Μια άτυπη κόντρα μεταξύ των τραπεζιτών και της κυβέρνησης, που έχει ξεσπάσει εδώ και περίπου έναν χρόνο, φαίνεται να συνεχίζεται ακόμη και τώρα που η κατάσταση στη χώρα καθίσταται ολοένα και πιο ομιχλώδης.

Από τη μια πλευρά, η κυβέρνηση επιρρίπτει τις ευθύνες της τελευταίας υποβάθμισης της κυπριακής οικονομίας από τη Moody’s στις τράπεζες και στην ανάγκη επανακεφαλαιοποίησής τους, που προέκυψε μετά την απόφαση για «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων.

Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες -που μεταξύ άλλων αντιδρούν έντονα στο σχέδιο νόμου για τον τρόπο διάσωσης των κυπριακών τραπεζών εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο- πετούν το μπαλάκι των ευθυνών στην κυβέρνηση.

«Δεν μπορεί μια χώρα να έχει ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα, όταν το κράτος δεν είναι αξιόπιστο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου κ. Αθανάσιος Ορφανίδης, συμπληρώνοντας πως «χρειάζονται και άλλα μέτρα διάσωσης της οικονομίας»…

Οι δηλώσεις του κεντρικού τραπεζίτη ήρθαν μετά την υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας στα όρια της «μη επενδυτικής αξιολόγησης

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin» (ένα βήμα πριν από το junk) και απηχεί ως έναν βαθμό τις θέσεις των τραπεζιτών για όσα εξελίσσονται στη Μεγαλόνησο και το περιεχόμενο του νόμου περί διάσωσης των τραπεζών.

Σε αυτό το μέτωπο θα πρέπει να διευθετηθούν σημαντικές εκκρεμότητες σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Η αλήθεια είναι πως εδώ και κάμποσο καιρό υπάρχει μια σαφέστατη κόντρα μεταξύ της κυβέρνησης Χριστόφια και των τραπεζών για το ποιος τελικά ευθύνεται για τα προβλήματα αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας.

Για παράδειγμα, ο τέως υπουργός Οικονομικών κ. Χαρίλαος Σταυράκης είχε -εμμέσως πλην σαφώς- δείξει το περασμένο καλοκαίρι ως βασικές υπεύθυνες τις κυπριακές τράπεζες, επειδή επεκτάθηκαν υπέρμετρα στο εξωτερικό και το μέγεθός τους έφτασε να αποτελεί πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας σε σύγκριση με τα αντίστοιχα των περισσότερων άλλων χωρών.

Συγκεκριμένα, η άτυπη κυβερνητική θέση είναι πως η επέκταση των τραπεζών εκτός των κυπριακών συνόρων ήταν υπερβολική και έτσι τώρα εισάγουν στη χώρα τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν σε ξένες αγορές, με πρώτη και καλύτερη την ελληνική. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως οι δύο μεγάλες τράπεζες (Κύπρου και Marfin-Λαϊκή) θα χρειαστούν γύρω στα 3,6 εκατ. ευρώ επανακεφαλαιοποίηση για να συνεχίσουν να έχουν τα απαιτούμενα εποπτικά κεφάλαια μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων 50%.

Ειδικότερα, κυβερνητικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως οι θέσεις των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα είναι σαφώς μεγαλύτερες απ’ ό,τι θα έπρεπε (σε κυπριακά ομόλογα ωστόσο είναι ισχυρότερες) και τώρα το κυπριακό δημόσιο έρχεται να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το χρέος του μέσα από την απαιτούμενη επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Προέκταση αυτής της θέσης είναι ότι τα προβλήματα των τραπεζών οφείλονται στις επιλογές των διοικήσεών τους και όχι του κράτους, άρα τον λογαριασμό σε περίπτωση όπου χρειαστεί να ενταχθούν σε πρόγραμμα κρατικής διάσωσης θα πρέπει να τον πληρώσουν οι μέτοχοί τους…

