Ανάπτυξη στην ευρωζώνη το β’ εξάμηνο του 2013 βλέπει ο Ολι Ρεν. Ο ευρωπαίος επίτροπος στην επιστολή που στέλνει στους υπουργούς Οικονομικών με αφορμή την ανακοίνωση των χειμερινών προβλέψεων της Κομισιόν στις 22 Φεβρουαρίου, σημειώνει τρία βασικά στοιχεία:

• Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η ζώνη του ευρώ σταδιακά θα περάσει σε ανάπτυξη από το δεύτερο μισό της χρονιάς και αναπόφευκτα θα υπάρξει χρονικό «κενό» πριν αρχίσει αυτή να μετατρέπεται σε θέσεις εργασίας.

• Οι δείκτες δείχνουν ότι επιστρέφει η εμπιστοσύνη.

• Οι συνέπειες της αυξημένης εμπιστοσύνης στις χρηματοοικονομικές αγορές γίνονται ορατές παρότι ο δανεισμός της πραγματικής οικονομίας παραμένει υποτονικός, κάτι που αντανακλάται στις σημερινές οικονομικές συνθήκες.

Το κρίσιμο σημείο της επιστολής, όμως, είναι ότι ο κ. Ρεν ουσιαστικά βάζει στον πάγο την συζήτηση για τους πολλαπλασιαστές και το λάθος του ΔΝΤ. Το στοιχείο δηλαδή πάνω στο οποίο στηρίζεται και το αίτημα Στουρνάρα για επαναδιαπραγμάτευση. Κάνει μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στην Ελλάδα υποστηρίζοντας ότι η συζήτηση έχει ελάχιστα περιορισμένη χρήση", θέση που επιβεβαιώνει όσα μετέδωσε νωρίτερα το euro2day.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Σημειώνεται ότι ο κ. Στουρνάρας έθεσε ανεπίσημα στο eurogroup θέμα επαναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού προγράμματος στηριζόμενος στο θέμα των λανθασμένων πολλαπλασιαστών.

Οπως αναφέρει στην επιστολή ο κ. Ρεν "οι πρόσφατες μελέτες για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές έχουν εξαιρετικά περιορισμένη χρησιμότητα όσον αφορά την περίπτωση της Ελλάδας. Πράγματι, σε πρόσφατο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Olivier Blanchard, υποστήριξε ότι η συσχέτιση της υποαπόδοσης της Ελλάδας με το σχεδιασμό του προγράμματος αποτελεί μια σοβαρή παρερμηνεία των ιστορικών στοιχείων και της ανάλυσης του ΔΝΤ για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές.

Το 2009 το δημοσιονομικό έλλειμμα έφτασε το 15,6% του ΑΕΠ και οι αγορές δεν ήταν πλέον πρόθυμες να χρηματοδοτήσουν τα υψηλά επίπεδα χρέους της Ελλάδας. Ήταν αυτή η πραγματικότητα που οδήγησε στη συγκρότηση του προγράμματος οικονομικής στήριξης την άνοιξη του 2010. Ωστόσο, η επίμονη αβεβαιότητα και τα προβλήματα εφαρμογής τα πρώτα χρόνια του προγράμματος, είχαν σαν αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία να μην μπορεί να επωφεληθεί από τον αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη, που θα έπρεπε να είχε περιορίσει τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Από το περασμένο καλοκαίρι, το ελληνικό πρόγραμμα έχει επιστρέψει σε τροχιά. Η Ελλάδα έχει επιτύχει πλέον πολλά όσον αφορά την δημοσιονομική προσαρμογή και την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η συμφωνία στο Eurogroup τον περασμένο Δεκέμβριο απομάκρυνε την βλαπτική αβεβαιότητα που επικρεμόταν πάνω από την Ελλάδα για πολύ καιρό και άνοιξε το δρόμο για την επιστροφή της εμπιστοσύνης.

Τώρα είναι στο χέρι των ελληνικών αρχών να διασφαλίσουν μέσα από την αποφασιστική εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος, ότι η εμπιστοσύνη αυτή συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Τέλος, σε έκθεση που δημοσίευσε το ΔΝΤ τον Ιανουάριο, ο Olivier Blanchard και οι συνεργάτες του, τονίζουν ότι δεν ζητούν την ανατροπή της πορείας της δημοσιονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκε κατά την κρίση και ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες όταν καθορίζεται ο απαιτούμενος ρυθμός δημοσιονομικής προσαρμογής μιας χώρας. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται, συγκεκριμένα, ο αντίκτυπος στην εμπιστοσύνη, ο οποίος είναι πλέον ορατός εξαιτίας των πολιτικών μας και από τις οποίες επωφελούνται οι ευάλωτες χώρες".


