Τη ραγδαία επιδείνωση της αγοράς εργασίας, λόγω της συνεχιζόμενης και παρατεταμένης ύφεσης, με συνέπεια ο χάρτης της αγοράς εργασίας να αλλάζει, με έντονες επιπτώσεις στην απασχόληση, καταγράφει μελέτη της ICAP Group για την απασχόληση.

Όπως προκύπτει από τη μελέτη, το δ΄ τρίμηνο του 2011 ο αριθμός των απασχολουμένων έπεσε για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία κάτω από τα 4 εκατομμύρια, ενώ την ίδια στιγμή η ανεργία εκτινάχθηκε σε επίπεδα-ρεκόρ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το 2011 το επίπεδο του 1 εκατομμυρίου. Η κάμψη της απασχόλησης και η άνοδος της ανεργίας συνεχίστηκαν και το α΄ τρίμηνο του 2012.

Σημειώνεται ότι η ICAP Group εκπόνησε τη συγκεκριμένη μελέτη, στο πλαίσιο της έκδοσης Leading Employers In Greece, για δεύτερη χρονιά, κρίνοντας ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί μια σαφής εικόνα των εξελίξεων (με τη χρήση στοιχείων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή - ΕΛ.ΣΤΑΤ.), όσον αφορά την απασχόληση και ιδιαίτερα την ανεργία, η οποία εκτινάχθηκε σε επίπεδα-ρεκόρ για τη χώρα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο μέσος αριθμός των απασχολουμένων μειώθηκε κατά 6,8% το 2011 (298 χιλ. άτομα) σε σχέση με το 2010.

Επισημαίνεται ότι η επιδείνωση ήταν ταχεία και εντεινόμενη στη διάρκεια του έτους, με συνέπεια το τελευταίο τρίμηνο του 2011 ο αριθμός των απασχολουμένων να πέσει για πρώτη φορά κάτω από τα 4 εκατομμύρια στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Η κάμψη της απασχόλησης συνεχίζεται και στο 2012, αφού ο αριθμός των απασχολουμένων το α΄ τρίμηνο του έτους μειώθηκε σε 3.837,9 χιλ., που συνεπάγεται ότι σε ένα χρόνο υπήρξε απώλεια 356,5 χιλ. θέσεων εργασίας, ενώ στη διετία 2010-2012 (α΄ τρίμηνο) η μείωση των θέσεων εργασίας διαμορφώθηκε σε 587,7 χιλ. Το γεγονός αυτό αποτελεί τον σημαντικότερο ίσως αντίκτυπο της συνεχιζόμενης οικονομικής ύφεσης στη χώρα.

Σχετικά με τη σύνθεση, το εργατικό δυναμικό των 4.958 χιλ. ατόμων της Ελλάδος αντιστοιχούσε στο 53% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (άτομα ηλικίας > 15 ετών), ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 3.837,9 χιλ. άτομα (α΄ τρίμηνο 2012) αντιστοιχεί στο 41% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας.

Από την άλλη πλευρά, το α΄ τρίμηνο του 2012, 4.404,3 χιλ. άτομα (το 47% του παραγωγικού πληθυσμού) δεν ήταν ενταγμένα στην αγορά εργασίας, ήταν δηλαδή οικονομικά μη ενεργά.

Εξετάζοντας τις μεταβολές στον αριθμό των απασχολουμένων φαίνεται ότι, ενώ αρχικά (δηλ. κατά το εννεάμηνο του 2009) η μείωση αφορούσε μόνο τους άνδρες απασχολούμενους, από το δ΄ τρίμηνο του 2009 η κρίση έπληξε και τη γυναικεία απασχόληση. Σε γενικές γραμμές η μείωση αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ωστόσο μεγαλύτερες μειώσεις, σε απόλυτα μεγέθη, καταγράφονται στις ηλικιακές ομάδες 30-44 και 45-64.

Η απασχόληση το 2009 ξεκίνησε να μειώνεται λόγω της μείωσης της πλήρους απασχόλησης, ενώ αντίθετα ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων εργαζομένων παρουσίαζε αύξηση. Ωστόσο από το β΄ τρίμηνο του 2011, περιορίστηκαν και οι θέσεις μερικής απασχόλησης, γεγονός που παραπέμπει στην όξυνση της κρίσης. Παρ' όλα αυτά, το ποσοστό της μερικής απασχόλησης βαίνει αυξανόμενο τα τελευταία έτη (7,2% το α΄ τρίμηνο του 2012, έναντι 6,8% το α΄ τρίμηνο του 2011).

