Λεφτά στα... σκουπίδια ψάχνουν οι ιδιώτες

Με δεδομένο ότι επί πέντε χρόνια το ελληνικό δημόσιο έχει αναθέσει μόλις ένα (!) έργο μέσω ΣΔΙΤ, ελάχιστοι θεωρούν πως θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για το τεράστιο project διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική.

Δημοσιεύθηκε: 5 Σεπτεμβρίου 2011 - 08:14

Φώτης Κόλλιας [email protected]

Λεφτά στα... σκουπίδια ψάχνουν οι ιδιώτες

Με δεδομένο ότι επί πέντε χρόνια το ελληνικό δημόσιο έχει αναθέσει μόλις ένα (!) έργο με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), ελάχιστοι θεωρούν πως θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για το τεράστιο project διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική.

Με καθυστέρηση σχεδόν δύο ετών, το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε προ ημερών πως ξεκινά τη διαδικασία για την επιλογή επενδυτή ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση απορριμμάτων για 20 χρόνια, με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.

Μάλιστα, στο ΥΠΕΚΑ προβλέπουν πως η επιλογή του αναδόχου σε ένα σύνθετο έργο ύψους 430 εκατ. ευρώ θα γίνει μέσα στο 2012, όταν η ανάθεση απλούστερων οικοδομικών έργων με ΣΔΙΤ καθυστερεί επί χρόνια, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδότησης, αφού οι εγχώριες τράπεζες βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Οι εκπρόσωποι των ομίλων που ασχολούνται με τη διαχείριση απορριμμάτων νιώθουν αμήχανα όταν διαβάζουν πως οι μονάδες διαχείρισης στις περιοχές Φυλή, Άνω Λιόσια, Γραμματικό και Κερατέα «θα είναι σε πλήρη λειτουργία εντός του 2014». Υπενθυμίζουν τον παρ' ολίγον εμφύλιο στην Κερατέα και το γεγονός πως ουσιαστικά δεν ξεκίνησαν ποτέ τα έργα για τον ΧΥΤΥ στην περιοχή, αν και υπήρχε ανάδοχος. Ευελπιστούν πως αυτήν τη φορά θα διαψευστούν και θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που εξήγγειλε το ΥΠΕΚΑ.

Πάντως, στο υπουργείο Περιβάλλοντος βιάζονται. Όχι μόνο γιατί η χωματερή της Φυλής θα είναι μέχρι τότε κορεσμένη, αλλά και γιατί έχουν πολλά ανοιχτά μέτωπα ανά την Ελλάδα.

Χαρακτηριστική του κλίματος είναι και η εσπευσμένη ανάθεση αρμοδιοτήτων, στις 21 Ιουλίου, στην Εγνατία Οδό Α.Ε. ώστε να αναλαμβάνει έργα διαχείρισης απορριμμάτων και αποκατάστασης χωματερών σε ολόκληρη την Ελλάδα πλην Αττικής και δυτικής Μακεδονίας.

Η Ελλάδα έπρεπε από το τέλος Ιουνίου να έχει κλείσει όλες τις ανεξέλεγκτες χωματερές (ΧΑΔΑ) μέχρι τα τέλη Ιουλίου 2012.

Η χώρα μας απειλείται πλέον με πολύ βαριά ημερήσια πρόστιμα (10.000 ευρώ ανά χωματερή) για κάθε ΧΑΔΑ που παραμένει ανοιχτός, αφού είχαμε υποσχεθεί πως θα τους κλείσουμε από την περίοδο της προηγούμενης κυβέρνησης. Η απόφαση ανάθεσης της διαχείρισης των έργων στην Εγνατία Οδό Α.Ε. συνδέεται με την επιτυχή υλοποίηση αντίστοιχων πρωτοβουλιών στα νησιά του Αιγαίου.

Στην περίπτωση της Αττικής, ο ανάδοχος επενδυτής θα αναλάβει την ολοκληρωμένη επεξεργασία και διαχείριση 1.350.000 τόνων απορριμμάτων του λεκανοπεδίου, στα πρότυπα των σύγχρονων μητροπολιτικών κέντρων. Όπως είχε δηλώσει πρόσφατα και ο υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο διαγωνισμός θα είναι ανοιχτός σε όλες τις δόκιμες και περιβαλλοντικά συμβατές μεθόδους επεξεργασίας που βρίσκονται στην αιχμή της τεχνολογίας.

Δεν αποκλείται, δηλαδή, και η μέθοδος της καύσης που προκρίνουν ορισμένοι εκ των πιθανών υποψηφίων. Η θερμική επεξεργασία (καύση) με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας είναι βέβαια μία εκ των μεθόδων που θα προταθούν.

