Το χοντρό παιχνίδι γεωπολιτικής για την εκμετάλλευση και τη μεταφορά των υδρογονανθράκων από την Κασπία και την ανατολική Μεσόγειο ξετυλίχτηκε στο συνέδριο Athens Energy Forum 2013, καθώς παρουσιάστηκαν οι κύριες επιδιώξεις όσων ευνοούν τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τους σχετικούς σχεδιασμούς.

Στο παιχνίδι αυτό εντάσσονται τα νέα ευρήματα φυσικού αερίου στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, τα σχέδια μεταφοράς του προς την Ευρώπη, τα σχέδια μεταφοράς φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη μέσω αγωγών, οι επικείμενες έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στις ελληνικές θαλάσσιες περιοχές, αλλά και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ.

Οι άμεσα εμπλεκόμενοι που έχουν λόγο, εκτός από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, είναι το Αζερμπαϊτζαν, με την κρατική εταιρεία Socar, η Τουρκία, οι ΗΠΑ, η Ιταλία και η Ε.Ε.

Στο συνέδριο, που διοργανώνει η International Herald Tribune, τις παραπάνω δυνάμεις εκπροσώπησαν άμεσα ή έμμεσα πολιτικοί, διπλωμάτες και τεχνοκράτες, που περιέγραψαν την οπτική τους και τις προτεινόμενες λύσεις. Άλλες από αυτές συμπλέουν με τα ελληνικά συμφέροντα και άλλες αντιτίθενται σε αυτά.

Κατ' αρχάς, και σε ό,τι αφορά τις ελληνικές θέσεις για τις ΑΟΖ και τους αγωγούς αερίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με την ομιλία του πρόσφερε πλήρη πολιτική κάλυψη στο σχέδιο του αγωγού ΤΑΡ, που διέρχεται από την Ελλάδα.
 
Εν όψει δε της επικείμενης επίσκεψής του στην Τουρκία, έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα για επίλυση των όποιων διαφορών, στο πλαίσιο της διεθνούς σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η γειτονική χώρα αποδέχεται μεν στη Μαύρη Θάλασσα, όχι όμως και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Το φιλοτουρκικό λόμπι εκπροσωπήθηκε διά του πρώην Αμερικανού διπλωμάτη Mathew Bryza, αρκετά γνωστού στην Ελλάδα από τη θητεία του ως βοηθού υφυπουργού αρμόδιου για θέματα Ευρασίας, και πρώην πρέσβη της χώρας του στο Μπακού, ο οποίος σήμερα προΐσταται του Think Tank International Centre for Defense Studies.

Ο πολωνοεβραϊκής καταγωγής Αμερικανός επιχειρηματολόγησε κατά του αγωγού ΤΑΡ και υπέρ του ανταγωνιστικού του Nabucco, καθώς σύμφωνα με την άποψή του, αλλά όπως είπε και την άποψη του Αζερμπαϊτζάν, ο δεύτερος προσφέρει πρόσβαση σε περισσότερες χώρες κι αγορές.

Ο ίδιος τάχθηκε επίσης υπέρ της μεταφοράς του αερίου της Κύπρου προς την Ευρώπη μέσω του τουρκικού δικτύου. Τα κύρια επιχειρήματα που έφερε για τη λύση αυτή ήταν οικονομικά, καθώς οι άλλες λύσεις (υγροποιημένο αέριο, θαλάσσιος αγωγός προς την Ελλάδα) έχουν πολύ μεγάλο κόστος.

Στο ίδιο κλίμα, αλλά με περισσότερο τεχνοκρατική προσέγγιση, κινήθηκε και ο Hugh Pope, αρμόδιος για θέματα Κύπρου και Τουρκίας του International Crisis Group, το οποίο εδρεύει στην Τουρκία. Σύμφωνα με αυτόν, ή προσέγγιση της Ελλάδας και της Τουρκίας στα θέματα της θάλασσας δεν θα γίνει εφικτή αν δεν λυθεί το Κυπριακό, που είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Όπως είπε, η καλύτερη λύση για το αέριο της Κύπρου είναι να οδεύσει προς την Τουρκία, όπου ήδη υπάρχει ζήτηση και στη συνέχεια μία ποσότητα θα μπορούσε να διοχετευθεί προς την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη μέσω του τουρκικού δικτύου.

Επιχειρηματολόγησε δε κατά της προοπτικής δημιουργίας τερματικού υγροποίησης στην Κύπρο και της κατασκευής αγωγού προς την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα, καθώς, όπως είπε, πρόκειται για τεράστιες επενδύσεις, η ολοκλήρωση των οποίων θα συμπέσει με συνθήκες αγοράς και τιμών που δεν είναι βέβαιο ότι θα επιτρέπουν την απόσβεση των επενδύσεων. Όπως μάλιστα, είπε, οι απώλειες που θα έχει η Κύπρος από παρόμοιες λύσεις θα ισοδυναμούν με ετήσιο ΑΕΠ.


