Τη διαδικασία απελευθέρωσης των υπεραστικών επιβατικών οδικών μεταφορών (ΚΤΕΛ) ανοίγει το υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, το οποίο επισπεύδει κατά μία τετραετία το άνοιγμα της εν λόγω αγοράς, που παραμένει ερμητικά κλειστή εδώ και πολλά-πολλά χρόνια.

Η επίσπευση της απελευθέρωσης δεν συναντά, προς το παρόν, αντιδράσεις από την πλευρά της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (ΠΟΑΥΣ), ο πρόεδρος της οποίας Σοφοκλής Φάτσιος δηλώνει ότι η ομοσπονδία θα συνεργαστεί με το υπουργείο για τη διενέργεια των απαραίτητων μελετών.

Η ήπια στάση που τηρούν οι αυτοκινητιστές στην εξαγγελθείσα πρόθεση απελευθέρωσης σχετίζεται, πιθανότατα, με το μεγάλο χρονικό διάστημα προσαρμογής που θα δοθεί. Οι σημερινοί ιδιοκτήτες θα έχουν στη διάθεσή τους περίπου 3,5 χρόνια να προετοιμαστούν για την απελευθέρωση, που σχεδιάζεται να γίνει πραγματικότητα στο τέλος του 2015, αντί το 2019, όπως προβλέπει ο νόμος που ισχύει σήμερα.

Η τεχνική μελέτη που θα συνταχθεί με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων αναμένεται να είναι έτοιμη ως το τέλος του έτους, ενώ το χρονοδιάγραμμα που ανακοίνωσε ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης προβλέπει ότι το σχέδιο νόμου, στο οποίο θα εξειδικεύεται η διαδικασία της απελευθέρωσης, θα είναι έτοιμο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2013.

Να σημειώσουμε ότι έχει ήδη εκπονηθεί μελέτη η οποία εξετάζει τους εναλλακτικούς τρόπους απελευθέρωσης της αγοράς των υπεραστικών επιβατικών οδικών μεταφορών (ΚΤΕΛ).

Τρία σενάρια

Η εν λόγω μελέτη που έχει διενεργηθεί από το υπουργείο εξέτασε τρία εναλλακτικά σενάρια απελευθέρωσης, τα οποία προβλέπουν:

- Την πλήρη απελευθέρωση του συγκοινωνιακού έργου των αστικών και των υπεραστικών συγκοινωνιών στην Ελλάδα, µε την παροχή του δικαιώματος διενέργειας μεταφορικού έργου σε όποιον επιθυμεί να παρέχει τη σχετική υπηρεσία.

- Τη μερική απελευθέρωση της αγοράς, με την ελεύθερη άσκηση του τακτικού συγκοινωνιακού έργου σε περιορισμένο αριθμό δρομολογίων, τα οποία, λόγω υψηλής ζήτησης, είναι κερδοφόρα, με παράλληλους διαγωνισμούς «μπουκέτων» κερδοφόρων και «άγονων» γραμμών.

- Τη δημοπράτηση ομάδων κερδοφόρων και ζημιογόνων γραμμών, μέσα από διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς «άνοιγμα» οποιουδήποτε δρομολογίου.

Το μοντέλο που θα επιλεγεί τελικώς θα πρέπει να εξυπηρετεί την ανάγκη παροχής συγκοινωνιακού έργου σε πολλές περιοχές της χώρας, οι οποίες λόγω χαμηλής ζήτησης δεν εξασφαλίζουν προϋποθέσεις κερδοφορίας σε αυτόν που εκτελεί τη συγκοινωνία.

Σήμερα τα ΚΤΕΛ δεν επιδοτούνται, ενώ παρέχουν το συγκοινωνιακό έργο που αποφασίζουν οι περιφέρειες και τα κόμιστρα καθορίζονται με κεντρική απόφαση. Επίσης, όσα εξ αυτών έχουν ζημιές από τη λειτουργία τους λαμβάνουν επιδότηση από το κοινό ταμείο.

Τα ΚΤΕΛ ιδρύθηκαν τη δεκαετία του '50, την τελική τους μορφή την έλαβαν με διάταγμα του 1973, ενώ το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των ανώνυμων εταιρειών θεσπίστηκε το 2001. Μέτοχοι των εταιρειών είναι οι ιδιοκτήτες των λεωφορείων.

Σε όλη τη χώρα λειτουργούν συνολικά 62 ΚΤΕΛ με στόλο 4.199 λεωφορείων, τα οποία είναι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τελευταίας τεχνολογίας.

Νέα στέγη

Παράλληλα, με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, τα ΚΤΕΛ του μέλλοντος θα αποκτήσουν και νέα στέγη στην πρωτεύουσα στην περιοχή του Ελαιώνα, όπου θα μεταστεγαστούν οι δύο υφιστάμενοι σταθμοί του Κηφισού και της Λιοσίων.

Το Σύμφωνο Συνεργασίας για την υλοποίηση του Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων στην περιοχή του Ελαιώνα υπεγράφη τον περασμένο Μάιο και προβλέπει ότι ο νέος σταθμός των υπεραστικών λεωφορείων, προϋπολογισμού 90 εκατ. ευρώ, θα κατασκευαστεί πάνω από το αμαξοστάσιο του μετρό.

Η υλοποίηση του έργου προβλέπεται να γίνει μέσω διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης, με χρηματοδότηση των ΚΤΕΛ και ιδιωτών (παραχωρησιούχος), ενώ η Αττικό Μετρό θα αναλάβει τον ρόλο τεχνικού συντονιστή των μελετών και της πραγματοποίησής του.

Το έργο θα ολοκληρωθεί σε 17 μήνες από την έναρξη των εργασιών. Σε καθημερινή βάση ο νέος σταθμός αναμένεται ότι θα εξυπηρετεί περίπου 35.000 άτομα.