Οι δέκα εντολές του ΔΝΤ για την Ελλάδα

Προβολή στο μέλλον της ελληνικής οικονομίας επιχειρεί με την έκθεσή του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σκιαγραφώντας τις προοπτικές του δημόσιου χρέους, το ενδεχόμενο νέας δανειακής σύμβασης από τα μέσα του 2014, το δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2015-2016 και την πιθανότητα λήψης νέων μέτρων εάν δεν υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τη χώρα μας, ενώ επαναλαμβάνει το «τροπάρι» για το μέγα πρόβλημα της φοροδιαφυγής και τις καθυστερήσεις στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων και των αποκρατικοποιήσεων.

Τα καλά λόγια του ΔΝΤ, οι προτροπές, οι συστάσεις, αλλά και η αυτοκριτική για τη συνταγή που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα,συνοψίζονται σε δέκα σημεία της έκθεσης που συνοδεύει το αναθεωρημένο μνημόνιο.

1. Αναγνωρίζει την ανάγκη νέας ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μέσω της λήψης μέτρων που θα αφορούν τα δάνεια του επίσημου τομέα. Η άποψη των ειδικών του Ταμείου είναι πως θα πρέπει να υπάρξει νέα απομείωση του χρέους. Σε αυτήν την κατεύθυνση και υπό τις κατάλληλες συνθήκες, η ευρωζώνη πρέπει να εξετάσει και μία «μπροσθοβαρή προσέγγιση, όπως άλλωστε έχει δεσμευθεί. Υπονοείται επίσης με σαφήνεια ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα χρηματοδοτική στήριξη από τους μηχανισμούς της τρόικας από το 2014.

2. Ασκεί κριτική στην ελληνική κυβέρνηση για καθυστερήσεις στην προώθηση μεταρρυθμίσεων, στις αποκρατικοποιήσεις και στην αναμόρφωση της φορολογικής διοίκησης.

3. Ξεκαθαρίζει ότι με τα υφιστάμενα δεδομένα δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα για την περίοδο 2013-2014. Η θέση του Ταμείου είναι να μην αλλάξει προς το παρόν κανένα από τα μέτρα που αυτήν τη στιγμή ισχύουν. Αίτημα που προωθεί η κυβέρνηση, με αιχμή τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση. Για τη διετία 2015-2016 το δημοσιονομικό κενό προσδιορίζεται άνω του 4,5% του ΑΕΠ. Το κενό αυτό θα κλείσει είτε με τη λήψη νέων μέτρων, είτε από τις καλύτερες επιδόσεις της οικονομίας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αν γίνουν…

4. Υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν ακόμα τα δημοσιονομικά περιθώρια για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, ενώ αφήνει ανοικτή την παράταση ισχύος της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης και μετά το 2014.

5. Επαναφέρει το θέμα της εισόδου των ιδιωτών στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και επισημαίνει τις καθυστερήσεις στη φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά και πολιτικές παρεμβάσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να μην εισπράττονται τα προβλεπόμενα έσοδα.

6. Βλέπει να μην επιτυγχάνονται οι εισπρακτικοί στόχοι του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και επαναλαμβάνει την πρόταση για τοποθέτηση ξένων μάνατζερ στο ΤΑΙΠΕΔ.

7. Υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα υποστεί ακόμη πολλά χρόνια επώδυνης προσαρμογής, υπό το βάρος μιας εύθραυστης πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης, ενώ τονίζει ότι δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για σταθερή αύξηση των επενδύσεων ώστε να εισέλθει σε τροχιά μια ισχυρή ανάκαμψη. Αν και το ΔΝΤ δεν αλλάζει επίσημα την πρόβλεψή του για την πορεία της οικονομίας, αναφέρει ότι βάσει των τελευταίων στοιχείων η ύφεση φέτος θα είναι 4,9% (αντί πρόβλεψης 4,2%) και το 2014 η Ελλάδα θα βιώσει τον έβδομο χρόνο ύφεσης με ρυθμό 1,4% (αντί πρόβλεψης για ανάπτυξη 0,6%). Αν επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη, αλλάζει και τα δεδομένα για την πορεία του χρέους, εντείνοντας την ανάγκη για νέα απομείωσή του.

8. Κόντρα στις προθέσεις της κυβέρνησης, ανοίγει -εμμέσως- θέμα άρσης της αναστολής των πλειστηριασμών έως το τέλος Αυγούστου και ζητάει αναθεώρηση του Πτωχευτικού Δικαίου. Ειδικότερα για τις τράπεζες, επισημαίνει ότι η στρατηγική που θα ακολουθηθεί τους επόμενους μήνες θα πρέπει να προβλέπει την ταχεία εκποίηση των μετοχών του ΤΧΣ στις τράπεζες. Για τον σκοπό αυτό, οποιεσδήποτε συγχωνεύσεις μεταξύ των τραπεζών θα πρέπει να δείχνουν σαφείς και σημαντικές συνέργειες και δεν θα πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο ταχεία μεταβίβαση των μετοχών του ΤΧΣ προς τον ιδιωτικό τομέα. 

Επιπλέον, το ΔΝΤ σημειώνει ότι η υιοθέτηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είναι ένα ευπρόσδεκτο ξεκίνημα για μια συντονισμένη στρατηγική με στόχο την αντιμετώπιση των επισφαλών στοιχείων ενεργητικού, η οποία θα πρέπει να ακολουθείται από μια παρόμοια προσέγγιση και στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων μη εξυπηρετούμενων δανείων των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜμΕ. Προειδοποιεί ωστόσο ότι δεν πρέπει να υπονομεύεται η «κουλτούρα πληρωμής». 

9. Χαρακτηρίζει εμπόδιο στην παραγωγικότητα των υπαλλήλων τη μονιμότητα στο Δημόσιο και υπογραμμίζει ότι συνολικά το πρόγραμμα θα στεφθεί με επιτυχία εάν περιοριστεί η φοροδιαφυγή, ανοίξουν οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και γίνουν υποχρεωτικές απολύσεις στο Δημόσιο.

10. Εκτιμά ότι η πολιτική σταθερότητα έχει αποκατασταθεί  στη χώρα μας, αλλά εκφράζει ανησυχία για τη διατήρησή της, όσο θα αυξάνεται η ανεργία -ειδικά στους νέους- χωρίς να λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησής της.

Αποδίδει πάντως εύσημα στην Ελλάδα για την επιτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία το 2012 και στις αρχές του 2013 ξεπέρασε τους στόχους. 

*Δείτε αναλυτικά τις εκθέσεις στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.