ΕΟΠΥΥ: Ολόκληρο το πόρισμα της επιτροπής

Διαχωρισμό του κλάδου αγοράς Υγείας από τον κλάδο πρωτοβάθμιας φροντίδας και μετατροπή του σε αγοραστή, είναι οι δύο βασικοί άξονες της πρότασης που υποβλήθηκε στον υπουργό Υγείας για τον νέο ΕΟΠΥΥ.

Οπως μεταδίδει το iatronet.gr, με το σχετικό πόρισμα προτείνονται στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας τα εξής:

Διαχωρισμός του κλάδου αγοράς υγείας από τον κλάδο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), στο ενιαίο σχήμα του ΕΟΠΥΥ. Προτείνεται οι δομές παροχής υπηρεσιών υγείας, και οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας που λειτουργούν σήμερα υπό τον ΕΟΠΥΥ να μεταφερθούν σε έναν άλλο δημόσιο φορέα. Εκτιμάται ότι η οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος υγείας είναι ευκολότερο να επιτευχθεί με έναν αγοραστή, ο οποίος δεν εμπλέκεται στην παροχή υπηρεσιών.

Τα συμβόλαια

Βασικά στοιχεία της συμβολαιακής πολιτικής η οποία οφείλει να ακολουθηθεί από τον ΕΟΠΥΥ είναι (α) η κάλυψη να αναφέρεται μόνο σε ιατρικές παρεμβάσεις τεκμηριωμένης αποτελεσματικότητας, (β) η σύναψη συμβάσεων να υπακούει στα κριτήρια της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της ισότητας, (γ) ο έλεγχος και η αξιολόγηση να συνιστούν θεμελιώδεις παραμέτρους της διαχειριστικής διαδικασίας.

Τι επιτυγχάνεται με τον διαχωρισμό του ρόλου του ΕΟΠΥΥ:

* Η μεταφορά των υπηρεσιών υγείας από τον ΕΟΠΥΥ π.χ. στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και η λειτουργική ενοποίησή τους με τις μονάδες ΠΦΥ του ΕΣΥ (Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία) μειώνει τον κατακερματισμό του συστήματος, συμβάλλει στη δημιουργία δικτύων ΠΦΥ και εντέλει επιτρέπει την ενδυνάμωση τόσο της ΠΦΥ όσο και των εξειδικευμένων υπηρεσιών.

* Η υιοθέτηση του παραπάνω σχήματος επιτρέπει την εισαγωγή κλειστών προϋπολογισμών ανά πληθυσμό αναφοράς και εντός αυτού διαδικασίες εσωτερικού ανταγωνισμού. Με την αποφόρτιση του ΕΟΠΥΥ από την παροχή των υπηρεσιών θα βελτιωθεί σημαντικά η διαχειριστική και συμβολαιακή του ικανότητα και εν τέλει η διαπραγματευτική του ικανότητα.

Με την αποφόρτιση του ΕΟΠΥΥ από την παροχή των υπηρεσιών θα δοθεί μεγαλύτερη δυνατότητα η σύναψη συμβάσεων να υπακούει στα κριτήρια της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της ισότητας. Ισότιμες και διαφανείς συνθήκες σύμβασης συμβάσεων θα είναι πιο εύκολο να επιτευχθούν για όλους τους παρόχους.
Με την προτεινόμενη αλλαγή οι μη λειτουργικές δομές και στρεβλές διαδικασίες και δράσεις που κληρονομήθηκαν από τους μητρικούς ασφαλιστικούς φορείς, δίνεται η δυνατότητα να καταργηθούν στο πλαίσιο της λειτουργικής αναδιοργάνωσης.

Με την προτεινόμενη αλλαγή δίνεται μια μοναδική ευκαιρία να αναδιαρθρωθεί η σημερινή αναποτελεσματική μορφή των συμβάσεων με τους ιατρούς και τους αποκλεισμούς που υφίστανται οι νέοι σε ηλικία ιατροί. Με την προτεινόμενη αλλαγή οι ασφαλισμένοι θα απολαμβάνουν 24ωρη καθημερινή ΠΦΥ και όχι σε πρωινή πενθήμερη και σε περιορισμένη χρονικά βάση υπηρεσίες ΠΦΥ.

