, από 1η.1.2014, να εκδίδεται οποιοδήποτε δικαιολογητικό έγγραφο στο οποίο εμφανίζεται η καταβαλλόμενη δαπάνη.

· Τέλος οι φορτωτικές. Από την 1η Ιανουαρίου, ο μεταφορέας, το μεταφορικό γραφείο ή ο διαμεταφορέας για τις μεταφορές αγαθών που διενεργεί δεν απαιτείται να εκδίδει φορτωτικές και κατάσταση αποστολής αγαθών, κατά περίπτωση. Επιπλέον, από 1η.1.2014, δεν απαιτείται να τηρείται το ημερολόγιο μεταφοράς. Αντίθετα παραμένει σε ισχύ το «αγωγιαστήριο» που προβλέπεται από τον Εμπορικό Νόμο το οποίο συντάσσεται υπό μορφή επιστολής και παραδίδεται, για συμβάσεις μεταφοράς προσώπων ή πραγμάτων, από τον αποστολέα στον παραλήπτη αυτών. Εφεξής μεταφορείς, μεταφορικά γραφεία και διαμεταφορείς εκδίδουν τιμολόγια προς άλλους υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών και αποδείξεις λιανικής προς ιδιώτες.

Τυχόν αποθέματα φορτωτικών (τετραπλότυπων) μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρις εξαντλήσεως αυτών, με περιεχόμενο αυτό που προβλέπεται για τα τιμολόγια π.χ. δεν απαιτείται να αναγράφεται ο τόπος προορισμού, ο αριθμός κυκλοφορίας του αυτοκινήτου κ.λπ. και εφόσον εξακολουθεί να εκδίδεται φορτωτική και μετά την 1η.1.2014, τα αντίτυπα των φορτωτικών που πρέπει να διαφυλάσσονται είναι το τρίτο αντίτυπο «αποδεικτικό δαπάνης», που παραδίδεται σ' αυτόν που καταβάλλει τα κόμιστρα και το τέταρτο αντίτυπο στέλεχος.

· Πότε εκδίδονται τα τιμολόγια για πώληση αγαθών. Το τιμολόγιο εξακολουθεί να μπορεί να εκδίδεται το αργότερο σε έναν μήνα από την παράδοση ή αποστολή των αγαθών στον αγοραστή και πάντως μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο των συμβαλλομένων.

Προϋπόθεση για την έκδοση του τιμολογίου σε χρόνο μεταγενέστερο της παράδοσης ή της αποστολής αποθεμάτων και μόνο αποτελεί η διασφάλιση της παρακολούθησης μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. Αυτό γίνεται με δικαιολογητικό έγγραφο για την παρακολούθηση της αποστολής, παράδοσης, διακίνησης, παραλαβής των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων, τα οποία διακινούνται με σκοπό, αποκλειστικά, την πώλησή τους, απευθείας ή μέσω τρίτου.

Το έγγραφο αυτό μπορεί να φέρει τίτλο οποιαδήποτε ένδειξη επιθυμούν οι υπόχρεοι όπως «Δελτίο Αποστολής», «Συνοδευτικό Έγγραφο», «Συνοδευτικό Διακίνησης Αποθεμάτων», «Δελτίο Αποστολής Αποθεμάτων», « Έγγραφο Αποστολής Αποθεμάτων» κ.λπ.

Αποθέματα, για την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων, είναι τα εμπορεύσιμα αγαθά (εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, πρώτες ύλες κ.λπ.).

· Ποιοι εκδίδουν έγγραφο μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων. Υπόχρεοι σε έκδοση του εγγράφου μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων είναι:

α) Οι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών.

β) Το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κ.λπ.

γ) Αγρότες που εντάσσονται, από 1η.1.2014 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Οι αγρότες που από 1η.1.2014, παραμένουν στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. δεν υποχρεούνται στην έκδοση του εγγράφου, για την παρακολούθηση (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) των μη τιμολογηθέντων αποθεμάτων τους.

· Ποιοι γλιτώνουν τα βιβλία και τις αποδείξεις. Εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την 1η.1.2014 οι διατάξεις που προβλέπουν ότι απαλλάσσεται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης αποδείξεων λιανικής το φυσικό πρόσωπο, υπόχρεο εφαρμογής του Κ.Φ.Α.Σ., το οποίο κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησε συνολικά ακαθάριστα έσοδα από την πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών μέχρι πέντε χιλιάδες ευρώ.

Τα φυσικά πρόσωπα, των οποίων το εισόδημα χαρακτηριζόταν εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα (όπως γιατροί, δικηγόροι, λογιστές, μηχανικοί κ.λπ.), ανεξάρτητα αν οι διατάξεις αυτές έχουν καταργηθεί για τη φορολογία εισοδήματος, εξακολουθούν, από 1η.1.2014, να μην απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, έστω και αν τα ακαθάριστα έσοδά τους κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο είναι κάτω των 5.000 ευρώ. Δηλαδή, δεν μπορεί να είναι απαλλασσόμενος από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων λιανικής γιατρός με ακαθάριστα έσοδα μικρότερα των 5.000 ευρώ.