Θετικά αντιμετωπίζουν οι Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου την προοπτική ηλεκτρικής διασύνδεσης με υποβρύχιο καλώδιο.

Σε κοινή τους απάντηση προς το κοινοπρακτικό σχήμα ΔΕΗ-Quantum, το οποίο γνωστοποίησε την έναρξη της δραστηριοποίησής του, ακριβώς για το σκοπό αυτό, οι δύο Αρχές χαρακτηρίζουν το έργο ως μακράς πνοής, που θα συνέβαλλε στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού όχι μόνο των εμπλεκόμενων Κρατών, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ζητούν δε από το μικτό σχήμα ΔΕΗ-Quantum, να προχωρήσει σε επίσημη παρουσίαση της πρότασής του.

Σημειώνεται ότι η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με Ελλάδα (Κρήτη-Πελοπόννησος), αλλά και με το Ισραήλ (Euro Asia Interconnector), αποτελεί μία από τις εναλλακτικές που εξετάζονται για την εξαγωγή ενέργειας μετά την ανακάλυψη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ.

Μία δε καταρχήν προσέγγιση στο θέμα, προβλέπει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο από μονάδες που θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο φυσικό αέριο και στη συνέχεια μεταφορά του προς την Ελλάδα και Ισραήλ με υποβρύχια καλώδια.

Το καλώδιο προς Ελλάδα υπολογίζεται καταρχήν να έχει ισχύ 2.000 μεγαβάτ. Θα κατευθύνεται προς Κρήτη και στην συνέχεια προς την ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Πελοποννήσου, ακολουθώντας μία από τις διαδρομές που σχεδιάζονται για τη διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα.

Τέλος, οι δύο ΡΑΕ επισημαίνουν ότι, έργα παρόμοιου χαρακτήρα και εμβέλειας, απαιτούν τη στενή συνεργασία Κυβερνήσεων, Ρυθμιστικών Αρχών και Διαχειριστών Συστημάτων.

Τα σχέδια της Κύπρου

Σε ότι αφορά στα σχέδια για την εμπορική αξιοποίηση του φυσικού αέριου της Κυπριακής ΑΟΖ, έκθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου την οποία δημοσιεύει η κυπριακή ιστοσελίδα «stockwatch», περιγράφει τα πιθανά σενάρια.

Σύμφωνα με την έκθεση της ΡΑΕΚ, πέντε είναι τα πιθανά σενάρια αξιοποίησης του φυσικού αερίου της Κυπριακής ΑΟΖ, με κυρίαρχο αυτό της μετατροπής του σε υγροποιημένο και διοχέτευσής στις διεθνείς αγορές.

Ωστόσο, παρατηρεί ότι η επιλογή επιμέρους λύσης ή λύσεων, θα εξαρτηθεί από το ύψος της παραγωγής, το μέγεθος των αποθεμάτων και το βαθμό που το Ισραήλ θα δεχτεί να εντάξει και τα δικά του κοιτάσματα σε κοινά σχέδια εκμετάλλευσης με την Κύπρο. Επίσης η μελέτη επισημαίνει ότι οι επιμέρους προτάσεις μπορεί να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά ή συμπληρωματικά μεταξύ τους, ανάλογα με τα αποθέματα, το ύψος της παραγωγής και τις αποφάσεις του Ισραήλ.

Ειδικότερα και σύμφωνα με το «stockwatch», η βασικότερη επιλογή, όπως επισημαίνεται στην εν λόγω έκθεση, αφορά στην δημιουργία χερσαίου τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην περιοχή του Βασιλικού.

Σε περίπτωση που προτιμηθεί η επιλογή αυτή, για την οποία πιέζει και η Noble Energy, η απαιτούμενη έκταση είναι ήδη απαλλοτριωμένη και στην διάθεση της κυβέρνησης για την δημιουργία της απαραίτητης υποδομής.

Απαιτείται η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση της. Προστίθεται επίσης ότι εκτός από την εν λόγω έκταση στο Βασιλικό, "σε περίπτωση που διαφανεί ανάγκη για δημιουργία και άλλου χερσαίου τερματικού υγροποίησης, θα πρέπει να μελετηθεί το ενδεχόμενο αναζήτησης άλλου χώρου, πιθανότατα σε άλλη επαρχία όπως π.χ. την επαρχία Πάφου".

Ο τερματικός σταθμός υγροποίησης αποτελεί την βασική αλλά όχι την μόνη επιλογή.

Η ΡΑΕΚ προτείνει στην έκθεσή της και άλλους τρόπους εξαγωγής του φυσικού αερίου και εισηγείται όπως μελετηθούν.

Πρώτον, αναφέρεται στην εξαγωγή μέσω αγωγού προς την Ελλάδα και συγκεκριμένα προς την ανατολική Κρήτη. Ο αγωγός στη συνέχεια θα κατευθυνθεί προς την Πελοπόννησο προκειμένου να συνδεθεί με το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου και από εκεί με τα διασυνοριακά δίκτυα. Σχετικά επισημαίνει η έκθεση ότι η ΔΕΠΑ εκπονεί μελέτη βιωσιμότητας για αγωγό δυναμικότητας 8 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο.

Δεύτερον, προτείνεται η υγροποίηση του αερίου μέσω πλωτής μονάδας υγροποίησης. Πρόκειται για νέα τεχνολογία στην οποία δεν απαιτείται χερσαία έκταση για ανάπτυξη εγκαταστάσεων, η οποία ωστόσο έχει περιορισμένες δυνατότητες υγροποίησης αερίου.

Επίσης, η ΡΑΕΚ προτείνει εναλλακτικά την κατασκευή σταθμού συμπίεσης αερίου και την εξαγωγή του σε μικρότερες αγορές της Μεσογείου σε συμπιεσμένη μορφή CNG, μέσω ειδικών πλοίων τα οποία όμως –όπως σημειώνει – δεν έχουν κατασκευαστεί και λειτουργήσει ακόμα σε εμπορική κλίμακα.

Με την κατασκευή ηλεκτροπαραγωγού σταθμού δυναμικότητας 2000 μεγαβάτ ο οποίος θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο φυσικό αέριο και στην συνέχεια μέσω σύνδεσης με υποθαλάσσιο καλώδιο με το Ισραήλ ή και την Ελλάδα, θα εξάγεται ηλεκτρική ενέργεια "προϊόντος" έναντι φυσικού αερίου. Φορείς που έχουν την έδρα τους σε Ελλάδα και Ισραήλ και επιθυμούν συνεργασία με φορείς της Κύπρου έχουν ξεκινήσει την εκπόνηση μελέτης βιωσιμότητας.

Στην έκθεση της ΡΑΕΚ επισημαίνεται ότι οι διαθέσιμες επιλογές δύναται να μην λειτουργήσουν ανταγωνιστικά ως προς την πρώτη επιλογή. Όπως σημειώνεται, στο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό μπορεί να λειτουργήσουν συμπληρωματικά.

Σημαντικοί παράγοντες επιλογής των τρόπων εξαγωγής του φυσικού αερίου είναι οι ποσότητες τόσο των εγχώριων κοιτασμάτων που θα ανακαλυφθούν και διατεθούν για εξαγωγές, όσο και των ποσοτήτων που θα εξάγονται από το Ισραήλ.