Υπό την πίεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να βρει λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Όπως όλα δείχνουν, η ευρωζώνη προωθεί άλλη μία μεσοβέζικη λύση, που δεν είναι άλλη από τη διακράτηση των ελληνικών ομολόγων, στην κρίσιμη τριετία 2012 - 2014, ώστε να είναι όλες οι πλευρές ικανοποιημένες.

Σε μια παραλλαγή της πρωτοβουλίας της Βιέννης, η οποία εφαρμόστηκε το 2008 για να διασωθεί το τραπεζικό σύστημα της ΝΑ. Ευρώπης (τότε μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι δεσμεύτηκαν να μην αποσυρθούν από τις επενδύσεις τους στην περιοχή), η Ε.Ε. προσπαθεί να δώσει προσωρινή παράταση στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή ο μόνιμος μηχανισμός ESM και οι διατάξεις που αφορούν στις διαδικασίες για αναδιάρθρωση του χρέους μιας χώρας που δεν μπορεί να το εξυπηρετήσει.

Το πραγματικό παρασκήνιο, όμως, όπως ανέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, είναι οι πιέσεις για την άμεση δέσμευση της ευρωζώνης για τη χορήγηση νέου δανείου στην Ελλάδα. Οι ενστάσεις του ΔΝΤ και η «απειλή» για τη μη εκταμίευση της 5ης δόσης που του αναλογεί κρύβουν την προσπάθεια για συμφωνία σύναψης νέου δανείου στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις 24 Ιουνίου. Παράλληλα, το ΔΝΤ «προτείνει» στην ΕΚΤ να συνεχίσει να εφαρμόζει έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ελληνικών ομολόγων ώστε να αποσυμπιεστούν τα spreads, κάτι που βεβαίως δεν δέχεται η ηγεσία της ευρωτράπεζας.

Το... πόκερ γύρω από το νέο δάνειο, το οποίο θεωρείται αναπόφευκτο, έχει να κάνει με την άρνηση της Γερμανίας να δώσει περισσότερες εγγυήσεις (δηλαδή κεφάλαια) και αρμοδιότητες στον προσωρινό μηχανισμό EFSF ενόψει της συνόδου του Ιουνίου. Στο ίδιο μήκος κύματος η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Αυστρία, που φαίνεται πως θέλουν την πλήρη διασφάλιση των δεσμεύσεων τις οποίες έχει αναλάβει η Ελλάδα πριν προχωρήσουν σε νέα διευκόλυνση.

Με αυτήν τη λογική, και εάν το ΔΝΤ δεν κλιμακώσει την πίεση με «όμηρο» την 5η δόση, δύσκολα θα υπάρξει σαφής απόφαση για τη νέα δανειοδότηση εντός του Ιουνίου. Αντί αυτού, όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν, ενδέχεται να υπάρξει πολιτική δέσμευση ότι το νέο δάνειο θα εξεταστεί τον Οκτώβριο, όταν θα διαπιστωθεί ότι η Ελλάδα πράγματι εφαρμόζει τις αποκρατικοποιήσεις και τα νέα μέτρα.

Κλειδί των εξελίξεων παραμένει ο τρόπος με τον οποίο θα συσταθεί η νέα εταιρία που θα διαχειρίζεται τις αποκρατικοποιήσεις, αφού μερίδα των χωρών της ευρωζώνης απαιτεί τον διαχωρισμό της λειτουργίας της εταιρίας από την κυβέρνηση και από οποιεσδήποτε πολιτικές εξελίξεις, όπως πρόωρες εκλογές. Η κυβέρνηση φαίνεται πως αποδέχεται και την απαίτηση συνδιαχείρισης του προγράμματος με ξένους εμπειρογνώμονες.

Ο πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ετοιμάζεται να συγκαλέσει έκτακτο συμβούλιο των υπουργών Οικονομίας της ευρωζώνης, στις 6 Ιουνίου, ώστε να ξεμπλοκάρουν οι διαδικασίες και να διασφαλιστεί η εκταμίευση της επόμενης δόσης. Γι' αυτόν τον σκοπό, την Τρίτη θα συνεδριάσει η επιτροπή οικονομικών υποθέσεων (EFC) ώστε να προετοιμάσει την ατζέντα για το έκτακτο Eurogroup. Σκοπός είναι να πιεστούν όλοι οι διαφωνούντες και να βρεθεί κοινή γραμμή ενόψει του τακτικού συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στις 20 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Επί τάπητος θα βρεθεί το πόρισμα της τρόικας για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και βεβαίως για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Όλα στο τραπέζι

Οι ψυχραιμότεροι παρατηρητές στην Ε.Ε. εκτιμούν ότι δεν υπάρχει ουσιαστικό θέμα μη εκταμίευσης της δόσης του Ιουνίου -από πλευράς ευρωζώνης τουλάχιστον-, αλλά μόνο ενδεχόμενο καθυστέρησης για μερικές εβδομάδες.

«Οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα καθυστέρησαν σημαντικά αυτήν τη φορά, η έκθεση προόδου δεν είναι έτοιμη, όπως δεν είναι έτοιμο και το σαφές πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, που πρέπει να επαναπροσδιοριστεί», ανέφερε κοινοτικός παράγοντας, ο οποίος είπε ότι οι πιέσεις που ασκούνται είναι περισσότερο για «πολιτικούς λόγους», αφού η μη εκταμίευση θα προκαλούσε νέο σπιράλ αντιδράσεων στις αγορές.

Άλλωστε και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, παραδέχθηκε ότι η πολιτική συναίνεση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης. Επίσης, μιλώντας στο Mega το Σάββατο υποστήριξε ότι η επόμενη δόση πρέπει να θεωρείται εξασφαλισμένη.

Από την πλευρά του και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γιώργος Προβόπουλος, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο MarketNews International, δήλωσε ότι εάν παραθέσουμε πλήρη φάκελο με τολμηρές αποκρατικοποιήσεις και αξιόπιστο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, τότε οι δανειστές μας θα ανταποκριθούν θετικά.

Το μπαλάκι στους ιδιώτες

Εν τω μεταξύ, η Κομισιόν ετοιμάζεται πυρετωδώς να καταθέσει την πρόταση για εθελοντική διακράτηση, από πλευράς κατόχων, των ελληνικών ομολόγων που λήγουν το 2012, το 2013 και το 2014 για τρία χρόνια και με το ίδιο επιτόκιο, ώστε να πάρει μια ανάσα η Ελλάδα. Πρακτικά, δηλαδή, οι κάτοχοι των ομολόγων αντί για μετρητά στη λήξη των τίτλων θα πάρουν νέα ομόλογα.

Βεβαίως, αυτό προϋποθέτει να συμφωνήσουν και οι ιδιώτες που κατέχουν τα χαρτιά. Η πρόταση όμως θα βοηθήσει τις σκληροπυρηνικές χώρες να «πουλήσουν» στο εσωτερικό τους ότι ο ιδιωτικός τομέας συμμετέχει στη διάσωση και επωμίζεται την ευθύνη, ενώ μια τέτοια λύση μειώνει τις άμεσες δανειακές ανάγκες της Ελλάδας, συνεπώς το δάνειο δεν προβλέπεται να ξεπεράσει τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Βεβαίως, αυτή η λογική δεν λύνει το πρόβλημα του χρέους, απλώς το μετακυλίει για τα επόμενα χρόνια.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Γαλλία, όπως διαφάνηκε από τις δηλώσεις του Προέδρου κ. Νικολά Σαρκοζί, που απέκλεισε μεν την αναδιάρθρωση ως αποφυγή πληρωμής του χρέους, πρόσθεσε όμως ότι μια λύση με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα είναι συζητήσιμη.

Επίσης, φαίνεται πως σιγά-σιγά κάμπτονται και οι αντιστάσεις της ΕΚΤ, η οποία θέλει να αποφύγει λύση που μπορεί να θεωρηθεί πιστωτικό επεισόδιο (credit event) το οποίο θα πυροδοτήσει την εξόφληση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDSs).

Βεβαίως, η πλειονότητα των κεντρικών τραπεζιτών επιμένει στη λογική του νέου μνημονίου, των άμεσων, μεγαλύτερων αποκρατικοποιήσεων και του νέου δανείου μέσω του EFSF, μέρος του οποίου θα χρησιμοποιηθεί για επαναγορά ελληνικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ (σύνολο δανείου έως 100 δισ. ευρώ).