Η επόμενη κυβέρνηση της Ελλάδας ενδέχεται να έχει ένα ατού αξίας υψηλότερης των 510 δισ. δολαρίων, εάν υποκύψει στις απαιτήσεις των ψηφοφόρων για επαναδιαπραγμάτευση του προγράμματος διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η χώρα χρωστά περίπου 400 δισ. ευρώ σε ιδιώτες ομολογιούχους, δημόσιους φορείς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και σε άλλους πιστωτές, σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Bloomberg. Από αυτά, περίπου 252 δισ. ευρώ χρωστά σε επίσημους οργανισμούς που χρησιμοποίησαν το status τους για να αποφύγουν τις απώλειες που υπέστησαν οι κοινοί ομολογιούχοι όταν η Ελλάδα προχώρησε προ διμήνου σε αναδιάρθρωση του χρέους της.

Οι Έλληνες ψηφοφόροι απαιτούν από τους ηγέτες τους να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους των πακέτων διάσωσης, που έχουν επιβάλει μια άνευ προηγουμένου λιτότητα στη χώρα από το 2010. Ένας πιθανός πρωθυπουργός, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, έχει ορκιστεί να σκίσει τη συμφωνία με την τρόικα. Καθώς όμως η Ελλάδα χρωστά ποσό που αντιστοιχεί περίπου στην οικονομία της Ελβετίας, οι επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές για τους φορολογούμενους εάν η χώρα αποφασίσει να… αποχωρήσει.

«Η Ελλάδα έχει μερικά δυνατά χαρτιά για να τους πείσει να χαλαρώσουν στο θέμα της λιτότητας», σύμφωνα με τον John Whittaker, οικονομολόγο στο Lancaster University Management School της Αγγλίας. «Όλοι φοβούνται μια αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ διότι θα χάσουν λεφτά και πολιτικό κεφάλαιο».

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έδωσαν έναν πακτωλό χρημάτων στην Ελλάδα από το πρώτο πακέτο διάσωσης, το οποίο συμφωνήθηκε τον Απρίλιο του 2010, σε μια προσπάθεια να παραμείνει η χώρα στην ευρωζώνη και να αποδείξουν ότι η νομισματική ένωση, ένα σύμβολο της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ενοποίησης, είναι αμετάκλητη.

Μετά την παραλαβή και της δόσης των 7,5 δισ. ευρώ τον Μάρτιο, η Ελλάδα χρωστά πλέον σε άλλες χώρες περισσότερα από 80 δισ. ευρώ σε κεφάλαια διάσωσης. Το EFSF δήλωσε ότι χθες μπήκαν στα ταμεία της Ελλάδας 4,2 δισ. ευρώ.

Η ΕΚΤ έχει επίσης να χάσει πολλά αν η Ελλάδα αρνηθεί τις υποχρεώσεις της. Πρώτον, η κεντρική τράπεζα αγόρασε περίπου 50 δισ. ευρώ ελληνικών κρατικών ομολόγων προκειμένου να μειώσει τις αποδόσεις και να βοηθήσει τη χώρα να διατηρήσει την πρόσβασή της στις αγορές κεφαλαίου.

Επιπλέον, το επωνομαζόμενο σύστημα Target 2 της ΕΚΤ υποδηλώνει ότι η Τράπεζα της Ελλάδος χρωστά στους εταίρους της 104 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Whittaker.

Η ΤτΕ έχει εκδώσει επιπλέον τραπεζογραμμάτια 18 δισ. ευρώ περισσότερα από το μέγεθος της οικονομίας της χώρας, καθώς οι Έλληνες κρύβουν τα λεφτά τους κάτω από τα στρώματα ή τα στέλνουν σε λογαριασμούς στο εξωτερικό, σημειώνει ο ίδιος. Έτσι, το συνολικό ποσό που χρεωστά η Ελλάδα στην ΕΚΤ ανέρχεται σε 172 δισ. ευρώ.

Η ΕΚΤ «θα πρέπει να ζητήσει επιπλέον κεφάλαια από τα υπόλοιπα μέλη εάν υπάρξει χρεοκοπία», σύμφωνα με τον Darren Williams, οικονομολόγο της AllianceBernstein Holding του Λονδίνου, η οποία διαχειρίζεται περίπου 420 δισ. δολάρια. «Θα ήταν ένα σοβαρό πλήγμα. Άρα, ναι, οι Έλληνες έχουν κάποιο πάτημα».

Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί συζητούν ανοιχτά την πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, μετά το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου. Πέντε από τα επτά κόμματα που μπαίνουν στη Βουλή απορρίπτουν τα πακέτα διάσωσης, ενώ ο Τσίπρας τα χαρακτηρίζει «μνημόνιο βαρβαρότητας».

Τα πολιτικά κόμματα έχουν διαφορετικές απόψεις σε ό,τι αφορά το ποιοι όροι της συμφωνίας διάσωσης θα πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, που βρίσκονται στην εξουσία από το 1974 και υπέγραψαν τη φετινή διάσωση, προσπαθούν να χαλαρώσουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις προς τους διεθνείς πιστωτές. Από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να αρνηθεί όλες τις δεσμεύσεις των πακέτων διάσωσης. Στην παρούσα φάση, η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης δεν είναι καθόλου βέβαιη, και αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να χρειαστεί να διεξαχθούν νέες εκλογές τον επόμενο μήνα.

«Από πολιτική άποψη, υπάρχει ένα σημαντικό ρίσκο να σχηματιστεί ένας αριστερός συνασπισμός στις επόμενες εκλογές με πιο ξεκάθαρη εντολή να απορρίψει το πρόγραμμα της τρόικας», ανέφερε σε e-mail της η Credit Suisse. Το βασικό σενάριο του διεθνούς οίκου είναι ότι θα σχηματιστεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας που θα αλλάξει μέρος του προγράμματος διάσωσης, αλλά θα διατηρήσει ένα μεγάλο κομμάτι του αμετάβλητο.

Η Ελλάδα επίσης έχει να αποπληρώσει τίτλους ύψους 143 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg, αυξάνοντας έτσι το συνολικό ποσό που χρωστά στα 395 δισ. ευρώ.

Κανένα από αυτά τα νούμερα δεν συμπεριλαμβάνει τα χρήματα που χρωστούν οι ιδιώτες πιστωτές, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών. Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, που βρίσκονται εκτός αγοράς δανείστηκαν τον Ιανουάριο από την ΕΚΤ 73,4 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους, όπως γνωστοποίησε στις 3 Μαΐου η Τράπεζα της Ελλάδος. Οι τράπεζες συνήθως χρησιμοποιούν κρατικά ομόλογα και τίτλους ως collateral όταν δανείζονται από τις κεντρικές τράπεζες.