Ο Σόλων Κασσίνης

Η απάντηση στους παραπάνω δόθηκε από τον «αρχιτέκτονα» των ανακαλύψεων αερίου στην Κύπρο Σόλωνα Κασσίνη, γενικό διευθυντή ενέργειας του υπουργείου εμπορίου της Κύπρου.

Ο Κύπριος εκπρόσωπος τόνισε μεταξύ άλλων ότι οι προοπτικές της ΑΟΖ του νησιού δεν περιορίζονται στις μέχρι τώρα ανακαλύψεις του οικόπεδου 12, οι ποσότητες του οποίου θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οριακές για μεγάλης έκτασης επενδύσεις (περίπου 200 δισ. κυβικά μέτρα).

Όπως είπε, η επικείμενη τον Ιούνιο νέα γεώτρηση στο ίδιο οικόπεδο από τη Noble, όπως και οι γεωτρήσεις στα οικόπεδα 9, 10 και 11 από τις εταιρείες ΕΝΙ, Total και KOGAS θα πολλαπλασιάσουν τις διαθέσιμες ποσότητες. Η δε σημασία της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα, θα αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο με γεωτρήσεις σε βαθύτερα στρώματα, όπου οι πιθανότητες για εύρεση πετρελαίου είναι πολύ αυξημένες.

Σύμφωνα με τον κ. Κασσίνη, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει λάβει τις αποφάσεις της και προχωρά σε προκαταρκτικές εργασίες για την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου. Την πιθανότητα μέρος του αερίου να διοχετευθεί προς τα δυτικά τη συνέδεσε με τη μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια και την πόντιση καλωδίου 2.000 ΜW προς την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα.

Τέλος, στις αιτιάσεις Bryza και Pope περί κυπριακού προβλήματος κ.λπ., ο κ. Κασσίνης τόνισε απευθυνόμενος προσωπικά: «Αν η Τουρκία θέλει να λυθεί το Κυπριακό, ας την πείσουν. Τότε θα μπορέσω και εγώ να πάω στο σπίτι μου (στα κατεχόμενα). Τότε θα τους εμπιστευτούμε. Τώρα όχι».


Ισραήλ - Αζερμπαϊτζάν

Από την πλευρά του Ισραήλ, ο πρέσβης της χώρας στην Αθήνα Arye Mekel εξέφρασε τη θετική διάθεση της χώρας του να συμβάλει ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει σημείο διαμετακόμισης των ενεργειακών πρώτων υλών, αν και όπως είπε χάθηκε πολύτιμος χρόνος καθώς οι δύο χώρες παρά τους δεσμούς που έχουν αποκατέστησαν τις διπλωματικές σχέσεις σχετικά πρόσφατα. Πάντως, ο ίδιος αποκάλυψε ότι οι εταιρείες Noble και Delek που βρήκαν το αέριο στην ΑΟΖ του Ισραήλ θα συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς που θα προκηρύξει η Ελλάδα για τις περιοχές νότια της Κρήτης. Σημείωσε παράλληλα, σύμφωνα με το ΑΠΕ, ότι ισραηλινές επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για έρευνες και στη Βόρειο Ελλάδα.

Από το Αζερμπαϊτζάν, η Gulmira Rzayeva, του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών, που ελέγχεται από τον πρόεδρο Aliyef, περιέγραψε το πώς προσεγγίζει η κρατική εταιρεία Socar το θέμα της επιλογής του αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο από τη χώρα της στην Ευρώπη. Όπως είπε, βασική παράμετρος για την επιλογή μεταξύ ΤΑΡ και Nabucco είναι οι τιμές που θα προσφέρουν οι αγορές στα σημεία εξόδου και διέλευσης των δύο αγωγών.

Σύμφωνα με την ίδια, σημασία έχει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν να είναι θελκτικό για τους αγοραστές, καθώς κατά τα άλλα και οι δύο υποψήφιοι αγωγοί καλύπτουν τις υπόλοιπες απαιτήσεις. Έτσι βασική παράμετρος που θα εξεταστεί είναι το μεταφορικό κόστος που διαμορφώνει ο καθένας και οι τιμές που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν οι μελλοντικοί αγοραστές.

Τέλος, εκτεταμένη αναφορά έκανε η κ. Rzayeva για την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, καθώς η Socar είναι από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες. «Μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, όχι μόνο εμπορικά αλλά και στρατηγικά, γιατί μέσω του ελληνικού δικτύου θα προωθήσουμε και άλλα έργα υποδομής, όπως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός αλλά και άλλα έργα».