Συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 4,6% φέτος, αύξηση της ανεργίας στο 27,3% και αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 1% προβλέπει στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το ΙΟΒΕ.

Το ινστιτούτο κάνει λόγο για θετικές προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, όμως προειδοποιεί να αποφευχθεί ο εφησυχασμός.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η ύφεση το 2012 θα διαμορφωθεί στο 6,6%, χαμηλότερη του 7,1% που είχε καταγραφεί το 2011, ενώ η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε τροχιά ύφεσης και το 2013, όμως με ηπιότερο ρυθμό.

Όπως επισημαίνει, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για τα δημοσιονομικά μέτρα και τις διαρθρωτικές αλλαγές της διετίας 2013-2014, των διαβουλεύσεων ευρωζώνης-ΔΝΤ για τις δράσεις που θα καταστήσουν βιώσιμο το ελληνικό δημόσιο χρέος και για την επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας και ακολούθως η επαναγορά ομολόγων από την ελληνική κυβέρνηση έχουν ορισμένες σημαντικές άμεσες επενέργειες στην ελληνική οικονομία, οι οποίες θα εκδηλωθούν εντός του 2013, επιτρέποντας παράλληλα τη δρομολόγηση θετικότερων εξελίξεων στο νέο έτος. Κατ' αρχάς σε όρους διεθνούς εικόνας της χώρας σημειώνεται βελτίωση, καθώς το στοίχημα της ανάκτησης της αξιοπιστίας φαίνεται να κερδίζεται.

Από την άλλη πλευρά, ήδη έχει καταστεί δυνατή η επανεκκίνηση της χρηματοδότησης του ελληνικού κράτους από το EFSF και το ΔΝΤ, που επιτρέπει την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, την αποπληρωμή χρεών του δημόσιου τομέα προς τον ιδιωτικό, αλλά και την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ ως εγγυήσεων για την παροχή ρευστότητας, με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό του Μηχανισμού Έκτακτης Ρευστότητας (ELA).

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Αυτές οι εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις επικείμενες εξαγορές-συγχωνεύσεις στον τραπεζικό τομέα, αναμένεται να οδηγήσουν στην αποκατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, στη βελτίωση της φερεγγυότητάς τους και στη σταδιακή ενίσχυση των δυνατοτήτων τους παροχής ρευστότητας σε επιχειρήσεις και ιδιώτες, περίπου από τα μέσα του 2013, αναφέρεται στην έκθεση.

Επομένως, θα σταθεροποιηθούν βασικές παράμετροι του οικονομικού περιβάλλοντος (συνέχιση δημοσιονομικής προσαρμογής, χρηματοδότηση του ελληνικού κράτους, ευστάθεια χρηματοπιστωτικού συστήματος), ενισχύοντας την εμπιστοσύνη διεθνώς και εγχωρίως στην ελληνική οικονομία, στις δυνατότητες αναδιάρθρωσης και έπειτα ανάκαμψής της.

Τι εκτιμά για το οικονομικό κλίμα

Η άρση αυτών των αβεβαιοτήτων, σημειώνει το ΙΟΒΕ, εκτιμάται ότι θα βελτιώσει σταδιακά και το επενδυτικό κλίμα.

Οι επενδυτικές προοπτικές αναμένεται ότι θα υποστηριχτούν και από σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις από την πλευρά του κράτους: με την επιτάχυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, μετά την πολύ χαμηλή υλοποίησή του πέρυσι και καθώς η δ΄ Προγραμματική Περίοδος πλησιάζει στο τέλος της, με την επανεκκίνηση κατασκευής των πέντε μεγάλων οδικών αξόνων, τη δραστηριότητα του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς και με την προώθηση-υλοποίηση αναβλημένων μεταρρυθμίσεων για την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και του επενδυτικού περιβάλλοντος, εξαιτίας των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων εντός και εκτός Ελλάδας το 2012 και του διπλού εκλογικού κύκλου.

Πάρα ταύτα, η αναμενόμενη νέα εκτεταμένη υποχώρηση της ζήτησης φέτος, πρωτίστως εγχωρίως και εξαιτίας της εφαρμογής των προγραμματισμένων δημοσιονομικών μέτρων και της συνέχισης της ανόδου της ανεργίας με ηπιότερο ρυθμό, αλλά και σε αγορές με σημαντικό μερίδιο στη διεθνή ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες (ευρωζώνη), αναμένεται να λειτουργήσει ανασχετικά στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και να επιφέροει νέα πτώση των επενδυτικών δαπανών, ωστόσο αρκετά μικρότερης έκτασης από ό,τι το 2012.

