Στα όρια της φτώχειας ή και κάτω από αυτά διαβιοί τουλάχιστον ένας στους τέσσερις Έλληνες και ο εφιάλτης στα χρόνια της κρίσης μετατοπίζεται από την ομάδα των ηλικιωμένων στην ομάδα των νεότερων ζευγαριών με παιδιά αλλά και στους νέους εργαζομένους.

Καταλύτης της μετατόπισης αυτής δεν είναι άλλος από την αύξηση της ανεργίας και τα στοιχεία που αποτυπώνονται στην έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν τη θλιβερή πραγματικότητα, η οποία εκτιμάται πως έχει επιδεινωθεί περισσότερο καθώς δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το 2011.

Σύμφωνα με αυτά, το ποσοστό των παιδιών ηλικίας μέχρι 15 ετών που ζουν κάτω από το όριο της σχετικής φτώχειας αυξήθηκε σε 22,3% το 2010 (στην Ε.Ε. των 27 είναι 20,2%) από 19,3% το 2005 και είναι υψηλότερο κατά δύο και πλέον εκατοστιαίες μονάδες από το αντίστοιχο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού.

Αντίθετα, εντυπωσιακή κρίνεται από την ΤτΕ η μείωση του ποσοστού φτώχειας στους ηλικιωμένους (65 ετών και άνω) στο 21,3% το 2010 (στην Ε.Ε. των 27: είναι 15,9%) από 27,9% το 2005. Το κλείσιμο της ψαλίδας συνδέεται με την αύξηση των συντάξεων και του ΕΚΑΣ που καταγράφηκε την περίοδο 2005-2010, όμως ουδείς γνωρίζει πού διαμορφώνεται σήμερα μετά το γερό μαχαίρι σε συντάξεις και κοινωνικές μεταβιβάσεις.

Στην έρευνα του 2010, το χρηματικό όριο της σχετικής φτώχειας για ένα μονομελές νοικοκυριό ήταν 7.178 ευρώ το έτος, ενώ για ένα τετραμελές νοικοκυριό με δύο ενήλικες και δύο παιδιά ήταν 15.073 ευρώ. Σήμερα, για ορισμένους Έλληνες τα ποσά αυτά έχουν φτάσει να φαντάζουν… σημαντικά εισοδήματα.

Το κατώφλι της φτώχειας είναι κινούμενο. Oρίζεται στο 60% της διαμέσου του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος για το σύνολο των νοικοκυριών. Το 2010 το μέσο διαθέσιμο εισόδημα του συνόλου των νοικοκυριών της χώρας ήταν 24.244 ευρώ.

Τα δεδομένα του 2010 δείχνουν ότι η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών (δυσκολία ικανοποίησης βασικών αναγκών, ανεπαρκείς συνθήκες στέγασης, αδυναμία πληρωμής δόσεων δανείων και λογαριασμών κ.ά.) δεν αφορά μόνο τον φτωχό πληθυσμό αλλά και σημαντικό μέρος του μη φτωχού πληθυσμού.

Για παράδειγμα, το ποσοστό του πληθυσμού που διαμένει σε κατοικία με στενότητα χώρου ανέρχεται στο 25,5% για το σύνολο του πληθυσμού, είναι 23,2% για τον μη φτωχό πληθυσμό και 34,7% για τον φτωχό πληθυσμό. Επίσης, το 27,8% του μη φτωχού πληθυσμού δηλώνει ότι επιβαρύνεται πάρα πολύ από τις συνολικές δαπάνες στέγασης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τον φτωχό πληθυσμό είναι 50,6%.

Αν αυτά ήταν τα δεδομένα του 2010, μπορεί να αναλογιστεί κανείς τι συμβαίνει σήμερα μετά τα απανωτά «μαχαίρια» στις αποδοχές, το άλμα της ανεργίας και τα αλλεπάλληλα χαράτσια…