H κατάσταση στην ελληνική οικονομία δείχνει να βελτιώνεται, έστω και οριακά, και το κλίμα είναι πολύ καλύτερο σήμερα σε σχέση με εκείνο που επικρατούσε κάποιους μήνες πριν. Στην αγορά κάτι αρχίζει να κινείται και υπάρχουν βάσιμες ελπίδες πως οι θετικές εξελίξεις μπορεί να επιταχυνθούν τους επόμενους μήνες.

Ωστόσο, είναι νωρίς για πανηγυρισμούς. Η κυβέρνηση θα πρέπει να κερδίσει το 2013 τέσσερις αγώνες που αναδεικνύονται σε μεγάλα ντέρμπι, λόγω των έντονων δυσκολιών που συνεπάγονται.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας κινούνται παράλληλα, αναμένοντας μεγαλύτερη "ορατότητα" και ξεκαθάρισμα της γενικότερης τάσης των πραγμάτων στις τράπεζες και στην οικονομία.

1. Ιδιωτικοποιήσεις

Σε προηγούμενο δημοσίευμα -και με αφορμή τη μοναδική προσφορά που είχε υποβληθεί για τον ΟΠΑΠ- είχαμε διαπιστώσει πως «η θεωρία των φιλέτων» έχει διαψευστεί πλήρως.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο LinkedinΗ σκέψη πως υπάρχουν ελληνικά περιουσιακά στοιχεία που τα… λιγουρεύονται οι ξένοι και οι Έλληνες επιχειρηματίες και θα τα έδιναν όλα για να τα αποκτήσουν αποδείχτηκε… όνειρο κάποιων πολιτικών και σενάριο κάποιων δημοσιογράφων.

Ο αγώνας για την πώληση του ΟΠΑΠ εξελίχτηκε σε ντέρμπι που κρίθηκε την τελευταία στιγμή και στις λεπτομέρειες. Όπως άλλωστε είχε γίνει προ μηνών και με την περίπτωση των λαχείων.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως από το στάδιο του αρχικού ενδιαφέροντος μέχρις ότου ένας διεκδικητής βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και καταβάλει ένα ικανοποιητικό τίμημα, τηρώντας όλους τους όρους του διαγωνισμού, διασφαλίζοντας θέσεις εργασίας, υποσχόμενος επενδύσεις, μη δημιουργώντας άλλες παρενέργειες στην οικονομία και μην προκαλώντας πολιτικές αντιδράσεις στην τρικομματική κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, η απόσταση είναι πολύ μεγάλη!

Έπειτα, λοιπόν, από το ντέρμπι του ΟΠΑΠ, ξεκινούν της ΔΕΠΑ, του ΔΕΣΦΑ, του ΟΔΙΕ, της ΕΥΑΘ, του Ελληνικού, των λιμανιών και των αεροδρομίων...


2. Πρωτογενές πλεόνασμα

Πέρα όμως από τις αποκρατικοποιήσεις, καθόλου εύκολη δεν θα είναι η έκβαση και σε μια σειρά άλλων κρίσιμων μαχών που θα πρέπει να κερδίσει η ελληνική κυβέρνηση στο μέτωπο της οικονομίας.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της επίτευξης θετικού πρωτογενούς δημοσιονομικού αποτελέσματος, όπου μπορεί τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου να είναι αρκετά θετικά (παρά τις «γκρίνιες» ορισμένων για το ζήτημα των επιστροφών φόρου), ωστόσο ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας σπεύδει να διευκρινίσει προς κάθε κατεύθυνση πως τίποτε δεν έχει κριθεί ακόμη και πως οι υπηρεσίες του υπουργείου έχουν πολλά πράγματα να κάνουν ακόμη στο μέτωπο των εσόδων, ώστε… η άσκηση να βγει.

Για παράδειγμα, στο ζήτημα της πάταξης της φοροδιαφυγής, οι όποιες κινήσεις προχωρούν πόντο-πόντο και πάντως πολύ πιο αργά από τις αρχικές προσδοκίες. Το ΔΝΤ στην έκθεσή του που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα κάνει λόγο για απογοητευτικές αποδόσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα πενιχρά αποτελέσματα από τις λίστες όσων έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, τα μεγάλα μηχανογραφικά προβλήματα στον εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων και τη μεγάλη αργοπορία σε καταργήσεις και συγχωνεύσεις δημόσιων οργανισμών.

Αντίθετα, όπως πέρσι, έτσι και φέτος, η μείωση των ελλειμμάτων προέρχεται από το μέτωπο των λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου, αλλά και από την καθήλωση των δημόσιων επενδύσεων σε πολύ μικρά ποσά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι σοβαρότεροι κίνδυνοι για πιθανό εκτροχιασμό του φετινού προϋπολογισμού είναι τα ελλείμματα στον χώρο της υγείας, οι τρύπες των ασφαλιστικών ταμείων και η πιθανή καθίζηση των φορολογικών εσόδων.


