Εκρηκτικό κοκτέιλ προστίμων-τόκων στο ΦΠΑ

Πρόστιμα, τόκοι και... κόντρα πρόστιμα περιμένουν όσους φορολογούμενους δεν υποβάλουν από τον Φεβρουάριο στην ώρα τους τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ, ενώ το υπουργείο Οικονομικών δρομολογεί για μία ακόμα φορά αλλαγές στον χρόνο υποβολής της δήλωσης, αλλά και στον τρόπο εξόφλησης του φόρου.

Τα νέα πρόστιμα, τα οποία τυπικά ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου, πρακτικά όμως ενεργοποιούνται με την πρώτη υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ του έτους, έχουν... ανεβάσει στα κάγκελα λογιστές και ελεύθερους επαγγελματίες - επιτηδευματίες, ενώ ακόμα και στους κόλπους του οικονομικού επιτελείου δεν λείπουν στελέχη που τα θεωρούν εξοντωτικά.

Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, ο νομοθέτης θα έπρεπε να είχε προβλέψει ώστε αν μία φορά τον χρόνο ο υπόχρεος φορολογούμενος καθυστερήσει να υποβάλει τη δήλωσή του (γιατί αρρώστησε, έπρεπε να πάει τον πατέρα του στο νοσοκομείο ή διότι έπεσε θύμα τροχαίου για παράδειγμα...) να του χαρίζεται το πρόστιμο.

Όπως λέει σχηματικά, «άνθρωποι είμαστε, στον καθένα μπορεί να συμβεί κάτι μία φορά, αν και καλό είναι οι φορολογικές υποχρεώσεις να μην εκπληρώνονται την τελευταία ημέρα της προθεσμίας».

Διαγραφή προστίμων, όμως, δεν προβλέπεται ούτε για λόγους ανωτέρας βίας και οι νέες διατάξεις νόμου που έχουν ενεργοποιηθεί είναι αμείλικτες.

Έτσι, στην περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης ΦΠΑ, ΦΜΥ, Φόρου Ελευθέρων Επαγγελματιών προβλέπονται πρόστιμα:

Για υπόχρεους με απλογραφικά (πρώην Β΄ κατηγορίας)
· 1.000 ευρώ για την πρώτη παράβαση
· 2.000 ευρώ για τη δεύτερη εντός πενταετίας
· 4.000 ευρώ για την τρίτη εντός πενταετίας

Για υπόχρεους με διπλογραφικά βιβλία (πρώην Γ΄κατηγορίας)
· 2.500 ευρώ για την πρώτη παράβαση
· 5.000 ευρώ για τη δεύτερη εντός πενταετίας
· 10.000 ευρώ για την τρίτη εντός πενταετίας

Αν η δήλωση είναι χρεωστική εκτός από το πρόστιμο επιβάλλεται και διπλασιασμός του οφειλόμενου φόρου

Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου επιβάλλονται πρόστιμα:
· 10% επί της αρχικής οφειλής μετά την πάροδο διμήνου
· 20% μετά την πάροδο έτους
· 30% μετά την πάροδο δύο ετών
· Παράλληλα από τον πρώτο μήνα όπου η οφειλή γίνεται ληξιπρόθεσμη αρχίζει να τρέχει και ετήσιο επιτόκιο 8,76%.

Έτσι αν υποθέσουμε πως μια επιχείρηση με διπλογραφικά βιβλία (πρώην Γ΄ κατηγορίας) υποβάλλει χρεωστική δήλωση ΦΠΑ 500 ευρώ την επομένη της προθεσμίας, τότε θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο 2.500 ευρώ και τον διπλό φόρο, άρα συνολικά 3.500 ευρώ.

Αλλαγές και στην υποβολή των δηλώσεων

Στα πρόστιμα, πρόθεση διορθώσεων δεν φαίνεται να υπάρχει. Αντίθετα όμως σχεδιάζεται νομοθετική παρέμβαση για τον χρόνο και τον τρόπο εξόφλησης των δηλώσεων ΦΠΑ. Ειδικότερα σχεδιάζεται κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής ελάχιστου ποσού 10 ευρώ με την υποβολή της περιοδικής δήλωσης.

Εξετάζεται παράλληλα το ενδεχόμενο αλλαγής της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης από τις 20 στις 26 κάθε μήνα. Στη συνέχεια, ο υπόχρεος θα μπορεί να πληρώσει τις οφειλές του σε δύο δόσεις, μία έως το τέλος του μήνα υποβολής της δήλωσης και μία έως το τέλος του επόμενου μήνα.

Η δεύτερη δόση θα επιβαρύνεται με προσαύξηση 2%, γεγονός το οποίο όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές του υπουργείου καθιστά ασύμφορη τη λύση των δόσεων. Αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, συμβαίνει διότι στην περίπτωση όπου ο φορολογούμενος δεν επιλέξει τις δύο δόσεις, αλλά δηλώσει πως θα εξοφλήσει τον φόρο εφάπαξ και αφήσει ένα μέρος της οφειλής να γίνει ληξιπρόθεσμο για έναν μήνα, η προσαύξηση θα είναι 0,7%, όσο δηλαδή ο μηνιαίος τόκος, και όχι 2%.

Επομένως κατά την υποβολή της δήλωσης συμφέρει περισσότερο ο υπόχρεος να επιλέξει εξόφληση έως το τέλος του μήνα και αν δεν μπορεί να πληρώσει το σύνολο να αφήσει μέρος της οφειλής να γίνει ληξιπρόθεσμη για διάστημα μικρότερο των δύο μηνών.

Η μηνιαία επιβάρυνση τόκου είναι 0,7%, αλλά στο δίμηνο έρχεται και το καπέλο της προσαύξησης 10%. Σε κάθε περίπτωση, δε, τα μεγάλα πρόστιμα δεν επιτρέπουν ούτε σκέψη για μη υποβολή της δήλωσης όπως έπρατταν στο παρελθόν 2 στους 10 υπόχρεους.

Τα συγκεντρωτικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 δείχνουν ότι οι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ήταν 5.010.793. Από αυτούς 1.080.497 δεν μπήκε καν στον κόπο να υποβάλει δήλωση ΦΠΑ, πόσο μάλλον να πληρώσει...