Κλαυσίγελο στην αγορά και στα νοικοκυριά προκαλεί η απόφαση της κυβέρνησης να κάνει ντου χωρίς σχέδιο σε 7.500.000 ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα με στόχο να εισπράξει φέτος πάνω από 2 δισ. ευρώ, ώστε να κλείσει η τρύπα του φετινού προϋπολογισμού και να αποφευχθεί, προς το παρόν, ο κίνδυνος της χρεοκοπίας.

Το αίσθημα της ανακούφισης που προκαλεί η έστω και στο... και πέντε συμμόρφωση της Ελλάδας στις απαιτήσεις της τρόικας για υλοποίηση των στόχων του μνημονίου συνοδεύεται πλέον από την έντονη δυσπιστία για την αποτελεσματικότητα ή και ακόμη τη δυνατότητα σχεδιασμού της κυβέρνησης.

Αίσθημα απόλυτα δικαιολογημένο καθώς μέσα σε μία εβδομάδα, από την κόκκινη γραμμή της μη λήψης νέων μέτρων, που βαθαίνουν την ύφεση, η κυβέρνηση έφθασε στην επιβολή ειδικού τέλους επί όλων των ακινήτων, κωφεύοντας για άλλη μία φορά απέναντι στις επιταγές της τριμερούς για περιορισμό των κρατικών δαπανών.

Όπως αποδείχθηκε, μεσολάβησε η άσκηση έντονων πιέσεων από την πλευρά της Ευρώπης, οι οποίες έφθασαν ακόμη και στο σημείο η γερμανική κυβέρνηση, μέσω του υπουργού Οικονομίας, κ. Φίλιπ Ρέσλερ, να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο συντεταγμένης χρεοκοπίας της Ελλάδας.

Αυτό, εμμέσως πλην σαφώς, παραδέχτηκε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, δικαιολογώντας τα νέα μέτρα ως απόρροια της ήττας του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές και της αμφισβήτησης που δέχεται το γαλλικό τραπεζικό σύστημα.

Αυτό που εννοούσε, αλλά δεν είπε ξεκάθαρα ο κ. Βενιζέλος, είναι ότι η ανάγκη να συναιτιστεί η Ιταλία, της οποίας το χρέος αποτελεί το 25% του χρέους της ευρωζώνης, ωθεί τους εταίρους μας να ζητούν παραδειγματική πλέον υλοποίηση των στόχων από την Ελλάδα.

"Ακόμη και αν δεχθεί κανείς την εξήγηση της κυβέρνησης, προκαλεί απορία ότι βρέθηκε απροετοίμαστη απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αναζητώντας λύσεις της τελευταίας στιγμής, οι οποίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με όσα διακήρυττε ως πρόσφατα", σημειώνει κορυφαίο στέλεχος της αγοράς, συμπληρώνοντας ότι για άλλη μία φορά προτίμησε να επιβάλει εισπρακτικά μέτρα, αντί να βάλει χέρι στο σπάταλο και αναποτελεσματικό κράτος.

Χωρίς προετοιμασία και στόχευση το μέτρο

Η κυβέρνηση, κατά το ίδιο στέλεχος, πίστεψε ότι με τον πολιτικό ελιγμό της επίσπευσης των διαρθρωτικών αλλαγών και της εφαρμογής των μέτρων του μεσοπρόθεσμου θα επιτύγχανε να κριθεί φέτος με βάση κυρίως την προσπάθεια και όχι τόσο το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Αυτό το ποντάρισμα αποδείχθηκε και πάλι έωλο καθώς, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, τόσο η κ. Μέρκελ όσο και ο κ. Σαρκοζί τόνισαν στον πρωθυπουργό ότι η Ελλάδα πρέπει να στείλει μήνυμα πως υλοποιεί πιστά και τους αριθμητικούς δημοσιονομικούς στόχους του μνημονίου. "Γι' αυτό και συρθήκαμε άρον-άρον στη λήψη νέων μέτρων"».

Σύμφωνα με τους ίδιους, το ειδικό τέλος επί των ακινήτων προκρίθηκε από τα υπόλοιπα υπό εξέταση μέτρα (αύξηση στους ειδικούς φόρους καπνού και οινοπνεύματος, φορολογία όσων μετέφεραν καταθέσεις στο εξωτερικό κ.ά.) με μοναδικό κριτήριο το γεγονός ότι μπορεί να αποδώσει αμέσως έσοδα, καθώς θα χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία και ο μηχανισμός της ΔΕΗ.

Το ίδιο υπονόησε και ο υπουργός Οικονομικών, σημειώνοντας βέβαια ότι το μέτρο είναι και κοινωνικά δίκαιο αφού μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί δυνατό να εισπραχθούν οι φόροι επί ακινήτων (ΕΤΑΚ 2009, ΦΑΠ 2010 και 2011) λόγω της αδυναμίας των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.

Η έλλειψη προετοιμασίας προδίδεται και από το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών περιορίστηκε στην ανακοίνωση του μέτρου χωρίς να δώσει περισσότερες πληροφορίες, προκαλώντας σύγχυση και εκνευρισμό στην αγορά.

Κίνδυνος να πέσει σε κώμα η αγορά κατοικίας

"Από τη μια επιδιώκεται να επανεκκινηθεί η ατμομηχανή της οικοδομής και από την άλλη επιβάλλεται τέταρτο χαράτσι στα ακίνητα", τονίζει στο Euro2day επιχειρηματίας του κλάδου επαγγελματικών ακινήτων, προειδοποιώντας ότι το ειδικό τέλος θα ρίξει σε κώμα την ήδη ασθενή αγορά κατοικίας, με συνέπειες και στο τραπεζικό σύστημα.