Με την προτεινόμενη αλλαγή θα γίνει ορθολογική χωροταξική κατανομή των μονάδων ΠΦΥ καθώς οι δύο Φορείς (ΕΟΠΥΥ και ΕΣΥ) λειτουργούσαν παράλληλα και αποσπασματικά ενώ δεν είχαν την πρόθεση (τον λόγο) να το πράξουν.

«Μεσοτοιχία» οι μονάδες υγείας

Σημειώνεται πως τα τελευταία 2 χρόνια λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ έως σήμερα εξακολουθούν και λειτουργούν οι μονάδες υγείας του ίδιου του ΕΟΠΥΥ αλλά και του ΕΣΥ, σε κάποιες περιοχές του σχεδόν 'μεσοτοιχία' (π.χ. Αμπελόκηποι, Κέντρο Αθήνας κ.ά.).

Περιοχές στη χώρα έχουν σημαντική έλλειψη σε μονάδες ΠΦΥ και σε άλλες οι μονάδες είναι δίπλα - δίπλα. Από τη συγκεκριμένη διαδικασία συγχωνεύσεων και ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού (σύμφωνα με τον υγειονομικό χάρτη της χώρας) και οι ασφαλισμένοι θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στις υποδομές ΠΦΥ και σημαντικές οικονομίες θα πραγματοποιηθούν.

Τέλος, δίνεται μια μοναδική ευκαιρία να εισαχθεί ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού, κάτι που δεν κατάφερε το ΙΚΑ και ο ΕΟΠΥΥ στη συνέχεια να εισαγάγει – αντίθετα όλες τους οι ενέργειες είχαν και έχουν και σήμερα την αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση, απαξιώνοντας διαρκώς το θεσμό του οικογενειακού γιατρού και περιορίζοντας τις προληπτικές δράσεις.

Ο ΕΟΠΥΥ να παραμείνει μόνο αγοραστής υπηρεσιών Υγείας, από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Ο ΕΟΠΥΥ πρωτίστως θα πρέπει να εγγυάται την πλήρη κάλυψη του συνόλου των ασφαλισμένων, με την υιοθέτηση ενός βασικού πακέτου παρεχομένων υπηρεσιών.

Υπό το πρίσμα αυτό, προτείνεται να εστιάσει το ενδιαφέρον του στην καλύτερη δυνατή χρήση των πόρων με περαιτέρω διαπραγμάτευση με την πλευρά της προσφοράς. Επιπλέον, να θέσει απαιτήσεις ποιότητας και αποτελεσμάτων στους παρόχους των υπηρεσιών υγείας και να συνδέσει τα παραπάνω με το σύστημα αποζημίωσης.
Αυτό βέβαια σημαίνει ότι οι δομές του θα αξιοποιηθούν, εντασσόμενες στο νέο, ενιαίο δημόσιο σύστημα ΠΦΥ.

Οι συμβάσεις

Η σύναψη συμβάσεων με όλες τις ιδιωτικές δομές πρέπει να είναι η βασική του αρμοδιότητα ενώ, προοπτικά, η διαχείριση του συνόλου των δημόσιων πόρων για την υγεία θα μπορούσε να αναληφθεί επίσης από τον ΕΟΠΥΥ και να αναλάβει και τη φροντίδα των ανασφάλιστων με ένα ειδικό πακέτο βασικών υπηρεσιών και με εκτιμώμενο ελάχιστο κόστος με τη διαχείριση του συνόλου των δημόσιων πόρων για την υγεία.

Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να συνάπτει προγραμματικές συμφωνίες με τις ΥΠΕ για την παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ και νοσοκομειακής περίθαλψης. Έτσι, εισάγεται ένας εσωτερικός ανταγωνισμός στο σύστημα υγείας μεταξύ των δομών ΠΦΥ και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, για τη «διεκδίκηση» των πόρων του ΕΟΠΥΥ.