Αναφορικά με τη μείωση της απασχόλησης, σύμφωνα και με τα στοιχεία του α΄ τριμήνου του 2012, αυτή προήλθε κυρίως από τους κλάδους του χονδρικού-λιανικού εμπορίου (-88,3 χιλ. άτομα), της μεταποίησης (-65,1 χιλ. άτομα), των κατασκευών (-48,3 χιλ. άτομα) κ.ά. Μείωση καταγράφηκε και στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, δασοκομία και αλιεία), ο οποίος μέχρι το γ΄ τρίμηνο του 2010 παρουσίαζε αξιόλογη αύξηση.

Περαιτέρω, εξετάζοντας τις μεταβολές της απασχόλησης ανά μορφωτικό επίπεδο, διαπιστώνεται ότι η κρίση επηρέασε τους απασχολούμενους κάθε μορφωτικού επιπέδου, με εξαίρεση αυτούς με διδακτορικό ή μεταπτυχιακό. Ειδικότερα κατά κύριο λόγο μειώνονται οι απασχολούμενοι με απολυτήριο δημοτικού και αυτοί με απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης, αλλά και οι απόφοιτοι Τ.Ε.Ι., ενώ από το δεύτερο εξάμηνο του 2011 σημαντική μείωση παρουσιάζεται και στους αποφοίτους Α.Ε.Ι.

Όσον αφορά την αύξηση της απασχόλησης των κατόχων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου, αυτή αποδίδεται στην υποκατάσταση εργαζομένων με λιγότερα εκπαιδευτικά προσόντα και όχι απαραίτητα στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης υψηλού εκπαιδευτικού επιπέδου.

Εκτίναξη της ανεργίας

Το πλήθος των ανέργων εκτινάχθηκε το 2011, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το επίπεδο του 1 εκατομμυρίου, ενώ το α΄ τρίμηνο του 2012 διευρύνθηκε περαιτέρω. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., το Α΄ τρίμηνο του 2012, ο αριθμός των ανέργων στη χώρα μας ανήλθε σε 1.120.097 άτομα, αυξημένος κατά 9,2% σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο του 2010 και κατά 41,3% έναντι του α΄ τριμήνου του 2011 (792.601 άνεργοι).

Το μέσο ετήσιο ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε δραματικά την τελευταία διετία, ανερχόμενο σε 17,7% το 2011, υψηλότερο κατά 5,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το τελευταίο τρίμηνο του 2011 το ποσοστό ανεργίας εκτινάχθηκε στο 20,7%, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2012 έφθασε στο 22,6%.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το ποσοστό ανεργίας - υποαπασχόλησης ανέρχεται στο 24,7% στο τέλος του 2011, εάν συνυπολογιστεί και το πλήθος των ατόμων που δεν αναζητούν πλέον εργασία λόγω αποθάρρυνσης ή για άλλους λόγους, όπως και εκείνων που εργάζονται αναγκαστικά με μορφές μερικής απασχόλησης (λόγω αδυναμίας να βρουν πλήρη). Μάλιστα, στελέχη του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ εκτιμούν ότι ο δείκτης της πραγματικής ανεργίας θα ξεπεράσει το 26% στα τέλη του 2012.

Η άνοδος του ποσοστού ανεργίας συνοδεύτηκε και από διαφοροποίηση της σύνθεσης των ανέργων ως προς διάφορα χαρακτηριστικά (ηλικία, φύλλο, μόρφωση κ.λπ.). Εξετάζοντας τη σύνθεση των συνολικά καταγεγραμμένων ανέργων με βάση την ηλικία, προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα:

• Από το 1.120.097 άνεργους (α΄ τρίμηνο του 2012), ποσοστό 42% (470,9 χιλ. περίπου) είναι άτομα ηλικίας 30-44 ετών, ενώ το 24% (269,2 χιλ. άτομα) είναι ηλικίας 45-64 ετών.

• Λαμβάνοντας όμως υπόψη τον πληθυσμό κάθε ηλικιακής ομάδας και τους αντίστοιχους ανέργους της, φαίνεται ότι η ομάδα που κατεξοχήν πλήττεται από την ανεργία είναι οι νέοι και ειδικότερα τα άτομα ηλικίας 15-19 και 20-24 ετών, όπου το ποσοστό ανεργίας τους είναι το υψηλότερο, καθώς φτάνει το 63,6% και το 50,9% αντίστοιχα στο α΄ τρίμηνο του 2012.

