Δεκατρία φορο-χτυπήματα επιφυλάσσει το 2012, με το «μαχαίρι» στο αφορολόγητο, το χαράτσι στα ακίνητα και τις έκτακτες εισφορές να αποτελούν βασικούς πρωταγωνιστές, χωρίς να υποβαθμίζεται η επίπτωση και των υπόλοιπων αλλαγών στο ήδη πιεσμένο διαθέσιμο εισόδημα.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει διαμηνύσει ότι το επόμενο έτος δεν θα λάβει άλλα φορομέτρα για να κλείσει τις αστοχίες του 2011 (η μαύρη τρύπα υπολογίζεται στα 2 - 3 δισ. ευρώ).

Παρ' όλα αυτά, δεδομένου ότι στα σκαριά βρίσκεται ένα ακόμα φορολογικό νομοσχέδιο, τίποτα δεν εγγυάται ότι οι φορολογικές εκπλήξεις έχουν τελειώσει. Κρατώντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να μας προκύψουν στο διάβα του έτους και άλλα φορομέτρα, αυτά που έχουν κλειδώσει μέχρι σήμερα νομοθετικά και θα τα βρούμε μπροστά μας είναι τα εξής:

1. Αφορολόγητο «μινιόν»

Κάποτε ήταν 12.000 ευρώ, μετά έπεσε στις 8.000 ευρώ και τώρα καθηλώνεται στις 5.000 ευρώ, φέρνοντας επιβαρύνσεις για όλους τους φορολογούμενους από 100 έως και 900 ευρώ τον χρόνο.

Τη μεγαλύτερη «σφαλιάρα» από τη μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των κλιμακίων, δέχονται τα μεσαία εισοδήματα. Οι αλλαγές αφορούν στη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2011 που θα δηλωθούν στην εφορία το 2012. Έτσι 2,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι με το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ (καθώς το ενδιάμεσο αφορολόγητο των 8.000 ευρώ είχε ισχύσει μόνο όσον αφορά στην παρακράτηση) δεν πλήρωναν καθόλου φόρο, θα κληθούν πλέον να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Συνολικά 5,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 5.000 ευρώ, θα έχουν επιβάρυνση από 100 έως και 900 ευρώ τον χρόνο.

2. Λίγο «υψηλότερο» για μικρούς και μεγάλους

Το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να γίνει «κουβαρντάς» για ορισμένες ομάδες και έδωσε αυξημένο αφορολόγητο 9.000 ευρώ σε νέους ηλικίας έως 35 ετών, σε συνταξιούχους άνω των 65 ετών και σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Για να το κερδίσουν, όμως, υπάρχει η προϋπόθεση το δηλωθέν ή τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου να μην υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ. Έτσι, αν φορολογούμενος των παραπάνω κατηγοριών δηλώσει εισόδημα 9.500 ευρώ, θα οφείλει φόρο 450 ευρώ (το αφορολόγητο κατεβαίνει στα 5.000 ευρώ), χάνοντας το υψηλότερο αφορολόγητο.

3. «Ριγμένοι» οι τρίτεκνοι

Όσοι είχαν πολλά παιδιά μέχρι πέρυσι έπαιρναν και κάτι παραπάνω σε προσαύξηση αφορολογήτου. Στην εποχή της κρίσης, ο τρίτεκνος πρέπει να πληρώσει παραπάνω…

Οι αλλαγές στις προσαυξήσεις αφορολογήτου λόγω τέκνων επιβαρύνουν όσους έχουν από τρία παιδιά και πάνω. Το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ προσαυξάνεται μεν κατά 2.000 ευρώ (από 1.500 το 2011) για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 3.000 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο, αλλά το αποτέλεσμα τελικά είναι ο τρίτεκνος να έχει προσαύξηση αφορολογήτου κατά 7.000 ευρώ αντι 11.500 ευρώ πέρυσι.

Από το τρίτο παιδί και πάνω προβλέπεται εφεξής προσαύξηση κατά 2.000 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο. Έτσι, οι φορολογούμενοι με τρία ή περισσότερα προστατευόμενα παιδιά, που δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 15.000 έως 32.000 ευρώ, θα πληρώσουν για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2011 έξτρα φόρο από 540 έως και 2.750 ευρώ.

4. «Κακούργα» παρακράτηση

Από τους μισθούς και τις συντάξεις του Γενάρη θα φανούν οι επιπτώσεις της νέας κλίμακας. Εξαιτίας της μείωσης του αφορολογήτου και των αλλαγών στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, οι μισθοί και οι συντάξεις στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα θα υποστούν δραματική μείωση, η οποία ξεκινά από 7 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν μηνιαίες αποδοχές χαμηλότερες από 500 ευρώ και φτάνει τα 100 ευρώ για μεσαία εισοδήματα της τάξεως των 2.000 ευρώ τον μήνα.

