Σε «εφιάλτη» τείνει να μετατραπεί για το σύστημα παραγωγής ο συνδυασμός αργίας με καλοκαιρία. Η μεγάλη παραγωγή από φωτοβολταϊκά που είναι συνδεμένα στο δίκτυο διανομής και η χαμηλή ζήτηση, έχουν δημιουργήσει ένα νέο σκηνικό στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με κύριο χαρακτηριστικό τα πολύ χαμηλά επίπεδα ζήτησης τις ώρες της ημέρας και απότομη άνοδο της ζήτησης από τις 5 το απόγευμα και μετά.

Έτσι για πρώτη φορά στην ιστορία του, το ελληνικό Σύστημα υψηλής τάσης όπου λειτουργούν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, βρέθηκε με ζήτηση μόλις 2.240 μεγαβάτ στις 3 το μεσημέρι της ημέρας του Πάσχα. Την ίδια μέρα, η ζήτηση επί 17 ώρες ήταν σταθερά κάτω από 4.000 μεγαβάτ και επί 5 ώρες κάτω από 3.000 μεγαβάτ.

Ωστόσο από τις 4 το απόγευμα και μετά, όταν δηλαδή μειώθηκε η ηλιακή ακτινοβολία και η παραγωγή των φωτοβολταϊκών, η ζήτηση αυξανόταν με ρυθμό 300-500 μεγαβάτ ανά ώρα. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε ελάχιστες ώρες οι συμβατικές μονάδες λιγνίτη, φυσικού αερίου και υδροηλεκτρικές, έπρεπε να καλύψουν τη διαφορά των 2.500 μεγαβάτ.

Έτσι μέρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όσες μονάδες βάσης ήταν σε λειτουργία, δηλαδή οι λιγνιτικές της ΔΕΗ, διατηρούνται στη παραγωγή χάρη στους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, που απορροφούν σταθερά φορτία όλο το 24ωρο και όλες τις μέρες του χρόνου.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί επιπλέον ότι η πραγματική εικόνα για τις μονάδες βάσης είναι ακόμη χειρότερη, καθώς τις ώρες πολύ χαμηλής ζήτησης, γινόταν και εισαγωγές από τη Βουλγαρία, ενώ ενέργεια έδιναν και τα αιολικά που είναι συνδεμένα στην υψηλή τάση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το τέλος Απριλίου και τις πρώτες μέρες του Μαΐου, η ζήτηση που «έβλεπε» το Σύστημα (υψηλή τάση) ήταν ιδιαίτερα χαμηλή τις περισσότερες ώρες του 24ωρου. Έτσι την Κυριακή 28 Απριλίου επί 15 ώρες ήταν κάτω από τα 4.000 μεγαβάτ, στις 29 Απριλίου επί 14 ώρες μεταξύ 4.000 και 5.000 μεγαβάτ, στις 30 Απριλίου επί 19 ώρες μεταξύ 4.000 και 5.000 μεγαβάτ, την 1η Μαΐου επί 13 ώρες μεταξύ 4.000 και 5.000 μεγαβάτ, την 2 Μαΐου 12 ώρες μεταξύ 4.000 και 5.000 μεγαβάτ, την 3 Μαΐου 15 ώρες κάτω από 4.000 μεγαβάτ, και στις 4 Μαΐου 14 ώρες κάτω από 4.000 μεγαβάτ.

Η εικόνα αυτή έχει πονοκεφαλιάσει και τους Διαχειριστές αλλά και τη ΔΕΗ, αφού είναι πρωτόγνωρη για την Ελλάδα, από τη στιγμή που περίπου 2.000 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών μπήκαν στην παραγωγή σχετικά πρόσφατα.

Μέχρι στιγμής η απότομη άνοδος της ζήτησης το απόγευμα αντιμετωπίζεται με την εκτεταμένη χρήση των υδροηλεκτρικών της ΔΕΗ, και τις μονάδες φυσικού αερίου των ανεξάρτητων παραγωγών, οι οποίες συγκριτικά με αυτές της ΔΕΗ έχουν πολύ μεγαλύτερη ευελιξία. Έτσι συνεχίζουν να μένουν εκτός λειτουργίας οι περισσότερες από τις παλαιότερες μονάδες φυσικού αερίου της ΔΕΗ (Κομοτηνή, Λαύριο 3, Αγ. Γεώργιος 8 και 9) και να λειτουργούν με μειωμένη ισχύ άλλες μονάδες.

Η κατάσταση δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο, καθώς την ίδια εικόνα με την Ελλάδα έχουν και γειτονικές χώρες όπως η Ιταλία και η Βουλγαρία (στην τελευταία η ζήτηση το Πάσχα είχε πέσει στα 2.000 μεγαβάτ) με τις οποίες η Ελλάδα πραγματοποιεί ανταλλαγές. Ειδικά η Ιταλία προς την οποία η Ελλάδα πραγματοποιεί μεγάλες εξαγωγές, με διάφορες προφάσεις διακόπτει τη λειτουργία του υποβρύχιου καλωδίου, είτε περιορίζει στο ελάχιστο δυνατό τις εισαγωγές από την Ελλάδα, καθώς αντιμετωπίζει και αυτή προβλήματα υπερπαραγωγής από τα φωτοβολταϊκά.

Σε κάθε περίπτωση τα νέα αυτά δεδομένα έπρεπε να είναι αναμενόμενα, καθώς οι αδειοδοτήσεις και ο ρυθμός εισόδου νέων φωτοβολταϊκών ήταν επίσης γνωστός και δεδομένος.

Την ίδια στιγμή, το εγκατεστημένο δυναμικό συμβατικών μονάδων (λιγνιτικές, υδροηλεκτρικές, φυσικού αερίου) ανέρχεται σήμερα περίπου 13.200 μεγαβάτ (μαζί με τη νέα μονάδα Αλιβερίου), μέγεθος που του χρόνου θα αυξηθεί κατά 800 μεγαβάτ με την είσοδο της νέας μονάδας της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη.

Επιπλέον, όπως τονίζουν στο Euro2day.gr, παράγοντες της αγοράς, από το 2015 και μετά τίθενται χρονικοί περιορισμοί στη λειτουργία των παλαιών λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (μονάδες βάσης) για περιβαλλοντικούς λόγους. Έτσι οι ίδιοι εκτιμούν ότι θα είναι πολύ πιθανόν να αναγκαστεί η επιχείρηση να διακόψει τη λειτουργία των πλέον ρυπογόνων μονάδων πριν ακόμη ισχύσει το μέτρο για λόγους οικονομίας, καθώς για να τις διατηρεί σε λειτουργία θα πρέπει να κάνει επενδύσεις.