Στην σκιά σοκαριστικών ανακοινώσεων για την πορεία της ανεργίας αλλά και τη βαθιά ύφεση, κάποια πρώτα σημάδια δείχνουν ότι η οικονομία μπορεί να ελπίζει σε ανάκαμψη στο… βάθος του 2013.

Δεν είναι μόνο ορισμένοι από τους «περίφημους» leading indicators, που, με καθαρά οικονομικούς όρους, «φωτογραφίζουν» τα πρώτα σημάδια αναστροφής της πορείας. Υπάρχουν οι εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό, μετά και την εκταμίευση της δόσης, η προσπάθεια βελτίωσης της ρευστότητας με εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών και κοινοτικό χρήμα, τα μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό, αλλά και το σήμα που δίνει το Χρηματιστήριο και η αγορά ομολόγων.

Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να κινείται πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί (και σε ύφεση τουλάχιστον 4,5% φέτος) με πολλές παραμέτρους ικανές να ανατρέχουν ανά πάσα στιγμή τα δεδομένα, διαψεύδοντας τους αισιόδοξους.

Οι συνεχείς εξετάσεις που δίνονται στην τρόικα κρύβουν τον κίνδυνο νέων εμπλοκών, ενώ το φορολογικό που είναι πλέον νόμος του κράτους στερεί από την οικονομία επιπλέον 2,3 δισ. ευρώ πέραν της αφαίμαξης που προκαλεί η μείωση μισθών και συντάξεων. Το εκρηκτικό κοκτέιλ συμπληρώνει ο κίνδυνος κοινωνικών εντάσεων εξαιτίας και της ανεργίας - το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι θα μείνει στο 27,3% για το σύνολο του έτους- και των λουκέτων, η αδυναμία ελέγχου της φοροδιαφυγής αλλά και ο κίνδυνος νέας υποτροπής της διεθνούς κρίσης, πλήττοντας εξαγωγές και τουρισμό.

Ωστόσο στον αντίποδα:

1) Υπάρχει αισθητή βελτίωση του κλίματος αλλά και τάσεις αντιστροφής κρίσιμων οικονομικών δεικτών στη σκιά της εκταμίευσης της δόσης. Ο σχετικός δείκτης που καταρτίζει το ΙΟΒΕ κινείται ανοδικά επί τρεις συνεχείς μήνες σε υψηλό 20 και πλέον μηνών. Από τις 75,8 μονάδες τον Οκτώβριο έφτασε τις 79 μονάδες το Νοέμβριο και υπολογίζεται ότι σκαρφάλωσε πάνω από τις 84 το Δεκέμβριο. Η ενίσχυσή του προέρχεται κυρίως από τις λιγότερο απαισιόδοξες προσδοκίες στο λιανικό εμπόριο και την καταναλωτική εμπιστοσύνη και κάποια θετικά μηνύματα από την βιομηχανία και τις υπηρεσίες. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι κρίσιμοι κλάδοι «βλέπουν» ότι τα χειρότερα είναι πίσω.

Παράλληλα, επιβραδύνεται ο ρυθμός συρρίκνωσης του βιομηχανικού προϊόντος (με μεικτές τάσεις στους επιμέρους κλάδους) στο -3,5% το 10μηνο του 2012 από -7,5% το αντίστοιχο περσυνό διάστημα.

Tαυτόχρονα, η οικονομία δείχνει σημάδια σταθεροποίησης με ραγδαία συρρίκνωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου συναλλαγών (στο 1/7 του 2008(!) ή στα 4,1 δισ. το δεκάμηνο του 2012), το χαμηλότερο πληθωρισμό στην ευρωζώνη (1,6% έναντι 3,4% στο αντίστοιχο διάστημα του 2011 παρά τις ανατιμήσεις «φωτιά» 37,9% στις τιμές του πετρελαίου). Από την άλλη πλευρά, ο προϋπολογισμός μένει εντός στόχων, όπως φάνηκε από τα στοιχεία 12μηνου.

2) Η εκταμίευση της δόσης λειτούργησε ως «φάρμακο» για την κυβέρνηση που δείχνει, σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις να έχει καλύψει την φθορά που προκάλεσε το πολύμηνο σίριαλ των διαπραγματεύσεων για τη δόση και τα σκληρά μέτρα που έλαβε. Πρώτη φορά στην δημοσκόπηση της Public Issue η ΝΔ προσπερνά, έστω και οριακά, το ΣΥΡΙΖΑ και παράλληλα κλείνει την ψαλίδα στην παράσταση νίκης, φέροντας το πολιτικό σκηνικό στην ισορροπία που είχε δημιουργηθεί αμέσως μετά τις εκλογές.

Ταυτόχρονα, τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι εμφανίζονται τα πρώτα ψήγματα αισιοδοξίας σε μικρό μέρος του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, το ποσοστό όσων πιστεύουν ότι η χώρα βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση έχει αυξηθεί από το 7% τον Ιανουάριο του 2012 στο 25% τον Ιανουάριο του 2013, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι η χώρα βρίσκεται σε λάθος κατεύθυνση έχει υποχωρήσει από το 87% πέρυσι στο 68% εφέτος. Ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από το Ευρώ «βλέπει» μόνο το 9% (έναντι 22 το Νοέμβριο 2012), ενώ μειώνεται, έστω και οριακά, το ποσοστό όσων πίστευαν τον Ιανουάριο ότι η οικονομική τους κατάσταση θα χειροτερέψει (65% έναντι 69% τον Δεκέμβριο).

3) Υπάρχουν βάσιμες ελπίδες σταδιακής αποκατάστασης της ρευστότητας στην αγορά. Ηδη πληρώθηκε μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους με την κυβέρνηση να δεσμεύεται για πλήρη εξόφληση εντός του έτους, υπό την προϋπόθεση ότι οι δόσεις θα συνεχίσουν να έρχονται κανονικά. Η επιστροφή καταθέσεων και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δημιουργεί προϋποθέσεις για ανάσχεση, έστω, της αρνητικής πιστωτικής επέκτασης.

Το Νοέμβριο ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα ήταν λιγότερο αρνητικός σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Νοέμβριος 2012, -4,6%, Οκτώβριος 2012, -4,8%), σύμφωνα με την ΤτΕ και η καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 722 εκατ. ευρώ (1.267 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο).

Παράλληλα, το υπουργείο Ανάπτυξης φιλοδοξεί μέσω κονδυλίων του ΕΣΠΑ, του Επενδυτικού Νόμου, του ΕΤΕΑΝ και της υλοποίησης συμφωνιών για εγγυήσεις της ΕΤΕπ, να περάσει στην αγορά ένα ποσό που, σε επίπεδο εγγυήσεων και «μετρητών», μπορεί δυνητικά να φτάσει τα 6 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα επιχειρείται η επανεκκίνηση των μεγάλων οδικών αξόνων.

Στα παραπάνω θα μπορούσε να προστεθεί και η προσδοκία για καλύτερη τουριστική χρονιά. Η αλλαγή κλίματος στο εξωτερικό και οι μειώσεις στις τιμές που έγιναν από τους ξενοδόχους κάνουν τους αισιόδοξους να μιλούν για αύξηση της κίνησης έως και 20% το φετινό καλοκαίρι, εκτίμηση που μένει βέβαια να επιβεβαιωθεί και στην πράξη.

4) Η σταθεροποίηση του κλίματος και η μεγάλη πτώση των αξιών δημιουργεί ευκαιρίες για άμεσες επενδύσεις. Κάποιοι ξένοι άρχισαν να καλοβλέπουν την Ελλάδα, στοιχείο το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει την «μαγιά» ώστε να σταματήσει η δραματική πτώση των επενδύσεων (υποχώρησαν περίπου 27% το 2012, έχοντας μειωθεί και 16,4% το 2011).

Η κυβέρνηση ποντάρει πολλά για την προσέλκυση επενδύσεων στις αποκρατικοποιήσεις. Από την πλευρά του, το ΙΟΒΕ μόλις την προηγούμενη εβδομάδα εκτίμησε ότι το πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας αν τρέξει επιτυχημένα μπορεί, εκτός του αρχικού τιμήματος, να προσελκύσει έως και 60 δισ. σε νέες επενδύσεις, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ έως και 1% σε ετήσια βάση, σε αύξηση της απασχόλησης κατά 50 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και σε 3% του ΑΕΠ περισσότερα φορολογικά έσοδα.

Ενδεικτική του ότι η Ελλάδα έχει μπει στο «ραντάρ» του έξυπνου χρήματος είναι η θέση που διατύπωσε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα το hedge fund «Third Point» με υπό διαχείριση κεφάλαια 9,3 δισ. ευρώ: «η χώρα διψά για κεφάλαια, και εμείς έχουμε την όρεξη να επενδύσουμε σε ισχυρές επιχειρήσεις τις οποίες διαχειρίζεται ταλαντούχα διοικητική ομάδα».

5) Χρηματιστήριο και αγορά ομολόγων, δυο προεξοφλητικοί μηχανισμοί, έχουν δώσει σήμα «ανόδου» εδώ και αρκετό καιρό. Στο Χρηματιστήριο ο Γενικός Δείκτη εμφανίζει κέρδη 62% τους τελευταίους έξι μήνες με εξαγωγικές εταιρείες αλλά και ισχυρούς εμπορικούς ομίλους να πρωταγωνιστούν. Παράλληλα, οι τιμές στα ελληνικά ομόλογα συνεχίζουν το ράλι των τελευταίων εβδομάδων. Μετά και την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας επαναγοράς οι τιμές τους συνέχισαν να ανεβαίνουν και σήμερα βρίσκονται κατά μέσο όρο στα 41 - 43 σεντς ανά ευρώ ονομαστικής αξίας, όταν η επαναγορά έγινε σε μέση τιμή 33,8 σεντς ανά ευρώ και το καλοκαίρι οι τιμές είχαν κατρακυλήσει στη ζώνη των 15 σεντς…


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.