Ο προϋπολογισμός κατασκευής του έργου υπερβαίνει τα 430 εκατ. ευρώ, από τα οποία ποσό μέχρι 140 εκατ. ευρώ θα καλυφθεί μέσω κοινοτικών ενισχύσεων και το υπόλοιπο από ιδιωτικά κεφάλαια και τραπεζικό δανεισμό. Όπως και στα υπόλοιπα έργα ΣΔΙΤ, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να συμβάλλει στη χρηματοδότηση.

Ο ανάδοχος θα αμείβεται με βάση τα εισερχόμενα απορρίμματα (gate fee) και την επίτευξη συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων και ποιοτικών χαρακτηριστικών. Το μέγεθος του έργου (από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη) θα προκαλέσει, πάντως, το ενδιαφέρον ισχυρών ομίλων. Το ζήτημα είναι πως θα υλοποιηθεί η διαδικασία των ΣΔΙΤ ώστε να παραμείνουν ισχυροί διεθνείς και εγχώροι «παίκτες» στο παιχνίδι.

Πρόκριμα για την τύχη των έργων στην Αττική θεωρείται το μεγάλο έργο ΣΔΙΤ που αφορά στη συνολική διαχείριση των απορριμμάτων στη δυτική Μακεδονία, προϋπολογισμού 116 εκατ. ευρώ.

Το έργο αφορά στην κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων και στη λειτουργία του συστήματος για 25 έτη, δυναμικότητας 120.000 τόνων αστικών απορριμμάτων ετησίως, προερχόμενων από τους περίπου 300.000 κατοίκους των νομών Κοζάνης, Φλώρινας, Γρεβενών και Καστοριάς.

Στα τέλη Ιουνίου, η Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας (ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε.) αποφάσισε την προεπιλογή έξι υποψηφίων οι οποίοι θα κληθούν να υποβάλουν δεσμευτική προσφορά στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού. Πρόκειται για τις κοινοπραξίες:

1. Waste Syclo (συμμετέχει η ΔΕΗ μαζί με την ισπανική Urbaser, η οποία ανήκει στον κατασκευαστικό κολοσσό ACS).

2. Μεσόγειος (το 40% ελέγχεται από τη Eurobank και τον όμιλο Λασκαρίδη μέσω της Sinda Enterprises Company Limited) - J&P ΑΒΑΞ - Polyeco (οικογένεια Πολυχρονόπουλου).

3. Novaera Hellas (όμιλος Κοπελούζου).

4. Τέρνα Ενεργειακή.

5. Αθωνική Τεχνική - Αδαμίδης.

6. ΗΛΕΚΤΩΡ (του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ) - Helesi (η εισηγμένη στο Λονδίνο εταιρία του Σ. Ανδριανόπουλου).

Εκτός των προαναφερθέντων, ενδιαφέρον για τα έργα στην Αττική ενδέχεται να εκδηλώσουν εταιρίες ή όμιλοι όπως η Envitec (βλέπε εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης στα Άνω Λιόσια), η γαλλική Veolia (που στο παρελθόν είχε υπογράψει συμφωνία με τη MIG), η επίσης γαλλική Suez Environment (έχει αντίστοιχη συμφωνία με την Intrakat). Η ευρωπαϊκή αγορά διαχείρισης απορριμμάτων ελέγχεται από γαλλικούς, γερμανικούς και βρετανικούς ομίλους καθώς οι Αμερικανοί έχουν αποσυρθεί εδώ και πολλά χρόνια.

Πίνακας: Οι μεγαλύτερες εταιρίες διαχείρισης απορριμμάτων στην Ευρώπη το 2008
(P=Μη Εισηγμένη, PE= Ελέγχεται από private equity, S=Εισηγμένη σε χρηματιστήριο, Mun=Δημοτική Επιχείρηση)

Εταιρία	Μητρική	Χώρα	Μορφή	Πωλήσεις 2008 (εκατ. €)
Veolia	Veolia	Γαλλία	S	7.668
Suez Environnement	GdF-Suez	Γαλλία	S	5.770
Remondis	Rethmann	Γερμανία	P	5.600
FCC	FCC	Ισπανία	S	2.788
Alba	Alba	Γερμανία	P	2.700
Urbaser	ACS	Ισπανία	S	1.480
AVR/Van Gansewinkel	KKR/CVC	ΗΠΑ/Βρετανία	PE	1.197
Biffa	Montagu PE	Βρετανία	PE	788
Shanks		Βρετανία	S	697
Seche-SAUR		Γαλλία	S	695
Cespa	Ferrovial	Ισπανία	S	606
Ragn-Sells		Σουηδία	P	408
Delta		Ολλανδία	Mun	405
Lassila & Tikanoja		Φινλανδία	S	300
CNIM		Γαλλία	S	271