Η συζήτηση δεν βοηθά

Πρώτου αναφερθεί ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, ο κ. Ρεν στέκεται ευρύτερα στο θέμα των πολλαπλασιαστών και τις (σ.σ. εσφαλμένες) εκτιμήσεις που διατύπωσε στο παρελθόν η Κομισιόν για την πορεία της οικονομίας της ΕΕ.

Ο κ. Ρεν κάνει ορισμένες παρατηρήσεις «όσον αφορά μια συζήτηση που δεν βοηθά και κινδυνεύει να εξανεμίσει την εμπιστοσύνη που με τόσο κόπο δημιουργήσαμε τα τελευταία χρόνια με πολλαπλές ολονύχτιες συζητήσεις. Αναφέρομαι στην συζήτηση για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές, δηλαδή των περιθωριακή επίδραση που έχει μια αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής στην οικονομική ανάπτυξη».

Η συζήτηση, συνεχίζει ο Επίτροπος, "σε γενικές γραμμές δεν έχει προσφέρει καμία νέα οπτική γωνία. Οι πολλαπλασιαστές είναι μεγαλύτεροι όταν τα νοικοκυριά έχουν μεγάλα χρέη και όταν τα επιτόκια είναι χαμηλά. Σε αυτό συμφωνούμε όλοι οι οικονομολόγοι. Πέρα όμως από αυτό, η αξιοπιστία των πρόσφατων ερευνών περιορίζεται εξαιτίας του περιορισμένου χρονικού ορίζοντα και του γεγονός ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το γεγονός πως κι άλλοι παράγοντες επηρέασαν την ανάπτυξη σε σχέση με όσα προβλέπονταν το 2010 και 2011".

Ενας λόγος που αμφισβητούνται αυτές οι αναλύσεις, προσθέτει, είναι ότι μπορεί να υπάρξουν σφάλματα στις προβλέψεις για ανάπτυξη, επειδή η επίδραση της δημοσιονομικής μεταβολής (του πολλαπλασιαστή) υπολογίστηκε εσφαλμένα ή επειδή το μέγεθος της τελικής εφαρμογής της δημοσιονομικής μεταβολής ήταν διαφορετικό από την αρχική εκτίμηση ή και τα δύο. «Κατά την άποψή μας, η ανάλυση δεν είναι αρκετά δυνατή ώστε να κάνει τον απαραίτητο διαχωρισμό».

"Στην πραγματικότητα, η πραγματική προσαρμογή αποδείχθηκε ότι ήταν πολύ μεγαλύτερη από όσον υπολογιζόταν με βάση το σύνηθες σενάριο, στο οποίο δεν περιλαμβάνεται αλλαγή πολιτικής. Στην περίπτωση των προβλέψεων της εαρινής έκθεσης 2010 του ΔΝΤ, η πραγματική προσαρμογή ήταν 2,5 φορές μεγαλύτερη.

Αν συνυπολογίσουμε ότι όλα αυτά είχαν ήδη ανακοινωθεί στα προγράμματα σταθερότητας του 2010, σε συνδυασμό με την επίδραση της επιδείνωσης της εμπιστοσύνης για την βιωσιμότητα του κυβερνητικού χρέους σε ορισμένες χώρες, τότε η πορεία της ανάπτυξης στις χώρες της ευρωζώνης θα ήταν συμβατή με τον πολλαπλασιαστή που χρησιμοποιείται σε όλα τα συνήθη μακροοικονομικά μοντέλα (για παράδειγμα που χρησιμοποιούν οι υπηρεσίες της Κομισιόν και είναι κατά μέσο όρο ο συντελεστής 0,8 αναλόγως με τις περιστάσεις, δηλαδή την σύνθεση της προσαρμογής ή τα χρέη των νοικοκυριών).

Ενας δεύτερος λόγος είναι ότι η εξεταζόμενη περίοδος, δηλαδή τα πρώτα χρόνια της κρίσης, περιελάμβαναν τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη τόσο της δημοσιονομικής προσαρμογής, όσο και της δημοσιονομικής στήριξης.