Τουρισμός: Το τέλος των μύθων

Αρκετούς μύθους με τους οποίους ταξίδεψε επί χρόνια ο ελληνικός τουρισμός καταρρίπτουν τα στοιχεία της «Έρευνας Περιφερειακής Κατανομής της Ετήσιας Τουριστικής Δαπάνης» του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) και των εταιρειών INS ICAP και Quantos, με τη συνδρομή του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ). Η μελέτη αναλύει τα στοιχεία του Αυγούστου που αντιπροσωπεύουν την αιχμή της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας.

Η έρευνα που γίνεται για πρώτη φορά με την προσέγγιση της περιφερειακής κατανομής των στοιχείων αποτυπώνει ανάγλυφα τις διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες κινούνται οι τουριστικές περιοχές της χώρας. Ταυτόχρονα αποκαλύπτει το οικονομικό χάσμα που τις χωρίζει καθώς ελάχιστες από αυτές καρπώνονται τη μερίδα του λέοντος των εισπράξεων από τον τουρισμό.

ΑΦΙΞΕΙΣ: Ο αριθμός αφίξεων ξένων επισκεπτών στη χώρα μας αποδείχθηκε διαχρονικά ένα από τα πλέον δημοφιλή εργαλεία για τη δημιουργία εντυπώσεων. Η έρευνα του ΞΕΕ, ωστόσο, αποδεικνύει πως τα ρεκόρ αφίξεων μάλλον μικρή σημασία έχουν. Κι αυτό καθώς κάποιες περιοχές μπορεί να αναδεικνύονται πρωταθλήτριες βάσει των αφίξεων ξένων τουριστών, αλλά... ουραγοί σε σχέση με τα έσοδα που εισπράττουν από αυτούς.

Χαρακτηριστικό από αυτήν την άποψη είναι το παράδειγμα της Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία αναδείχθηκε απόλυτη πρωταθλήτρια του Αυγούστου βάσει των αφίξεων (πρώτη με 1.021.903 επισκέπτες) αλλά και απόλυτη... ουραγός με βάση τις δαπάνες των τουριστών ανά διανυκτέρευση και επισκέπτη!

Πραγματική πρωταθλήτρια του ελληνικού τουρισμού τον Αύγουστο αναδεικνύεται η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα). Μπορεί η περιοχή να έχασε στο νήμα τον πρωτιά των αφίξεων (δεύτερη με 1.007.797 επισκέπτες), αλλά ανεβαίνει στο πρώτο σκαλί του τουριστικού βάθρου παίρνοντας την πρώτη θέση σε όλα τα επιμέρους «αγωνίσματα»: στις διανυκτερεύσεις (8,4 εκατ.), στις εισπράξεις (811,6 εκατ. ευρώ) αλλά και στις υψηλότερες εισπράξεις από κάθε ξένο επισκέπτη (805,4 ευρώ).

Ο μήνας που θρέφει τους... δώδεκα

ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑ: Ίσως είναι η μοναδική παραδοχή στον ελληνικό τουρισμό που δεν αποτελεί «μύθο», αλλά καταγεγραμμένη πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 22% των τουριστικών εισπράξεων όλης της χρονιάς πραγματοποιείται τον Αύγουστο. Το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 50% στο τρίμηνο της καλοκαιρινής αιχμής επιβεβαιώνοντας πως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ο ελληνικός τουρισμός παραμένει η «μπίζνα» του καλοκαιριού από τα έσοδα της οποίας συντηρούνται (σε μεγάλο βαθμό) όλο τον υπόλοιπο χρόνο χιλιάδες επιχειρήσεις και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και επαγγελματίες.

ΠΛΟΥΣΙΟΙ ΚΑΙ ΦΤΩΧΟΙ: Τα στοιχεία του Αυγούστου προφανώς δεν επιτρέπουν ασφαλή συμπεράσματα για τους ορεινούς προορισμούς, οι οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Επειδή, όμως, τα πολλά λεφτά κυκλοφορούν στον ελληνικό τουρισμό το καλοκαίρι, η έρευνα του ΞΕΕ φωτογραφίζει εμμέσως τους «πλούσιους» και τους «φτωχούς» του ελληνικού τουρισμού. Τις περιοχές δηλαδή που καρπώνονται τα μεγαλύτερα οφέλη κι εκείνες που μοιράζονται τα μικρότερα μερίδια της ετήσιας τουριστικής πίτας.

Από τις 13 περιφέρειες της χώρας, λοιπόν, μόλις πέντε (Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Αττική, Ιόνια, Κεντρική Μακεδονία) μοιράζονται τη μερίδα του λέοντος του τουριστικού καλοκαιριού καθώς τον Αύγουστο εισέπραξαν σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ από το σύνολο των 2,5 δισ. που δαπάνησαν όλοι οι ξένοι που ήρθαν στην Ελλάδα τον συγκεκριμένο μήνα.

ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΓΛΕΝΤΙΟΥ: Η εικόνα της Ελλάδας ως χώρας του κεφιού και του γλεντιού προφανώς, που συντηρήθηκε από την αύρα του Ζορμπά του Έλληνα (Άντονι Κουίν) και το συρτάκι για μουσική υπόκρουση, αποδεικνύεται πως έχει ξεθωριάσει προ πολλού.

Κι αν το ελληνικό καλοκαίρι έχει θεωρηθεί ότι ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη νυχτερινή διασκέδαση που προσφέρει, τα στοιχεία της έρευνας του ΞΕΕ έρχονται να καταρρίψουν τον μύθο.

Σύμφωνα με αυτά, οι ξένοι που έκαναν τον Αύγουστο διακοπές στην Ελλάδα διέθεσαν μόλις το 8,58% των συνολικών τους δαπανών στη χώρα μας για διασκέδαση. Στην Κρήτη το ποσοστό ήταν 10,5%, ενώ ακόμα και στα νησιά του Νότιου Αιγαίου που περιλαμβάνουν τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, γνωστά για τη νυχτερινή ζωή τους, το ποσοστό δεν ξεπέρασε το 9,03%, ενώ στην Αθήνα ήταν ακόμα χαμηλότερο (7,7%).

Σύμφωνα με την έρευνα του ΞΕΕ, οι ξένοι που επέλεξαν την Ελλάδα για τις διακοπές τους τον περασμένο Αύγουστο διέθεσαν το 28,84% των χρημάτων τους για να πληρώσουν τη διαμονή τους, το 26,73% σε εστιατόρια και μπαρ, το 22,82% για αγορές και άλλα μικροέξοδα, το 13,04% για μεταφορές και το 8,58% για διασκέδαση.

Ρόδα, τσάντα και... Ελλάδα

Περιζήτητοι τουρίστες οι Αλβανοί

Ο επί χρόνια συκοφαντημένος και ανυπόληπτος οδικός τουρισμός βρήκε στη μελέτη του ΞΕΕ έναν απρόσμενο συνήγορο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο οδικός τουρισμός όχι μόνο δεν αποτελεί δευτεροκλασάτη όπως ήθελαν να πιστεύουν πολλοί πηγή εισπράξεων, αλλά αποδεικνύεται ότι αποτελεί κι έναν από τους κύριους στυλοβάτες του ελληνικού τουρισμού τους μήνες αιχμής του καλοκαιριού.

Μόνο τον Αύγουστο ήρθαν στη χώρα μας με αυτοκίνητο συνολικά 1.024.859 ξένοι επισκέπτες οι οποίοι πραγματοποίησαν 5,38 εκατ. διανυκτερεύσεις, δαπανώντας συνολικά 235,7 εκατ. ευρώ. Είτε για μονοήμερες, είτε για διήμερες επισκέψεις, είτε για διακοπές μεγαλύτερης διάρκειας, οι Βαλκάνιοι επισκέπτες από τις άλλες ανατολικές χώρες αναδεικνύονται σε σημαντικούς αιμοδότες του ελληνικού τουρισμού, ιδιαίτερα της βόρειας Ελλάδας, και όχι μόνο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τον Αύγουστο οι 473.819 Σκοπιανοί που ήρθαν στην Ελλάδα πραγματοποίησαν 1,8 εκατ. διανυκτερεύσεις και ξόδεψαν 65,8 εκατ. ευρώ καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση του σχετικού πίνακα. Τους ακολούθησαν οι 225.434 Σέρβοι, οι οποίοι πραγματοποίησαν συνολικά 1,6 εκατ. διανυκτερεύσεις, δαπανώντας 62,3 εκατ. ευρώ και οι 113.079 Τούρκοι επισκέπτες που δαπάνησαν 37,2 εκατ. ευρώ.

Το στατιστικό ανέκδοτο του Αλβανού τουρίστα της δεκαετίας του '90 (όταν οι οικονομικοί μετανάστες καταγράφονταν ως τουρίστες) τείνει να εξελιχθεί σε ένα από τα κυοφορούμενα success stories του ελληνικού τουρισμού, ενδεικτικό των ραγδαίων ανακατατάξεων που συντελούνται σε όλη την Ευρώπη. Έτσι, οι 33.671 Αλβανοί επισκέπτες που ήρθαν στην Ελλάδα τον περασμένο Αύγουστο πραγματοποίησαν 105.607 διανυκτερεύσεις, ξόδεψαν 13,8 εκατ. ευρώ και αναδείχθηκαν τρίτοι καλύτεροι πελάτες οδικού τουρισμού στη χώρα μας με δαπάνη 409 ευρώ κατά άτομο. Τους προσπέρασαν μόνο οι Ρώσοι με δαπάνη 546,2 ευρώ ανά άτομο και οι Ουκρανοί (532,3 ευρώ κατά άτομο), που κατέλαβαν τις δύο πρώτες θέσεις.