Τράπεζες: Πού θα πέσει η ισχνή ρευστότητα

Πρόσφατα η διοίκηση μεγάλης ελληνικής τράπεζας περιόδευσε στην Πελοπόννησο. Κύριο μέλημά της, πέρα από τις συνήθεις συναντήσεις με φορείς, ήταν να έρθει σε επαφή με μικρές ή μεγάλες επιχειρήσεις που διαθέτουν δύο βασικά χαρακτηριστικά: είναι εξωστρεφείς ή δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση τροφίμων.

Η επιλογή αποτυπώνει ανάγλυφα τις προτεραιότητες που θέτει το τραπεζικό σύστημα μετά την ανακεφαλαιοποίησή του.

Το νέο οικονομικό μοντέλο στο οποίο πρέπει να μεταβεί η χώρα απαιτεί εξωστρέφεια και τα τρόφιμα αποτελούν έναν από τους λίγους τομείς στους οποίους η Ελλάδα διαθέτει αυτήν τη στιγμή συγκριτικό πλεονέκτημα. Είτε για να εξαγάγει, είτε για να υπάρξει υποκατάσταση εισαγωγών.

Λίγο νωρίτερα από το βήμα των τακτικών γενικών συνελεύσεων οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών τοποθετούσαν και τα υπόλοιπα κομμάτια στο παζλ των νέων, αυστηρότερων κριτηρίων για χορηγήσεις στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων.

Η ροή της χρηματοδότησης για στεγαστικά δάνεια θα παραμείνει χαμηλή, αποτυπώνοντας, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, τη χαμηλή ζήτηση, την ανασφάλεια σε σχέση με το μέλλον της χώρας και των εισοδημάτων και την αβεβαιότητα για το αν έχει ολοκληρωθεί η διόρθωση στις τιμές των ακινήτων.

Στον αντίποδα, οι τράπεζες διευκρινίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν νέες χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων και μετά την ανακεφαλαιοποίηση, αλλά αντίθετα θα ενταθούν οι προσπάθειες και τα προσφερόμενα εργαλεία για την αποπληρωμή του υπολοίπου χορηγήσεων της κατηγορίας.

Το μοντέλο που τροφοδότησε η εσωτερική κατανάλωση, και ειδικότερα αυτό που στηρίχθηκε σε δανεικά, έχει καταρρεύσει και τα καταναλωτικά δάνεια ήταν τα πρώτα που σταμάτησαν να εξυπηρετούνται από μερίδα των δανειοληπτών.

Αναχρηματοδοτήσεις εταιρικών δανείων μόνο με φρέσκο χρήμα

Ο πραγματικός πονοκέφαλος όμως για τις τράπεζες είναι τα επιχειρηματικά δάνεια, από όπου προέρχεται και το 40% περίπου των επισφαλειών. Αυτό το ποσοστό ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω αν δεν αντιμετωπισθούν άμεσα οι εντεινόμενες συνθήκες ασφυξίας στην εσωτερική αγορά.

Η τρόικα πιέζει να σταματήσει η τακτική της αναχρηματοδότησης επιχειρηματικών δανείων και η ισχνή ρευστότητα που διαθέτουν οι τράπεζες να επικεντρωθεί σε δυναμικά αναπτυσσόμενους τομείς της οικονομίας και σε εξωστρεφείς επιχειρήσεις.

Υπό την πίεση αυτή, οι τράπεζες θα προχωρούν σε αναχρηματοδοτήσεις δανείων εφόσον εξασφαλίζεται και φρέσκο χρήμα είτε από τους υφιστάμενους μετόχους είτε από νέους.

Στην πράξη, αυτό συμβαίνει ήδη εδώ και περίπου δύο χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις (Τιτάν, ΟΤΕ, ΕΛΠΕ) στράφηκαν στην έκδοση ομολογιακών δανείων που καλύφθηκαν από ξένους και εγχώριους επενδυτές, αναχρηματοδοτώντας ταυτόχρονα και τον υπόλοιπο δανεισμό τους, ή άλλες βρήκαν πρόσβαση σε ξένα επενδυτικά κεφάλαια (Energean).

Την ίδια στιγμή, κάποιες μικρότερες επιχειρήσεις προχωρούν σε αυξήσεις κεφαλαίου για εξόφληση μέρος του δανεισμού τους και ρύθμιση του υπολοίπου. Οι καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί σε αυτό το μέτωπο οδήγησαν και σε «ατυχήματα» τύπου Nutriart, όπου οι βασικοί μέτοχοι πρακτικά «παρέδωσαν τα κλειδιά στις τράπεζες», απειλώντας με πτώχευση και εκκαθάριση των εταιρειών.

...ή αναδιαρθρώσεις με τη συμμετοχή επενδυτικών κεφαλαίων

Το μεγάλο πρόβλημα έγκειται βέβαια στο γεγονός ότι οι περισσότερες μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν μετόχους με... βαθιές τσέπες ή ακόμη και αν έχουν τη δυνατότητα αυτήν τη στιγμή προτιμούν να μην ρίξουν λεφτά στις εταιρείες τους.

Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να υπάρξουν αναδιαρθρώσεις δανείων και επιχειρήσεων, με συμμετοχή εγχώριων και ξένων επενδυτικών κεφαλαίων και ρύθμιση του υπόλοιπου των δανείων από τις τράπεζες.

Σε αυτήν τη φάση ενδιαφέρον για τέτοιου είδους deals προέρχεται μόνο από distress assets funds τα οποία επιδιώκουν να αγοράσουν στο χαμηλό σημείο του οικονομικού κύκλου υπερχρεωμένες επιχειρήσεις με στόχο να τις αναδιαρθρώσουν και να τις πουλήσουν.

Προς το παρόν, ακόμη και προχωρημένες περιπτώσεις όπως της Μαΐλλης συναντούν προσκόμματα από τις τράπεζες, καθώς περιμένουν να λάβουν αναλυτικές οδηγίες από την DG Comp για θέματα δανείων με εξασφαλίσεις βιομηχανικών ακινήτων.

Το ανησυχητικό για τις επιχειρήσεις είναι ότι προς το παρόν δεν εκδηλώνεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον από επενδυτικά κεφάλαια που ποντάρουν στην αξία των επιχειρήσεων. Που είναι πρόθυμα δηλαδή να επενδύσουν σε εταιρείες με καλό business model, σωστή τοποθέτηση προϊόντων, αλλά με υπερβάλλοντα δανεισμό.

**Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο;

Τι γνώμη έχετε;To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.