Στην τρόικα το σχέδιο για τα δάνεια

Στα χέρια της τρόικας βρίσκεται εδώ και λίγες ημέρες το σχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για τους δανειολήπτες. Πρόκειται για ένα κείμενο αρχών με το οποίο καθορίζονται δύο βασικοί όροι στην καταναλωτική πίστη, οι «αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης», εργαλείο το οποίο έχει λειτουργήσει σε αρκετές χώρες του εξωτερικού (ΗΠΑ, Ιρλανδία, Μ. Βρετανία), αλλά και ο «συνεργάσιμος δανειολήπτης».

Κυβερνητικά στελέχη θεωρούν ότι με αυτές τις δύο συνιστώσες θα επιτευχθεί εξατομικευμένη αναδιάρθρωση των δανείων των νοικοκυριών, από την οποία δεν πρέπει να αποκλείεται ακόμη και η διαγραφή μέρους αυτών.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Ανάπτυξης, σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ, την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, αλλά και τις καταναλωτικές οργανώσεις έχει εξειδικεύσει τους δύο αυτούς όρους, του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των «αποδεκτών δαπανών διαβίωσης» με βάση τα ελληνικά δεδομένα και αναμένει από την τρόικα σχετική απάντηση, παρατηρήσεις ή το πράσινο φως τις επόμενες ημέρες.

Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, στις αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης θα υπολογίζονται τα έσοδα της οικογένειας από μισθούς, καταθέσεις, ακίνητη περιουσία κ.ά. και το κόστος για τη διαβίωση, όπως στέγαση, σίτιση, τιμολόγια ΔΕΚΟ κ.τ.λ., ενώ θα εξαιρούνται οι δαπάνες για τα ιδιωτικά σχολεία, για καπνό, ποτά κ.ά.

Με βάση αυτά τα κριτήρια, θα καθορίζεται το ποσό που θα καλείται να πληρώνει στην τράπεζα ένας δανειολήπτης, είτε είναι ενήμερος, είτε το δάνειό του έχει κτυπήσει κόκκινο. Αυτό σημαίνει πως μια τετραμελής οικογένεια με εισοδήματα, για παράδειγμα, 1.500 ευρώ, για την οποία προσδιορίζεται αντικειμενικό κόστος διαβίωσης 1.000 ευρώ, θα καλείται να καταβάλει για τη δόση του δανείου ή της πιστωτικής της κάρτας κατ' ανώτερο 500 ευρώ.

Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει γίνει γνωστό το ύψος των αποδεκτών δαπανών διαβίωσης, οι οποίες θα λάβουν την τελική τους μορφή με τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ για τον οικογενειακό προϋπολογισμό για το 2012, ωστόσο δεν φαίνεται ότι το ποσό αυτό ότι θα ξεπερνά μηνιαίως τα 1.000 ευρώ.

Η ΕΚΠΟΙΖΩ υπολογίζει το κόστος διαβίωσης, χωρίς να περιλαμβάνεται και τυχόν ενοίκιο, στο ποσό των 800 ευρώ για ένα άτομο, στα 1.000 ευρώ για δύο άτομα, στα 1.300 ευρώ για μία τριμελή οικογένεια και στα 1.600 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια.

Επίσης αδιευκρίνιστο παραμένει αν στις παραμέτρους για τις αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης έχει συμπεριληφθεί ο ηλικιακός παράγοντας, κυρίως όσον αφορά τα τέκνα και τα προστατευόμενα μέλη.

Σε ό,τι αφορά τον όρο "συνεργάσιμος δανειολήπτης", στον οποίο αντιδρούν οι καταναλωτικές οργανώσεις ζητώντας αντιστροφή του σε "συνεργάσιμη τράπεζα", κυβερνητικοί παράγοντες αναφέρουν ότι τέτοιος θα μπορεί να χαρακτηριστεί ένας δανειολήπτης που αναζητά τρόπους συμβιβασμού και συνεργασίας με το πιστωτικό ίδρυμα. Βρίσκεται σε επικοινωνία με αυτό, προσκομίζει τα οικονομικά του στοιχεία και δεν αποκρύπτει περιουσιακά στοιχεία.

Στα χαρτιά ο νόμος

Την ίδια ώρα πάντως που η κυβέρνηση επιχειρεί να θέσει σε νέες βάσεις τις σχέσεις των δανειοληπτών με τα πιστωτικά ιδρύματα, να αποκαταστήσει την τραπεζική πίστη και να δημιουργήσει μια ομπρέλα προστασίας, ο πρόσφατος νόμος για τους δανειολήπτες φαίνεται να μην περπατάει.

Όπως καταγγέλλουν στελέχη της ΕΚΠΟΙΖΩ, ο νόμος 4161/2013 «Πρόγραμμα Διευκόλυνσης Ενήμερων Δανειοληπτών» αποτελεί κενό γράμμα για τις τράπεζες. Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, οι τράπεζες αρνούνται ακόμη και να παραλάβουν τις αιτήσεις, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δηλώνουν άγνοια νόμου. Αυτό δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, αφού αρκετά υποκαταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων ενημερώθηκαν για τον νόμο μόλις πριν από δύο εβδομάδες και με αρκετή καθυστέρηση από την ημέρα όπου αυτός δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (Ιούνιος 2013).

Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν στελέχη της ΕΚΠΟΙΖΩ στο Euro2day.gr, από τους 12 φακέλους αντίστοιχων περιπτώσεων που έχει στείλει η καταναλωτική οργάνωση στις τράπεζες οι 4 απορρίφθηκαν χωρίς ουσιαστικό λόγο, όπως σημειώνουν, και μάλιστα προφορικά.

Εν τω μεταξύ, πριν από λίγες ημέρες η Γενική Διευθύντρια της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου απέστειλε στη Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος επιστολή με την οποία ζητά ενημέρωση για τον αριθμό των αιτήσεων ένταξης στον επίμαχο νόμο που έχουν κατατεθεί στις τράπεζες από καταναλωτές-δανειολήπτες. Σημειώνεται ότι στο άρθρο 8 του νόμου προβλέπεται ότι οι δανειστές υποχρεούνται να υποβάλλουν μηνιαίως στην Τράπεζα της Ελλάδος αναλυτικά στοιχεία σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος προγράμματος.