5. «Καπέλο» παρακράτησης έκτακτης εισφοράς

Δεν μας έφτανε η παρακράτηση του φόρου εισοδήματος, έχουμε και το καπέλο της έκτακτης εισφοράς. Όσοι έχουν εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ τον χρόνο θα δεχθούν και νέο χτύπημα στους μισθούς και στις συντάξεις τους καθώς η έκτακτη εισφορά για το 2012 θα παρακρατείται σε μηνιαία βάση από τις αποδοχές τους.

Οι συντελεστές για τον υπολογισμό της έκτακτης εισφοράς είναι 1% για εισοδήματα από 12.000 έως 20.000 ευρώ, από 20.001 έως 50.000 ευρώ είναι 2%, από 50.001 έως 100.000 ευρώ 3% και 4% είναι για εισοδήματα από 100.001 ευρώ και πάνω. Έτσι, για παράδειγμα, φορολογούμενος με μηνιαίες αποδοχές 1.500 ευρώ θα έχει μηνιαία παρακράτηση έκτακτης εισφοράς 15 ευρώ.


6. Μία ακόμα εισφορά, για να μην… ξεχνιόμαστε

Νομίζατε ότι θα παρακρατείται μία έκτακτη εισφορά τον μήνα και θα... καθαρίσετε; Το υπουργείο Οικονομικών έχει κι άλλη. Με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων το επόμενο έτος, θα έρθει και η έκτακτη εισφορά για τα εισοδήματα του 2011, η οποία θα πληρωθεί σε δόσεις (έως έξι). Η εισφορά για όσους έχουν δηλώσει εισοδήματα μεταξύ 12.000 - 20.000 ευρώ θα είναι από 121 έως 200 ευρώ, για εισοδήματα πάνω από 20.000 και ως 50.000 ευρώ διαμορφώνεται σε 408 - 1.000 ευρώ, για εισοδήματα από 50.000 έως 100.000 ευρώ θα κυμανθεί από 1.500 έως 3.000 ευρώ και για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ από 4.000 ευρώ και πάνω.

7. Πεντακοσάρικο το τέλος επιτηδεύματος

Το 2011 οι ελεύθεροι επαγγελματίες τη… βγάλανε με τρακοσάρι. Το 2012 περίπου 1 εκατομμύριο ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες με το εκκαθαριστικό σημείωμα της δήλωσης του 2012 θα πληρώσουν μαζί με την έκτακτη εισφορά για τα εισοδήματα του 2011 και τέλος επιτηδεύματος, το οποίο θα είναι αυξημένο από τα 300 στα 500 ευρώ για όσους εδρεύουν σε πόλεις άνω των 200.000 κατοίκων και στα 400 ευρώ για όσους εδρεύουν σε πόλεις κάτω των 200.000 κατοίκων. Η «λυπητερή» θα έρθει με το εκκαθαριστικό της δήλωσης.

8. Έκτακτη εισφορά «εχόντων»

Πιάνει τζιπάτους, σκαφάτους και γενικότερα φραγκάτους… Θα επιβληθεί και το 2012 με συντελεστή 5% επί του ποσού της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης σε όσους κατέχουν επιβατικά αυτοκίνητα πάνω από 1.929 κυβικά εκατοστά, σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και πισίνες. Το «ραβασάκι» θα ενσωματωθεί στο εκκαθαριστικό της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

9. «Φωτιά» τα τεκμήρια

Δεν καίνε απλώς, είναι φωτιά και λαύρα. Χιλιάδες φορολογούμενοι, κυρίως με χαμηλά εισοδήματα, θα πιαστούν στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων διαβίωσης τα οποία είναι αυξημένα από 10% έως και 70%. Τα νέα τεκμήρια διαβίωσης ισχύουν για τα εισοδήματα του 2011 και θα αποτυπωθούν στις φορολογικές δηλώσεις του 2012. Ο συνδυασμός του μειωμένου αφορολογήτου και των αυξημένων τεκμηρίων αναμένεται να υποχρεώσει σχεδόν όλους τους φορολογούμενους να εμφανίσουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα που υπόκειται σε φόρο.

10. Πάνε και οι αποδείξεις…

Μέχρι πέρυσι μας τα έπαιρνε το υπουργείο Οικονομικών, του πήραμε όμως και εμείς κάτι πίσω με τις αποδείξεις. Φέτος τα πράγματα γύρισαν ανάποδα. Μόνο μας τα παίρνει. Παρότι σχεδιάζονται αλλαγές, μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει οι διατάξεις που προβλέπουν ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συνυποβάλουν με τη δήλωσή τους αποδείξεις αξίας ίσης με το 25% του εισοδήματός τους.