3. Οικονομική ανάκαμψη 

Ακόμη πιο δύσκολη και περισσότερο αμφίρροπη αναμένεται η αναμέτρηση της κυβέρνησης με το στοίχημα της ανάκαμψης της οικονομίας είτε από το προσεχές φθινόπωρο είτε έστω από τους πρώτους μήνες του 2014. Μέχρι σήμερα, η τάση του ΑΕΠ είναι αρνητική, με το διαθέσιμο εισόδημα να μειώνεται κι άλλο μέσα στο 2013, με την πιστωτική επέκταση να συρρικνώνεται περαιτέρω και φυσικά με τη ζήτηση να εξακολουθεί να ακολουθεί πτωτική πορεία. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις της μιλά μεν για ανάπτυξη το 2014 κατά 0,6%, αλλά με την ανεργία στο 26%.

Απέναντι σε αυτήν την τάση, η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιπαραθέσει:
- Την επανεκκίνηση των μεγάλων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων.

- Την τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία μετά την επικείμενη ολοκλήρωση της επανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Προς την κατεύθυνση αυτή θα μπορούσε να συμβάλει η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους ιδιώτες προμηθευτές του, αλλά και η συνέχιση της επιστροφής των καταθέσεων στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών.

- Την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και της εκμετάλλευσης κρατικής ακίνητης περιουσίας (με όποιες επενδύσεις θα μπορούσε αυτό να αποφέρει).

- Την προβλεπόμενη αύξηση του εισερχόμενου τουριστικού ρεύματος το φετινό καλοκαίρι.

- Την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με πέρσι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το κόστος εργασίας. Η θεωρητικά αυξημένη ανταγωνιστικότητα (μάλλον έχει εξουδετερωθεί από την άνοδο στο κόστος της ενέργειας) ελπίζεται πως θα οδηγήσει και φέτος σε νέα άνοδο τις ελληνικές εξαγωγές, παρά την γκρίζα εικόνα που επικρατεί στην ευρωπαϊκή οικονομία. Με βάση τα τελευταία υπάρχοντα στοιχεία, οι εξαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται (έστω και με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με πέρυσι).

- Επίσης, ένα μεγάλο μέρος του παιχνιδιού θα κριθεί στο μέτωπο της προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων τόσο από το εσωτερικό όσο κυρίως και από το εξωτερικό. Ήδη βλέπουμε έπειτα από χρόνια να έχουν ξεκινήσει κάποιες μεμονωμένες κινήσεις προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση (όπως Cosco και Nokia), όπως επίσης και κάποιες εταιρείες να μεταφέρουν στην Ελλάδα μέρος της παραγωγής που υλοποιούσαν σε μονάδες του εξωτερικού.


4. Οι προσδοκίες 

Καταλυτικός παράγοντας για την επιστροφή των καταθέσεων, την προσέλκυση επενδύσεων και την ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι η ψυχολογία και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει δώσει έμφαση σε αυτό.

Γενικότερα, το κυβερνητικό επιτελείο θέλει να στείλει την εικόνα μιας οικονομίας που άφησε τα δυσκολότερα στο παρελθόν (χαρακτηριστικές οι δηλώσεις Στουρνάρα στη FAZ), που ξεπέρασε τον κίνδυνο εξόδου από τη ζώνη του ευρώ, που σε περίπου έναν μήνα από σήμερα θα διαθέτει πλήρως ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες, που προχωρά συνεχώς σε βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές και σιγά-σιγά βρίσκει τον βηματισμό της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για τις πρώτες ενδείξεις συγκράτησης της ανεργίας.

Κάποια από τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς είναι:
- H Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πρώτες δέκα χώρες που βελτίωσαν το επιχειρηματικό τους περιβάλλον μέσα στο 2012, σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας «Most Improved in Doing Business in 2012».

- Είχαμε βελτίωση κατά 38 θέσεις στην κατάταξη σε ό,τι αφορά την προστασία επενδυτών (Protecting Investors).

- Η οικονομία παρουσίασε μια σειρά θετικών εξελίξεων, καθώς το 2012 το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε 20%, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υποχώρησε 31%, οι εξαγωγές αυξήθηκαν 11,4% και μέσα στην τριετία 2010-2012 ανακτήθηκε πάνω από το 75% της χαμένης ανταγωνιστικότητας κόστους, η οποία έλαβε χώρα την περίοδο 2001-2009.

- Η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας αναβαθμίστηκε σε «Β-» (Standard & Poor’s).

- H Ελλάδα έχει την υψηλότερη βαθμολογία σε τομείς όπως η διαχείριση του χρέους, η εξωστρέφεια, το κόστος εργασίας και οι μεταρρυθμίσεις (έκθεση από Lisborn Council και Beremberg Bank).