Ο ΕΟΠΥΥ με τον σημερινό του σύνθετο ρόλο δεν μπορεί να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα που του προσφέρει η ηγετική θέση στην αγορά υπηρεσιών υγείας.

Αναλώνεται καθημερινά στην επίλυση (μικρο)προβλημάτων του συστήματος ΠΦΥ και αγνοεί τον ουσιαστικό του ρόλο:

Τη μεγάλη του διαπραγματευτική δύναμη, η οποία μπορεί να του εξασφαλίσει (και να εξασφαλίσει στην εθνική οικονομία) σημαντικές εκπτώσεις και οικονομίες κλίμακας στον χώρο.

Στο σημείο αυτό, αξίζει επίσης να επισημανθούν τα συμπεράσματα των 5 προτάσεων - μελετών των ακαδημαϊκών και των ειδικών του χώρου της υγείας, που εξετάστηκαν αναλυτικά ανωτέρω, τόσο για τον νέο ρόλο του ΕΟΠΥΥ, όσο και για το νέο σύστημα ΠΦΥ στην χώρα.

Σε μια στρατηγική θεώρηση των 5 προτάσεων τα βασικά συμπεράσματα είναι τα ακόλουθα:

* Υπάρχει ομοφωνία για την δημιουργία ενός δημόσιου ενιαίου και ολοκληρωμένου συστήματος παροχής αναβαθμισμένων υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο σύνολο της χώρας.

* Ουσιαστικά όλες οι εναλλακτικές προσεγγίσεις στα επί μέρους θέματα δομής, αρμοδιοτήτων και στελέχωσης της ΠΦΥ, άμεσα ή έμμεσα αποδέχονται ότι ο επιδιωκόμενος σκοπός δεν εξυπηρετείται από τους σημερινούς παρόχους, συμπεριλαμβανομένου του ΕΟΠΥΥ, προσδιορίζοντας την ανάγκη άμεσων διαρθρωτικών αναβαθμίσεων.

Συμφωνούν

Στην κατεύθυνση αυτή οι 4 από τις 5 προτάσεις συμφωνούν πλήρως στην ανάγκη μετάλλαξης του σημερινού ρόλου του ΕΟΠΥΥ. Εξετάζοντας τα δεδομένα του διπλού ρόλου 'πάροχος και αγοραστής υπηρεσιών Υγείας', καταλήγουν στην πρόταση επανακαθορισμού του ρόλου του ΕΟΠΥΥ αποκλειστικά σαν αγοραστή υπηρεσιών υγείας.

Ακόμη και η 5η πρόταση που προέρχεται από τα στελέχη της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ, αναλύει λεπτομερώς την ανάγκη αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών προτείνοντας την υπαγωγή όλων των υπόλοιπων δημόσιων δομών ΠΦΥ στον ΕΟΠΥΥ.

Ουσιαστικά προτείνεται η θεσμική και οργανωτική διάκριση δύο κλάδων ΕΟΠΥΥ εντός του οργανισμού, επιβεβαιώνοντας την στρατηγική κατεύθυνση άλλο Πάροχος υπηρεσιών ΠΦΥ και άλλο Αγοραστής.
Ουσιαστικά όλες οι προτάσεις συγκλίνουν απερίφραστα στον ανεξάρτητο οργανωτικό χαρακτήρα του Αγοραστή υπηρεσιών υγείας, ρόλο που πρέπει να συνεχίσει ο ΕΟΠΥΥ, αναβαθμίζοντας όμως τον στρατηγικό του χαρακτήρα, στον επανακαθορισμό των κανόνων, προδιαγραφών και διαδικασιών της συνολικής ιατροφαρμακευτικής αγοράς στην χώρα.

Επισημαίνεται πως και οι ξένοι εμπειρογνώμονες που συναντήθηκαν με την Ομάδα Αξιολόγησης τόσο στην πρόσφατη επίσκεψή τους στην Αθήνα όσο και με παλαιότερα κείμενά τους, υποστήριξαν την αναγκαιότητα ο ΕΟΠΥΥ, να λειτουργήσει μόνο ως Αγοραστής, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της ΕΕ και αλλού.