Το μέγιστο όριο απαιτούμενων δαπανών είναι 15.000 ευρώ, το μπόνους επιστροφής φόρου για περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις έχει καταργηθεί, αλλά παραμένει η ποινή έξτρα φόρου 10% στην περίπτωση όπου οι υποβαλλόμενες αποδείξεις είναι χαμηλότερες σε αξία από τις απαιτούμενες (ο φόρος επιβάλλεται στη διαφορά).

11. «Κουτσές» φοροαπαλλαγές

Έτσι όπως πάνε δεν θα μείνει τίποτα. Τις έχουν κόψει μια και δυο και ετοιμάζονται να τις κόψουν ξανά το 2012. Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, οι εκπτώσεις είναι πλέον μόνο από τον φόρο και όχι από το εισόδημα.

Σε σχέση με τα εισοδήματα του 2010, οι φοροαπαλλαγές για τα εισοδήματα του 2011, οι οποίες θα φανούν το 2012, περιορίζονται στο μισό και η έκπτωση μειώνεται σε 10% από 20%. Η έκπτωση φόρου για τα δικηγορικά έξοδα καταργήθηκε και οι σχετικές αποδείξεις μετράνε πλέον στις αποδείξεις που απαιτούνται για το αφορολόγητο όριο.

Για τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης προβλέπεται έκπτωση από τον φόρο 10% της δαπάνης έως 3.000 ευρώ, για ενοίκια η μέγιστη έκπτωση φόρου είναι 100 ευρώ όπως και για δαπάνες φροντιστηρίων, ενώ για τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας προβλέπεται έκπτωση από τον φόρο 10% της δαπάνης, ανεξάρτητα από τον χρόνο σύναψης του στεγαστικού δανείου και του χρόνου χορήγησης της προκαταβολής.

Το ποσοστό της μείωσης υπολογίζεται στους τόκους που αντιστοιχούν στο τμήμα του δανείου ως 200.000 ευρώ και εφαρμόζεται για τόκους που καταβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά.

Για ασφάλιστρα ζωής προβλέπεται έκπτωση φόρου 10% επί της δαπάνης ασφαλίστρων, επί του οποίου υπολογίζεται η μείωση, με πλαφόν τα 1.200 ευρώ για άγαμο και τα 2.400 ευρώ για οικογένεια. Δηλαδή, η ανώτατη έκπτωση φόρου φθάνει τα 120 ευρώ για τον άγαμο και τα 240 ευρώ για την οικογένεια.

12. Τέλος χωρίς… τέλος

Αυτό το τέλος δεν θα τελειώσει ποτέ. Σε πέντε δόσεις από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι τον Ιανουάριο του 2013 θα πληρωθεί το ειδικό τέλος ακινήτων του 2012, το οποίο βαρύνει τον κατά την 31η Μαρτίου 2012 κύριο ή επικαρπωτή του ηλεκτροδοτούμενου ακινήτου.

Για τον υπολογισμό του ειδικού τέλους ακινήτων του έτους 2012 λαμβάνονται υπόψη το εμβαδόν της δομημένης επιφάνειας, το ύψος της τιμής ζώνης και η παλαιότητα του ακινήτου, όπως αποτυπώνονται στη βάση πληροφοριών του Διαχειριστή Δικτύου της Δ.Ε.Η. κατά την 31η Μαρτίου 2012.

13. …και τα «ξεχασμένα» χαράτσια ακινήτων

Επειδή δεν... πρόκαναν τα προηγούμενα χρόνια, ό,τι έχει ξεμείνει από ραβασάκι για ακίνητα θα σταλεί τώρα. Το πρώτο εξάμηνο του 2012 σχεδιάζει -μετά από νέα αναβολή- να αποστείλει τα ραβασάκια για το ΕΤΑΚ 2009 και το ΦΑΠ 2010 και 2011 η ΓΓΠΣ.

Περίπου 1,28 εκατ. φορολογούμενοι θα παραλάβουν τα «ξεχασμένα» εκκαθαριστικά σημειώματα για την καταβολή του ΕΤΑΚ 2009. Τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας του 2010 θα τον πληρώσουν περισσότεροι από 200.000 φορολογούμενοι με ακίνητα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ και τον ΦΑΠ 2011 θα τον πληρώσουν πάνω από 2.000.000 φορολογούμενοι με ακίνητα αξίας άνω των 200.000 ευρώ.

Καλή χρονιά!