Η απάντηση των τραπεζιτών

Οι παράγοντες της κυπριακής τραπεζικής αγοράς έχουν διαφορετική άποψη. Όπως υποστηρίζουν, η διεθνοποίηση ήταν μονόδρομος για τις κυπριακές τράπεζες, λόγω του πολύ μικρού μεγέθους της χώρας. Ξεκίνησαν από τις χώρες όπου υπήρχε ελληνικό στοιχείο (Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία), συνέχισαν με την Ελλάδα, για να επεκταθούν αργότερα και σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με την ίδια άποψη, κανείς πολιτικός εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια όπου διεθνοποιείται το κυπριακό τραπεζικό σύστημα δεν είχε εκφράσει διαφορετική άποψη. Αντίθετα, μάλιστα, όλοι χαιρέτιζαν τέτοιες κινήσεις και συχνά οι πολιτικοί παρευρίσκονταν και στα εγκαίνια… Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν πως όταν στο παρελθόν η Κεντρική Τράπεζα είχε εκφράσει επιφυλάξεις οι πολιτικοί ήταν εκείνοι που άσκησαν πιέσεις για να δοθεί το τελικό «Ο.Κ.».

Επιπλέον, από τη δεκαετία του 1990 τέθηκε ο εθνικός στόχος να μετεξελιχθεί η Κύπρος σε περιφερειακό κέντρο υπηρεσιών και αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς ισχυρό τραπεζικό σύστημα! Έτσι, είναι γνωστές οι σχέσεις των τραπεζών με τους ελεγκτικούς οίκους για την προσέλκυση διεθνών επιχειρήσεων στην Κύπρο, όπως επίσης είναι γνωστό πως η επέκταση των τριών κυπριακών τραπεζών στη Ρωσία είχε ως βάση τις δραστηριότητες των ρωσικών εταιριών που είχαν ήδη ως πελάτες οι κυπριακές τράπεζες στη Μεγαλόνησο.

«Όλα αυτά τα χρόνια, οι κυπριακές τράπεζες συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της οικονομίας μας, στην αύξηση των θέσεων εργασίας και των φορολογικών εσόδων», συμπληρώνουν οι ίδιοι παράγοντες.

Βέβαια, υπάρχει και το ζήτημα των ζημιών από τα ελληνικά ομόλογα, όμως η θέση των τραπεζιτών είναι η εξής: «Δεν μπορείς να δραστηριοποιείσαι ενεργά σε μια χώρα της ευρωζώνης όπως η Ελλάδα και να μην έχεις στο χαρτοφυλάκιό σου ομόλογα. Εμείς, σε αντίθεση με άλλες τράπεζες της ευρωζώνης, ούτε τοξικά προϊόντα είχαμε στο χαρτοφυλάκιό μας ούτε έχουμε πάρει μέχρι τώρα κρατική βοήθεια».

Πέραν αυτού, όμως, οι ίδιοι κύκλοι εγκαλούν το κυπριακό δημόσιο για τις δικές του ολιγωρίες. Γενικότερη εκτίμηση είναι πως η κυβέρνηση άργησε χαρακτηριστικά να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης και ότι ακόμη και αυτά που έχει λάβει είναι ανεπαρκή. Η προαναφερόμενη μάλιστα δήλωση του κ. Αθανάσιου Ορφανίδη είναι παραπάνω από σαφής.

Οι τραπεζίτες, λοιπόν, δείχνουν την κυβέρνηση ως τη βασική υπαίτιο για τις αρνητικές αξιολογήσεις των πιστωτικών οίκων, υπενθυμίζοντας πως διαθέτουν και σημαντικές θέσεις σε τοπικά κυβερνητικά χρεόγραφα, άρα έχουν κάθε λόγο να ενδιαφέρονται για τη χρηματοδότηση του δημόσιου χρέους της Κύπρου.

Αν και οι απόψεις τους διαφοροποιούνται σε κάποιον βαθμό, οι τραπεζίτες έχουν εκφράσει σαφείς αντιρρήσεις για το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης περί προγράμματος ενδεχόμενης διάσωσης των τραπεζών.

Μία άποψη πιο κοντά στις κυβερνητικές θέσεις είναι αυτή του κ. Ανδρέα Βγενόπουλου, μέχρι πρόσφατα προέδρου της Marfin-Λαϊκής, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει μεν να εκδίδονται κοινές μετοχές, ωστόσο θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα συμμετοχής στους παλαιούς μετόχους και κατά την περίοδο της κρατικής αποχώρησης να υπάρξει δικαίωμα πρώτης προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων.