Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης εξέδωσε σήμερα 25 Αυγούστου 2011, εγκυκλίους σχετικά με την ρύθμιση θεμάτων ασφάλισης ασθένειας και τις προϋποθέσεις υγειονομικής περίθαλψης γονέων αλλοδαπών, σαν μέλη οικογένειας του παιδιού τους.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις εγκυκλίους παρατείνεται για ακόμα ένα έτος από τα δύο που ίσχυε, όχι όμως πέραν της 31 Δεκεμβρίου 2011, η υγειονομική κάλυψη των ανέργων. Καλύπτονται οι περιπτώσεις ανέργων και μέχρι ένα (1) έτος πριν από τη δημοσίευση του παρόντος Νόμου.

Παράλληλα πιο αυστηρά κριτήρια θέτει το Υπ. Εργασίας στις προϋποθέσεις υγειονομικής περίθαλψης γονέων, σαν μέλη οικογένειας του παιδιού τους. Πρόκειται για ασφάλιση γονέων από τα παιδιά τους, παρά το γεγονός ότι οι γονείς είναι πολύ νέοι, ή είναι αλλοδαποί που λαμβάνουν σύνταξη από τη χώρα προέλευσής τους ή έρχονται για μικρό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και όχι για μόνιμη διαμονή.

Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα στους Βουλευτές και στα μη έχοντα την ιδιότητα του Βουλευτή μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και στα μέλη της οικογενείας αυτών, κατά τη διάρκεια της θητείας τους, να ασφαλίζονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης στον ΟΠΑΔ ή να διατηρήσουν την ασφάλισή τους στον Κλάδο Ασθένειας του ασφαλιστικού οργανισμού, που ήταν ασφαλισμένοι πριν την εκλογή τους ή τον διορισμό τους. Οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές, όπως αυτές καθορίζονται από τη νομοθεσία του κάθε ασφαλιστικού οργανισμού υπολογίζονται επί των αποδοχών λόγω ιδιότητας ή της θέσης τους και βαρύνουν τους ίδιους.

Προϋποθέσεις υγειονομικής περίθαλψης γονέων

Οι ασφαλισμένοι στους κλάδους υγείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και των λοιπών Ασφαλιστικών Φορέων για παροχές υγειονομικής περίθαλψης, ασφαλίζουν για τις ίδιες παροχές ασθένειας και τα μέλη της οικογενείας τους, σύμφωνα με τα επί μέρους οριζόμενα στους κανονισμούς τους.
Ως μέλη οικογενείας, θεωρούνται μεταξύ των άλλων η μητέρα και ο πατέρας του άμεσα ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, καθώς και οι θετοί γονείς με τις ίδιες με τους φυσικούς γονείς προϋποθέσεις .

Τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχουν πολλά αιτήματα για την ασφάλιση γονέων από τα παιδιά τους, παρά το γεγονός ότι οι γονείς είναι πολύ νέοι, ή είναι αλλοδαποί που λαμβάνουν σύνταξη από τη χώρα προέλευσής τους ή έρχονται για μικρό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και όχι για μόνιμη διαμονή.

Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα τα πρόσωπα αυτά, φέρονται ως προστατευόμενα μέλη οικογενείας και λαμβάνουν τις παροχές των Ασφαλιστικών Οργανισμών, ενώ στην πραγματικότητα απασχολούνται, χωρίς να καταβάλλουν εισφορές, σε εργασίες στις οποίες η απασχόληση δεν μπορεί να αποδειχθεί εύκολα (π.χ. οικόσιτο προσωπικό), με αποτέλεσμα να επιφέρουν διπλή επιβάρυνση, κυρίως στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Για τους παραπάνω λόγους, κρίθηκε σκόπιμο να γίνει αυστηροποίηση των διατάξεων , με την προσθήκη πρόσθετων προϋποθέσεων για την ασφάλιση των γονέων από τα ασφαλιζόμενα πρόσωπα στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τους λοιπούς Ασφαλιστικούς Οργανισμούς.

Οι προϋποθέσεις, που σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις πρέπει να εξετάζονται προκειμένου να ασφαλίζονται οι γονείς ως έμμεσα μέλη, έχουν σκοπό την προστασία προσώπων που διαμένουν νόμιμα στη χώρα μας και έχουν πράγματι ανάγκη περίθαλψης λόγω ηλικίας, αναπηρίας και οικονομικής αδυναμίας, είναι οι εξής:

α) Να έχουν ηλικία άνω των 60 ετών ή να είναι ανάπηροι, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
β) Να μην έχουν εισοδήματα από οποιαδήποτε αιτία, που να υπερβαίνουν τα εκάστοτε προβλεπόμενα για τους ανασφάλιστους.

Στα αναφερόμενα πλαίσια δικαιολογείται και η χορήγηση παροχών ασθένειας στα μέλη οικογενείας ασφαλισμένων πολιτών κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Π.Δ. 106/2007 Α΄135), τους έχει χορηγηθεί το έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής και διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα.

Επίσης, όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών, δικαιούνται τα πρόσωπα αυτά, παροχών ασθένειας από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και τους λοιπούς Ασφαλιστικούς Οργανισμούς, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του Π.Δ.150/2006 (Α΄160) (Οδηγία 2003/109ΕΚ) και διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα. 

Ρύθμιση θεμάτων ασφάλισης ασθένειας

Α. Άρθρο 35
Παρ. 2
Οι άνεργοι μισθωτοί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες μετά τη διακοπή της εργασίας τους δικαιούνται υγειονομική περίθαλψη, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επι μέρους διατάξεις τoυ άρθρου 5 παρ 4 του Ν.2768/99 και του δεύτερου άρθρου παρ.8 του ν.3845/10, για δύο (2) έτη από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης ή από την ημερομηνία διακοπής του επαγγέλματός τους.
 
Επειδή όμως μεγάλος αριθμός εργαζομένων παραμένει άνεργος για μεγαλύτερο της διετίας διάστημα, με αποτέλεσμα να παραμένει ακάλυπτος για υγειονομική περίθαλψη τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένεια του, με την παρ.2 του άρθρου 35, παρατείνεται για ένα (1) ακόμα έτος από τη λήξη της, όχι όμως πέραν της 31 Δεκεμβρίου 2011, η ασφαλιστική κάλυψη των ανέργων που έχει κάνει χρήση των διατάξεων της παρ.4 του άρθρου 5 του ν.2768/99. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται τα επί μέρους οριζόμενα στις διατάξεις του παραπάνω νόμου και ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει την προβλεπόμενη εισφορά στους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Διευκρινίζεται ότι η εφαρμογή της διάταξης αυτής ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου και συνεπώς η παράταση της ασφαλιστικής κάλυψης των ανέργων περιορίζεται για το χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση του νόμου έως 31/12/2011. Καλύπτει δε τις περιπτώσεις ανέργων και μέχρι ένα (1) έτος πριν από τη δημοσίευση του παρόντος Νόμου.

Β. Άρθρο 48
Παρ.1
Μετά την ένταξη του πρώην κλάδου σύνταξης του Ταμείου Συντάξεων και Πρόνοιας Προσωπικού ΑΤΕ, του Ταμείου Σύνταξης Προσωπικού ΕΤΕ και του Ταμείου Σύνταξης Προσωπικού ΗΣΑΠ στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (άρθρο 38 παρ.2 του ν.3522/2006 και άρθρο 1 του ν. 3655/08), η χορήγηση εξόδων κηδείας, σε περίπτωση θανάτου των συνταξιούχων του ανωτέρω κλάδου και Ταμείων, βαρύνει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Με δεδομένο ότι οι ανωτέρω συνταξιούχοι καλύπτονται για παροχές ασθένειας από τους αντίστοιχους φορείς Υγείας, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ επιβαρύνεται με παροχές για τις οποίες δεν έχει εισπράξει εισφορές. Προς τούτο με την παρ.1 του ως άνω άρθρου, τα έξοδα κηδείας θα χορηγούνται από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με βάση τη νομοθεσία του (στο ύψος που το Ίδρυμα χορηγεί), τα ποσά όμως που θα καταβάλλονται μέσα στο έτος, αναζητούνται μέσα στον Ιανουάριο του επομένου έτους από τους Φορείς Υγείας, στους οποίους κατά περίπτωση υπάγονταν οι θανόντες.

Σε περίπτωση που τα εν λόγω ποσά δεν αποδοθούν έγκαιρα από τους οικείους Φορείς Υγείας, αναζητούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του Ιδρύματος, περί αναγκαστικής είσπραξης.

Παρ. 2α
Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής προβλέπεται ότι το μόνιμο προσωπικό, καθώς και το με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου προσωπικό του ΤΑΥΤΕΚΩ που προέρχεται από το πρώην Ταμείο Αλληλοβοηθείας Προσωπικού Ο.Σ.Ε. (ΤΑΠ-ΟΣΕ) και το πρώην Ταμείο Πρόνοιας Προσωπικού ΟΣΕ (ΤΠΠ-ΟΣΕ), καθώς και τα μέλη οικογενειών τους μετά τη συνταξιοδότησή τους, παραμένουν για υγειονομική περίθαλψη στην ασφάλιση του ΤΑΥΤΕΚΩ/Τομέα Ασθένειας Προσωπικού ΟΤΕ, εξαιρούμενοι από την ασφάλιση του Κλάδου Ασθένειας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Οι ήδη συνταξιούχοι των πρώην ΤΑΠ-ΟΣΕ και ΤΠΠ-ΟΣΕ μπορούν με αίτηση τους στους αρμόδιους φορείς, μέσα σε έξι μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, να υπαχθούν στη ρύθμιση αυτή.

Παρ. 2β
Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι του Τομέα Ασθένειας Προσωπικού ΗΛΠΑΠ (ΤΑΠ ? ΗΛΠΑΠ) του Κλάδου Υγείας του ΤΑΥΤΕΚΩ καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους μετά τη συνταξιοδότησή τους, παραμένουν στην ασφάλιση του εν λόγω Τομέα, εξαιρούμενοι από την ασφάλιση του Κλάδου Ασθένειας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Επισημαίνεται ότι στις ρυθμίσεις της παραγράφου αυτής υπάγονται και οι περιπτώσεις ασφαλισμένων του Τομέα, που έχουν υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση και δεν έχει εκδοθεί ακόμη η συνταξιοδοτική τους απόφαση.

Στις περιπτώσεις των παρ.2α και 2β, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υποχρεούται να παρακρατεί από το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης, την προβλεπόμενη εισφορά (συνταξιούχου και φορέα), για την ασφάλιση των συνταξιούχων και αποδίδει αυτήν στους αντίστοιχους Τομείς του ΤΑΥΤΕΚΩ (Τομέας Ασθένειας Προσωπικού ΟΤΕ και Τομέας Ασθένειας Προσωπικού ΗΛΠΑΠ) .

Παρ. 3
Με την παράγραφο αυτή οι ασκούμενοι δικηγόροι και οι δικαστικοί επιμελητές , από την εγγραφή τους στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο και στον οικείο Σύλλογο Δικαστικών Επιμελητών αντίστοιχα, ασφαλίζονται υποχρεωτικά για παροχές ασθένειας στους οικείους Τομείς Υγείας Δικηγόρων του Κλάδου Υγείας του Ε.Τ.Α.Α και καταβάλλουν τις προβλεπόμενες κάθε φορά ασφαλιστικές εισφορές πρώτης πενταετίας, εφόσον δεν υπάγονται για παροχές ασθένειας στην υποχρεωτική ασφάλιση άλλου ασφαλιστικού οργανισμού.

Παρ. 4
Το Ταμείο Πρόνοιας Προσωπικού Εθνικού Θεάτρου μετά την ένταξη του κλάδου πρόνοιας στο ΤΑΠΙΤ με το άρθρο 104 του ν.3655/08 συνέχισε να λειτουργεί με τον αυτοτελή κλάδο υγείας, ο οποίος χορηγεί συμπληρωματικές παροχές στους προαιρετικά ασφαλισμένους του (υποχρεωτική ασφάλιση στον Κλάδο Υγείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ). Με την παρ.4 του ως άνω άρθρου, το εν λόγω Ταμείο από τη 1-10-2011 καταργείται, καθόσον, λόγω έλλειψης προσωπικού και Διοίκησης, αδυνατεί να διαχειριστεί τα οικονομικά του και κατά συνέπεια να εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο έχει συσταθεί.

Το σύνολο της κινητής περιουσίας του καταργούμενου Ταμείου τίθεται σε εκκαθάριση από το Δ.Σ. και δύο (2) εκκαθαριστές. Το ποσό που απομένει ύστερα από την εξόφληση των παροχών σε τρίτους αποδίδεται στον Τομέα Πρόνοιας του ΤΑΠΙΤ, για την καταβολή των εφάπαξ βοηθημάτων στους ασφαλισμένους του Τομέα, σύμφωνα με τη νομοθεσία του.

Παρ. 5
Με την παράγραφο αυτή παρέχεται η δυνατότητα στους Βουλευτές και στα μη έχοντα την ιδιότητα του Βουλευτή μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και στα μέλη της οικογενείας αυτών, κατά τη διάρκεια της θητείας τους, να ασφαλίζονται για παροχές υγειονομικής περίθαλψης στον ΟΠΑΔ ή να διατηρήσουν την ασφάλισή τους στον Κλάδο Ασθένειας του ασφαλιστικού οργανισμού, που ήταν ασφαλισμένοι πριν την εκλογή τους ή τον διορισμό τους.
Οι αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές , όπως αυτές καθορίζονται από τη νομοθεσία του κάθε ασφαλιστικού οργανισμού υπολογίζονται επί των αποδοχών λόγω ιδιότητας ή της θέσης τους και βαρύνουν τους ίδιους.

Παρ. 11
Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής καθορίζεται εισφορά υπέρ του Τομέα Ασθένειας Προσωπικού της Ασφαλιστικής Εταιρείας «Η ΕΘΝΙΚΗ» του ΤΑΥΤΕΚΩ για την ασφάλιση για παροχές ασθένειας των συνταξιούχων ασφαλισμένων μέχρι 31-12-1992 του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ /ΤΑΠ-Ασφαλιστικής Εταιρείας « ΕΘΝΙΚΗ» σε ποσοστό 4% επί των καταβαλλόμενων συντάξεων και για τους συνταξιούχους ασφαλισμένους μετά την 1-1-1993(νέοι ασφαλισμένοι) σε ποσοστό 10% που κατανέμεται σε 4% σε βάρος των συνταξιούχων και 6% σε βάρος του φορέα συνταξιοδότησης. Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ως φορέας συνταξιοδότησης υποχρεούται να παρακρατεί από το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης, τα ανωτέρω ποσοστά εισφορών και να αποδίδει το σύνολο της εισφοράς στο ΤΑΥΤΕΚΩ/Τομέας Ασφάλισης Προσωπικού της Ασφαλιστικής Εταιρείας «Η ΕΘΝΙΚΗ». Ως έναρξη εφαρμογής της ανωτέρω ρύθμισης, ορίζεται η πρώτη του μεθεπόμενου μήνα από τη δημοσίευση του νόμου αυτού (1/10/2011).

Γ. Άρθρο 76
Παρ. 9
Με την παράγραφο αυτή, επεκτείνονται σε όλους τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι ρυθμίσεις των διατάξεων της παρ.2 του άρθρου 24 του ν.3965/2011(Α΄113) που ισχύουν για τον ΟΠΑΔ και αναφέρονται στον έλεγχο και την απόδοση των δαπανών στους παρόχους υγείας που συμβάλλονται με τα ασφαλιστικά ταμεία.