• Το ποσοστό ανεργίας των γυναικών είναι σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με αυτό των αντρών, και συγκεκριμένα 26,5% για τις γυναίκες, έναντι 19,7% για τους άντρες.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και το γεγονός της διεύρυνσης της ομάδας των μακροχρόνια ανέργων (δηλαδή όσων αναζητούν εργασία πάνω από 12 μήνες), γεγονός που καταδεικνύει ότι η οικονομική κρίση καθιστά ολοένα και δυσκολότερη τη μετάβαση από την ανεργία στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (α΄ τρίμηνο του 2012), από το σύνολο των ανέργων το 56,5% (632,5 χιλ.) είναι μακροχρόνια άνεργοι, ενώ το 23,8% είναι νέοι άνεργοι, δηλαδή εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας αναζητώντας απασχόληση.

Όσον αφορά την κατανομή της ανεργίας σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης, παρατηρείται ότι το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας καταγράφεται σε όσους δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο (34,3%) και σε όσους δεν έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (33,1%). Ακολουθούν οι απόφοιτοι Γυμνασίου (25,2%) και οι απόφοιτοι Ανώτερης Τεχνολογικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (24,7%).

Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται σε όσους έχουν διδακτορικό ή μεταπτυχιακό (12%) και στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (15,7%), ωστόσο και σε αυτές τις κατηγορίες τα ποσοστά ανεργίας τους αυξήθηκαν σημαντικά το πρώτο τρίμηνο του 2012.

Συμπερασματικά, η επιδείνωση στην αγορά εργασίας είναι ραγδαία, λόγω της συνεχιζόμενης και παρατεταμένης ύφεσης, με συνέπεια ο χάρτης της αγοράς εργασίας να αλλάζει, με έντονες επιπτώσεις στην απασχόληση.

Ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, διευθύνων σύμβουλος της ICAP Group, σχολιάζοντας τα συμπεράσματα της σημαντικής μελέτης, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι ανατροπές στην οικονομία γενικά και στην αγορά εργασίας ειδικότερα είναι ραγδαίες και σε αρνητική κατεύθυνση. Η επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας, η οποία διανύει το πέμπτο έτος σε περιβάλλον ύφεσης (που σωρευτικά θα αγγίζει το 20%), είχε δραματικό αντίκτυπο αφού μόνο σε ένα έτος υπήρξε απώλεια 357.000 θέσεων εργασίας. Παράλληλα, η ανεργία καλπάζει φθάνοντας τον Μάρτιο το 1.120.000 ανέργους, ήτοι το 22,6% του εργατικού δυναμικού. Αν, δε, αναλογιστούμε ότι στον ευρύτερο δημόσιο τομέα η ανεργία είναι πρακτικά μηδενική, τότε η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα, ως ποσοστό, προσεγγίζει το 30%.

Ο χάρτης, λοιπόν, της αγοράς εργασίας αλλάζει, με συνέπεια πολλές ιδιωτικές εταιρίες, να αναγκάζονται λόγω της παρατεταμένης κρίσης να μειώνουν το προσωπικό τους. Για τον λόγο αυτόν, ο ρόλος της Πολιτείας είναι κρισιμότερος από ποτέ. Εάν δεν στηρίξει τον ιδιωτικό τομέα, οποιαδήποτε προσδοκία ανάκαμψης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα διαψευστεί. Επιπροσθέτως, η ευθύνη των επιχειρηματιών και των ανώτατων στελεχών του ιδιωτικού τομέα να επενδύσουν και να διαφυλάξουν όσο γίνεται τις θέσεις εργασίας είναι σήμερα υψίστης σημασίας.

Η ICAP Group, στην προσπάθειά της να συμβάλει προς τη σωστή κατεύθυνση, αναδεικνύει παραδείγματα επιχειρήσεων που διακρίνονται στην αρνητική σημερινή συγκυρία. Αυτές οι επιχειρήσεις που συνεχίζουν να επενδύουν και να παρουσιάζουν βέλτιστες πρακτικές στους τομείς διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συνδυάζουν την επιδίωξη της επιχειρηματικής επιτυχίας με την κοινωνική προσφορά. Εμείς επιθυμούμε να αναδείξουμε μέσα από ποικίλες πρωτοβουλίες μας τις εταιρίες αυτές και θα συνεχίσουμε προς την κατεύθυνση αυτή, πιστεύοντας ότι η έξοδος από την κρίση αλλά και η πρόοδος θα έρθουν μέσα από την ανάπτυξη του υγιούς ιδιωτικού τομέα».