Ενδεικτικό είναι το στοιχείο πως ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος που μετρά το ΙΟΒΕ συνέχισε την ανοδική του πορεία τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στις 89,2 μονάδες, από 88,1 τον Μάρτιο, 86,9 τον Φεβρουάριο και 85,8 τον Ιανουάριο. Οριακή μεν, αλλά βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών καταγράφεται, στη βιομηχανία και στις κατασκευές, ενώ αντίθετα το κλίμα παραμένει βαρύ, για έναν ακόμη μήνα, στο λιανικό εμπόριο και στις υπηρεσίες.

Η απομάκρυνση του κινδύνου για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ αλλά και οι ελπίδες για σταδιακή αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από το κράτος φαίνεται πως παίζουν τον ρόλο τους, δεδομένου ότι ο Μάρτιος και ο Απρίλιος χαρακτηρίστηκαν από τις δραματικές εξελίξεις στην Κύπρο, αλλά και από το παζάρι με την τρόικα για τη δόση, το οποίο τελείωσε πρακτικά μόλις πρόσφατα με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να χτίσει πάνω στη συγκυρία και να αποδείξει ότι κάτι αλλάζει, κόντρα στο κύμα των λουκέτων στην αγορά, αλλά και στην υψηλή ανεργία.

Η βελτίωση του κλίματος φαίνεται ως έναν βαθμό και σε μερικές από τις πιο μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας (όπως για παράδειγμα ο ΟΤΕ, η Τιτάν, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και τα Ελληνικά Πετρέλαια), οι οποίες επιχειρούν να ανακτήσουν την πρόσβαση που είχαν στο διεθνές τραπεζικό σύστημα και να αντλήσουν δανειακά κεφάλαια από αυτό.

Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν πως το στοίχημα της διαμόρφωσης θετικών προσδοκιών για την ελληνική οικονομία έχει κερδηθεί. Το ηθικό των Ελλήνων πολιτών παραμένει πολύ χαμηλό, οι ξένοι δεν έχουν βγάλει εντελώς από το μυαλό τους τον κίνδυνο του νομίσματος, τα διεθνή funds που «σκανάρουν» τις ελληνικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να προσφέρουν χαμηλά τιμήματα και να ζητούν σημαντικά «κουρέματα» στις περισσότερες περιπτώσεις (για τον λόγο αυτό άλλωστε, οι συμφωνίες είναι λίγες σε αριθμό) και φυσικά ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος της αστάθειας της τρικομματικής κυβέρνησης, η οποία πολλές φορές δείχνει πως κινδυνεύει να πνιγεί σε μια κουταλιά νερό…


Στάση αναμονής στο χρηματιστήριο

Με συγκρατημένη αισιοδοξία και με επιφυλακτικότητα κινείται το Χρηματιστήριο της Αθήνας, το οποίο -σε πρώτη φάση- περιμένει με έντονο ενδιαφέρον:

1. Την πορεία της ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ, την οποία ωστόσο έχει ήδη προεξοφλήσει μάλλον θετικά.

2. Την κατάληξη της προσπάθειας των τριών μεγάλων τραπεζών να μαζέψουν από την αγορά τουλάχιστον το 10% των απαιτούμενων κεφαλαίων τους. Η αγορά θα αξιολογήσει θετικά να παραμείνουν υπό ιδιωτικό management οι τρεις «συστημικές» τράπεζες (Alpha, Πειραιώς και Εθνική).

3. Τις εξελίξεις στις ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ και ΟΔΙΕ.

Συνολικότερα, η χρηματιστηριακή αγορά δείχνει εδώ και καιρό μια σαφή προτίμηση στα «κρατικόχαρτα», στις εταιρείες με έντονη εξωστρέφεια και στις μετοχές της μεσαίας κεφαλαιοποίησης που είχαν πιεστεί έντονα στο παρελθόν.

Αντίθετα, το ενδιαφέρον που προσελκύεται στον τραπεζικό κλάδο προέρχεται:
- Από εκείνους που πιστεύουν σε ένα βραχυπρόθεσμο «πέταγμα» με ορίζοντα διμήνου λόγω της παραμονής του management του κλάδου σε ιδιωτικά χέρια.

- Από επενδυτές που τοποθετούνται με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα πιστεύοντας ότι ο συνδυασμός μετοχών και warrants θα οδηγήσει σε μεγάλα κέρδη, στον βαθμό βέβαια που αρχίσει η γενικότερη ανάκαμψη της οικονομίας.

- Και τέλος, από επιχειρηματίες που πιστεύουν ότι είναι προς όφελος της ελληνικής οικονομίας οι τράπεζες να παραμείνουν σε ελληνικά χέρια και μάλιστα υπό τον έλεγχο του ιδιωτικού τομέα (γι’ αυτό και προτίθενται να συμμετάσχουν στις επικείμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου του κλάδου).


*** To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.