Πού «κολλάνε» τα επιχειρηματικά deals

Ωστόσο, παρά τις εκατοντάδες συναντήσεις που έχουν λάβει χώρα μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών, ο αριθμός των τελικών deals περιορίζεται στα... δάχτυλα των δύο χεριών, ακόμη και αν στις επιχειρηματικές συμφωνίες συνυπολογίσουμε και μη εισηγμένες εταιρείες. Και όλα αυτά, σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει άμεση ανάγκη εισροής κεφαλαίων από το εξωτερικό, προκειμένου να τονωθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων και της οικονομίας γενικότερα.

Αν και κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι κυριότεροι λόγοι που έχουν οδηγήσει μέχρι σήμερα τις συνομιλίες αυτές σε αδιέξοδο, είναι οι παρακάτω:

• Πρώτον, τα ξένα funds δεν ενδιαφέρονται για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά για εκείνες που έχουν ένα ξεχωριστό «story» να παρουσιάσουν, όπως για παράδειγμα ένα ή και περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: εξωστρεφή προσανατολισμό, καινοτόμα προϊόντα, δραστηριοποίηση σε υποσχόμενους κλάδους (όπως τουρισμός, ενέργεια, συγκεκριμένες δραστηριότητες της βιομηχανίας), ή και εταιρείες που θα ωφεληθούν από την κρίση καθώς πολλοί ανταγωνιστές έχουν αποχωρήσει, ή πρόκειται να αποχωρήσουν από την αγορά.

• Το δεύτερο κατά σειρά εμπόδιο, είναι η μέχρι σήμερα απροθυμία των ελληνικών τραπεζών να δεχτούν «κουρέματα» δανείων, ακόμη και σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που βρίσκονται σε πολύ βεβαρημένη θέση.

Αντίθετα, οι τράπεζες στις πλείστες των περιπτώσεων δείχνουν πρόθυμες για ένα σετ επιμηκύνσεων δανεισμού και μειωμένου επιτοκίου (ή και ενίοτε μερικής συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο), υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι και ο αγοραστής θα βάλει βαθειά το χέρι στην τσέπη. Στις πλείστες των περιπτώσεων, σε τέτοιες περιπτώσεις, το ενδιαφέρον των υποψήφιων αγοραστών περιορίζεται δραστικά.

• Ένα ακόμη σημαντικό εμπόδιο για την ολοκλήρωση των deals είναι οι αρνητικές εκπλήξεις που βιώνουν οι ξένοι επενδυτές, όσο περισσότερο γνωρίζουν την ελληνική πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κατ' αρχήν συμφωνία ξένης χρηματοδότησης για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας εισηγμένης εταιρείας, συμφωνία όμως που ναυάγησε μόλις οι ξένοι αντιλήφθηκαν τις κατά καιρούς νομοθετικές παρεμβάσεις και τις μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών προς τους παρόχους.

• Οι Έλληνες ιδιοκτήτες κατηγορούν τους ξένους πως έρχονται για να αγοράσουν τις ελληνικές εταιρείες «για ένα κομμάτι ψωμί», ενώ οι ξένοι μέμφονται τους Έλληνες επιχειρηματίες ότι δεν έχουν προσαρμόσει επαρκώς τις απαιτήσεις τους στα δεδομένα της οικονομικής κρίσης.

Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, οι τρέχουσες αποτιμήσεις των εταιρειών στο ΧΑ είναι τόσο χαμηλές, έτσι ώστε οποιοδήποτε αξιοσημείωτο ποσό επενδυθεί από το εξωτερικό, να μετατρέπει το σημερινό ιδιοκτήτη σε μέτοχο μειοψηφίας και έτσι να τον αποξενώνει ουσιαστικά από την επιχείρησή του, με ό,τι φυσικά μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Μεγάλες αποκλίσεις στα τιμήματα που είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν αγοραστές και πωλητές έχουμε όχι μόνο στο μέτωπο των εισηγμένων επιχειρήσεων, αλλά επίσης σε μη εισηγμένες εταιρείες (π.χ. έχουμε ελάχιστα deals στα ξενοδοχεία, παρά το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό αυτών έχει βγει προς πώληση), και στον ευρύτερο χώρο των ακινήτων (βλέπε ενδιαφέρον Ρώσων και Κινέζων).

• Άλλα πιθανά εμπόδια είναι ότι ορισμένα ξένα funds έχουν ως πολιτική να τοποθετούνται από ένα ελάχιστο ποσό και πάνω (αφήνοντας έτσι έξω από το στόχαστρό τους πολλές επιχειρήσεις), ή ακόμη και η επιφύλαξη κάποιων ξένων για το επίπεδο της... εταιρικής διακυβέρνησης σε ορισμένες ελληνικές επιχειρήσεις.

Τέλος, δεν λείπουν και οι περιπτώσεις όπου οι ελληνικές εταιρείες έχουν επιδείξει στους ξένους υποψήφιους αγοραστές παρουσιάσεις με «πρόχειρα» business plans, με ελλιπή στοιχεία και χωρίς ορισμένες βασικές πληροφορίες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την τελική απόφαση.