Το πρώτο τετράμηνο του έτους η συνολική οικοδομική δραστηριότητα έχει μειωθεί κατά 43,1% σε αριθμό οικοδομικών αδειών, κατά 52% σε επιφάνεια και κατά 49,7% σε όγκο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010 και η ζήτηση τσιμέντου έχει υποχωρήσει στα επίπεδα της δεκαετίας του '60.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ύφεση που έχει γνωρίσει η οικοδομή μεταπολεμικά στη χώρα μας, η οποία θα επιταθεί από το ειδικό τέλος αφού δεν αναστέλλονται ούτε το ΕΤΑΚ του 2009 ούτε, βεβαίως, ο ΦΑΠ του 2010 και ο αντίστοιχος του 2011, οι οποίοι όμως δεν πρόκειται να εισπραχθούν εντός του έτους, όπως παραδέχθηκε η κυβέρνηση λόγω της αδυναμίας των εισπρακτικών μηχανισμών.

Καραμπόλες και στις τράπεζες

Περισσότερο ψύχραιμοι είναι οι τραπεζίτες, οι οποίοι χαιρετίζουν την έστω και στο... και πέντε απόφαση της κυβέρνησης να υλοποιήσει τον στόχο για μείωση του ελλείμματος φέτος στα 17,1 δισ. ευρώ. Παρ' όλα αυτά, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων από τη νέα έκτακτη εισφορά.

Σε μια περίοδο όπου η BlackRock και η Ernst&Young διαμορφώνουν το οικονομετρικό μοντέλο για την άσκηση προσομοίωσης στα χαρτοφυλάκια χορηγήσεων, το νέο χαράτσι ενδέχεται να σπρώξει χαμηλότερα τις τιμές των ακινήτων, μειώνοντας την αξία ενεχύρων και αυξάνοντας τις επισφάλειες, σημειώνει στέλεχος χορηγήσεων μεγάλης ελληνικής τράπεζας.

Αντιδράσεις και καρφιά στον Βενιζέλο από υπουργούς

Δεν είναι τυχαίο ότι στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο υπήρξαν έντονες αντιδράσεις κορυφαίων υπουργών για το μέτρο και για πρώτη φορά ασκήθηκε σκληρή κριτική στον κ. Βενιζέλο τόσο για την αποτυχία της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και για την... τζάμπα μαγκιά του εγχειρήματος πολιτικής επαναδιαπραγμάτευσης των στόχων του μνημονίου.

"Μπλοφάρεις όταν έχεις φύλλο", λέγεται ότι ανέφερε χαρακτηριστικά κορυφαίος υπουργός, ο οποίος επέμεινε και στην ανάγκη να σταλεί ηχηρό μήνυμα στην τρόικα και στους πιστωτές μέσω της λήψης γενναιότερων μέτρων περιορισμού του δημόσιου τομέα και των δαπανών του.

Τόσο ο κ. Βενιζέλος όσο και ο πρωθυπουργός απέφυγαν επιμελώς να κάνουν οποιαδήποτε αυτοκριτική για το γεγονός πως ο προϋπολογισμός έπεσε για δεύτερη φορά έξω, όπως απέφυγαν να εξηγήσουν γιατί επιλέχθηκε η επιβολή νέων φοροεισπρακτικών μέτρων, αντί να περικοπούν δαπάνες, όπως πιέζει η τρόικα.

Αμφότεροι επιχείρησαν να φορτώσουν τη νέα αποτυχία στη μεγαλύτερη της προβλεπομένης από το μνημόνιο ύφεση, η οποία ανέρχεται, όπως επισήμανε ο κ. Βενιζέλος, στο 5,3%, δημιουργώντας απόκλιση ως προς τον στόχο του ελλείμματος κατά 0,5% - 0,7%. Ο ίδιος, όμως, ομολόγησε ότι η απόκλιση από τον αριθμητικό στόχο για έλλειμμα 17,1 δισ. ευρώ φέτος ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ.

Παράταση χρόνου έως τον Φεβρουάριο

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, η επιβολή του ειδικού τέλους στοχεύει στον εξευμενισμό της Ευρώπης και των αγορών, ώστε να εγκριθούν από τα κοινοβούλια των εταίρων μας οι αποφάσεις της 21ης Ιουλίου και να κλειδώσει το σχέδιο μετακύλισης - ανταλλαγής του ελληνικού χρέους που λήγει ως τον Ιούλιο του 2020.

Με δεδομένο ότι θα προσμετρηθούν στα έσοδα του φετινού προϋπολογισμού οι εισπράξεις από το ειδικό τέλος έως τον Φεβρουάριο του 2012, πρακτικά το αν θα υπάρξει απόκλιση ή όχι από τον στόχο θα κριθεί τότε. Επομένως, η κυβέρνηση κερδίζει χρόνο, αλλά και περιθώρια πολιτικών ελιγμών.

Με βάση τους ίδιους αναλυτές, αν καταφέρει να περάσει τα καυτά νομοσχέδια από τη Βουλή, κόντρα στις ισχυρές αντιδράσεις των συντεχνιών και της κοινωνίας, και αντιμετωπίζοντας τους κραδασμούς εντός του ΠΑΣΟΚ, τότε τον Φεβρουάριο θα έχει στη φαρέτρα της το γεγονός πως η χώρα ρύθμισε τις χρηματοδοτικές ανάγκες της έως τον Ιούλιο του 2014, ενώ δεν έχει ξεκινήσει η πραγματική αξιολόγηση για τον προϋπολογισμό του 2012.

"Μοιάζει με ιδανικό ξέφωτο για να προσφύγει κανείς στις κάλπες, επιτυγχάνοντας ηρωική έξοδο", αναφέρει έμπειρο πολιτικό στέλεχος.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.