Ο πολύ χαμηλός βαθμός αξιοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού στη βιομηχανία στα τέλη του 2012, στην περιοχή του 65%, αποτυπώνει ανάγλυφα την αρκετά εξασθενημένη ζήτηση. Όμως αυτό το γεγονός δεν αναιρεί τη σημαντικότητα των προσπαθειών βελτίωσης παραμέτρων και χαρακτηριστικών του επενδυτικού περιβάλλοντος, ούτως ώστε να είναι δυνατή η ανταπόκρισή του στις προκλήσεις μιας αναθέρμανσης της ζήτησης. Επιπλέον, δεν αποκλείεται μικρή άνοδος της επενδυτικής δραστηριότητας στο τελευταίο τρίμηνο του 2013, όταν θα συντρέχουν οι παραπάνω και άλλοι ευνοϊκοί παράγοντες που αναλύονται στην παρούσα έκθεση.

Η επίπτωση των δημοσιονομικών μέτρων

Η εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων το τρέχον έτος θα έχει κατά κύριο λόγο αρνητικό αντίκτυπο στην αγοραστική δύναμη και επομένως στην κατανάλωση του ιδιωτικού τομέα, καθώς τα περισσότερα εξ αυτών αφορούν σε περικοπές εισόδηματων των εργαζόμενων στο δημόσιο τομέα (μειώσεις ειδικών μισθολογίων, κατάργηση 13ου-14ου μισθού), συνταξιούχων και όσων λαμβάνουν επιδόματα από το κράτος.

Προς τα κάτω αναπροσαρμογή των εισοδημάτων όλων των φυσικών προσώπων μάλλον θα επέλθει από την κατάργηση του αφορολόγητου ποσού που υπήρχε για αυτά ως το 2012, καθώς προς το παρόν δεν είναι σαφής ο τρόπος αναγνώρισης της έκπτωσης φόρου που αναμένεται να καθιερωθεί (στη διάρκεια του οικονομικού έτους ή στην εκκαθάριση των εισοδημάτων). Περιοριστικά θα συνεχίσει να επιδρά και η περαιτέρω κλιμάκωση της ανεργίας, που όμως αναμένεται να είναι σαφώς μικρότερης έκτασης από ό,τι πέρυσι. Τούτων δεδομένων, η ένταση των πιέσεων στην ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να είναι το 2013 παραπλήσια με αυτήν το 2012.

Στο έτερο σκέλος της εγχώριας κατανάλωσης, που προέρχεται από τον δημόσιο τομέα, η επίτευξη της δημοσιoνομικής προσαρμογής πρωτίστως με μείωση των δημοσίων δαπανών, όπως έχει σχεδιαστεί (ΜΠΔΣ 2013-2016), προμηνύει νέες περικοπές των καταναλωτικών εξόδων του δημόσιου τομέα. Από την άλλη πλευρά, ανασχετικά στην περιοριστική επίδραση της περιστολής της δημόσιας κατανάλωσης στο ΑΕΠ αναμένεται να λειτουργήσει η πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα μέσω των αντλούμενων κεφαλαίων από το EFSF και το ΔΝΤ.

Ως προς τις εξελίξεις στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας, θα σημειωθεί νέα βελτίωση του ισοζυγίου του, κυρίως από τη φθίνουσα πορεία των εισαγωγών, που εκτιμάται ότι θα μειωθούν και φέτος κατά διψήφιο ποσοστό, λόγω της ισχυρής εξασθένισης της εγχώριας καταναλωτικής ζήτησης.

Είναι όμως πιθανή η μικρή συμβολή και των εξαγωγών, από την αυξητική επίδραση της τουριστικής κίνησης, καθώς οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι θα είναι μεγαλύτερη το 2013 από ό,τι το 2012. Σε κάθε περίπτωση, η περαιτέρω σημαντική υποχώρηση των εισαγωγών το νέο έτος προβλέπεται να οδηγήσει για πρώτη φορά σε πλεονασματικό ισοζύγιο εξωτερικού τομέα το 2013, που επομένως θα έχει αυξητική επίδραση στο ΑΕΠ.

Έτσι, το ΙΟΒΕ προβλέπει χαμηλότερη ύφεση της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με το 2012, της τάξης του 4,6%. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη, όπως επισημαίνει, είναι ελαφρά δυσμενέστερη εκείνων από εγχώριους και διεθνείς φορείς (Ε.Ε.: -4,2%, ΥΠΟΙΚ, ΟΟΣΑ: -4,5%).

Στο 27,3% η ανεργία το 2013

Η σημειωθείσα κάμψη της δραστηριότητας των τουριστικών επιχειρήσεων στη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς και η πολύ υψηλότερη της αναμενόμενης ύφεση στην ελληνική οικονομία δεν επέτρεψαν την εκδήλωση θετικών εποχικών επιδράσεων στην απασχόληση στο τρίτο τρίμηνο του 2012, όπως διαχρονικά συνέβαινε στο παρελθόν.

Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό ανεργίας ανήλθε σε αυτό το χρονικό διάστημα στο 24,8%, 7,1 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το ίδιο τρίμηνο του 2011. Έτσι, συνολικά στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2012 η ανεργία έφτασε το 23,7%, έναντι 16,6% στην αντίστοιχη περίοδο το 2011.



Η εκτεταμένη υποχώρηση της ζήτησης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου του 2012, εξαιτίας των παραγόντων που αναλύθηκαν προηγουμένως, εκτιμάται ότι επιδείνωσε εκ νέου τις συνθήκες στην αγορά εργασίας. Από την άλλη πλευρά, καθώς αντικείμενο των διαπραγματεύσεων με την τρόικα σε αυτό το χρονικό διάστημα αποτέλεσαν και αλλαγές σε παραμέτρους του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (φορολογικό σύστημα για τις επιχειρήσεις, ύψος αποζημιώσεων), εκτιμάται ότι μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων ανέμεναν την οριστικοποίηση των σχετικών ρυθμίσεων προκειμένου να προβούν στη λήψη αποφάσεων, που αφορούσαν στην απασχόληση. Επισημαίνεται σχετικά ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, η αρνητική καθαρή ροή μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (προσλήψεις μείον καταγγελίες-λήξεις συμβάσεων μείον οικειοθελείς αποχωρήσεις) επιβραδύνθηκε σημαντικά στο τρίμηνο Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν (-51%).

Έτσι συνολικά η εκτίμηση για την ανεργία στο σύνολο του 2012 αναθεωρείται ελαφρά επί το δυσμενέστερον, στο 24,5%, 6,8 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το 2011 (17,7%). Η παραμονή της ελληνικής οικονομίας σε ύφεση και το 2013 θα πλήξει αναπόφευκτα και την απασχόληση. Ωστόσο, η αναμενόμενη μικρότερη έκταση της ύφεσης, η υλοποίηση ορισμένων μεγάλων επενδύσεων, όπως η συνέχιση κατασκευής των πέντε μεγάλων οδικών αξόνων, και η ευρύτερη υιοθέτηση των διαρθρωτικών αλλαγών στην αγορά εργασίας του δεύτερου μνημονίου θα επιβραδύνουν την πτώση της. Έτσι, η ανεργία προβλέπεται να διαμορφωθεί το 2013 στην περιοχή του 27,3%.

Αποκλιμάκωση πληθωρισμού το 2013

Η εξασθένηση της εγχώριας καταναλωτικής ζήτησης αποτυπώνεται εύγλωττα στην εξέλιξη του πληθωρισμού το 2012, υποχωρώντας μάλιστα τον Σεπτέμβριο κάτω από το 1%. Παρά την αυξητική επίδραση της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης και οικιακής θέρμανσης τον Οκτώβριο (άνοδος στο 1,6%), ο πληθωρισμός περιορίστηκε τον αμέσως επόμενο μήνα στο 1%, οπότε στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,6%, σχεδόν δύο εκατοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από ό,τι σε αυτήν την περίοδο του 2011 (3,4%). Συνεπώς, αναμένεται να επιβεβαιωθεί η εκτίμηση που έχει γίνει από το ΙΟΒΕ ήδη από τον Ιούνιο για διαμόρφωσή του στο 1,5% το 2012, έναντι 3,3% τον προηγούμενο χρόνο. Με την εγχώρια καταναλωτική ζήτηση να περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και το 2013, λόγω των νέων εκτεταμένων δημοσιονομικών μέτρων, της αύξησης της ανεργίας και της περικοπής των δημοσίων δαπανών, η επιβράδυνση του πληθωρισμού θα συνεχιστεί στη διάρκειά του. Ανασχετικά σε αυτή αναμένεται να επιδράσουν η αύξηση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο οικιακής θέρμανσης μέχρι τον Μάιο και οι κλιμακωτές αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, χωρίς όμως να αποτρέψουν τη φθίνουσα πορεία του. Ακολούθως, ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί το τρέχον έτος στην περιοχή του 1%.


**** Η τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ επισυνάπτεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".