Προχωράμε σε αλλαγές που θα οικοδομήσουν αποτελεσματικά ένα κράτος δικαίου υπέρ του πολίτη, αναφέρει ο κ. Γ. Παπανδρέου σε άρθρο του στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης, τονίζοντας παράλληλα ότι ορισμένοι αναλυτές σε διεθνή μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν την τιτάνια προσπάθεια που κάνουμε για να βγάλουμε μια για πάντα την Ελλάδα από την κρίση απλώς ως ζήτημα ανταπόκρισης της χώρας προς τις δανειακές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει.

Ο πρωθυπουργός συγκεκριμένα υπογραμμίζει: "Οι αναλύσεις αυτές συνήθως υποτιμούν τη σημασία της βασικότερης ίσως παραμέτρου της προσπάθειάς μας: τις βαθύτατες θεσμικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καλούμαστε και οφείλουμε να ανταποκριθούμε στις δανειακές μας υποχρεώσεις με αξιοπιστία και σοβαρότητα, ώστε να προστατεύσουμε την πατρίδα μας από τη λαίλαπα της διεθνούς κερδοσκοπίας. Όπως και από την κατάρρευση κάθε θεσμού κοινωνικής προστασίας.

Μπορεί για κάποιους τεχνοκράτες και αναλυτές σημασία να έχει μόνο το δημοσιονομικό αποτέλεσμα

στη δική μας περίπτωση: να μειώσουμε το έλλειμμα, να αντιμετωπίσουμε το χρέος, να ξεχρεώσουμε τα δανεικά.

Για εμάς όχι. Εμείς δεν αρκούμαστε σε αυτά. Εμείς γνωρίζουμε ότι κανένα θετικό αποτέλεσμα δεν θα έχει μόνιμο χαρακτήρα χωρίς τολμηρές θεσμικές αλλαγές στη λειτουργία του κράτους και του πολιτικού συστήματος.

Αλλά οι "θεσμικές αλλαγές"

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedinείναι μια έννοια πολιτικά ουδέτερη. Πίσω από αυτές υποκρύπτεται μια πραγματική πολιτική μάχη, που διεξάγεται γύρω από αυτές και γι' αυτές, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Ποιον υπηρετούν οι πολιτικές και οι αλλαγές; Ποιος κερδίζει από αυτές; Ποιος θα αποφασίζει τελικά;

Θα αποφασίζουν οι λαοί, είτε απευθείας οι ίδιοι, είτε μέσω των θεσμών που τους εκπροσωπούν γνήσια, ή τα κάθε λογής συμφέροντα, που τελικά νέμονται προς όφελός τους την εξουσία;

Η ανθρωπότητα σήμερα, η Ευρώπη σήμερα, εμείς σήμερα, έχουμε θεωρητικά τις δυνατότητες, τα εργαλεία, την τεχνολογία, τη γνώση, τον οικονομικό πλούτο να λύσουμε τα μικρά αλλά και τα μεγάλα προβλήματα της εποχής.

Μπορούμε να κάνουμε τη φτώχεια παρελθόν.
Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την απειλή της κλιματικής αλλαγής.
Μπορούμε να εξαλείψουμε τον αναλφαβητισμό, ψηφιακό και συμβατικό.
Μπορούμε να δημιουργήσουμε εργασία με ποιότητα για όλους.
Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις πανδημίες.
Μπορούμε να βρούμε λύσεις για τα τεράστια μεταναστευτικά και προσφυγικά ρεύματα.

Γιατί δεν το κάνουμε τότε;

Θεωρώ ότι με το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες δεν ζήσαμε μόνο την ανεξέλεγκτη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς, αλλά και κάτι ακόμα χειρότερο.

Είχαμε την τεράστια συγκέντρωση πλούτου, μαζί όμως και την τεράστια συγκέντρωση εξουσίας μιντιακής, πολιτικής, εξοπλιστικής, πολιτιστικής σε χέρια λίγων.

Αυτή η εξέλιξη, όπως μας επισημαίνουν πολλοί διακεκριμένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες (Krugman, Stiglitz, Sokoloff, Collier), είναι το αποτέλεσμα της διεύρυνσης της ανισότητας και σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο.
Ανισότητα τεράστια.

Όταν μια πολυεθνική έχει τζίρο μεγαλύτερο από το ΑΕΠ ενός κράτους, καταλαβαίνει κανείς την εξουσία που μπορεί να ασκήσει. Όταν στις αγορές των παραγώγων (CDS) διακινούνται παράγωγα που φθάνουν το συνολικό ύψος των 592 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, κατανοεί κανείς την τεράστια οικονομική και πολιτική εξουσία που κατέχουν.

Η ευκολία των λόμπι να σταματούν κάθε ουσιαστικό έλεγχο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η ευκολία μεγάλων πολυεθνικών να διαφθείρουν θεσμούς, πολιτικούς, δικαστές, αστυνομίες, κυβερνήσεις οδήγησε στην αδυναμία ή ακόμα και στην αιχμαλωσία των εθνικών μας δημοκρατικών θεσμών μπροστά στα μεγάλα και ισχυρά συμφέροντα.

Πώς να μην αισθάνεται ο πολίτης μας περιθωριοποιημένος, όταν η ίδια η Πολιτεία φαίνεται και φέρεται ως αιχμάλωτη;

Όταν μάλιστα το σύστημα τα τελευταία χρόνια τον έκανε εξαρτημένο από το πιστωτικό σύστημα -με καταναλωτικά δάνεια- για βασικές του ανάγκες, υγείας, παιδείας και στέγης, και όταν η συλλογική οργάνωση των πολιτών μας, η συλλογική έκφραση των πολιτών μας, είχε συστηματικά περιοριστεί στο zapping των καναλιών, στην προσπάθεια εξασφάλισης ενός μέσου ή στην εξασφάλιση της ατομικής αγοραστικής δύναμης.

Το βασικό ερώτημα της εποχής μας είναι: ποια θα είναι η ποιότητα της Δημοκρατίας μας σήμερα;

Σήμερα στη γειτονιά και στην πόλη μας, στην Πολιτεία μας, στην Ευρώπη και σε παγκόσμιο επίπεδο, χρειάζεται να ξαναζωντανέψουμε τους υπάρχοντες θεσμούς Δημοκρατίας αλλά και να διαμορφώσουμε, να δημιουργήσουμε και να αναδείξουμε τους νέους θεσμούς και τρόπους συμμετοχής του πολίτη.

Να επαναφέρουμε την πολιτική. Που δεν είναι άλλο από το να επαναφέρουμε τον πολίτη στο επίκεντρο της πολιτικής μας.

Δεν υπάρχει δίλημμα για εμάς μεταξύ αγοράς και κράτους. Στόχος μας είναι να βάλουμε και την αγορά και το κράτος στην υπηρεσία του πολίτη.

Και ο λεγόμενος τρίτος δρόμος, που προσπάθησε να συγκεράσει έναν παλαιότερο κρατισμό με την ανοιχτή αγορά, αγνόησε τελικά το βασικότερο: τον ίδιο τον πολίτη και τους θεσμούς που του δίνουν δύναμη όχι μόνο για την προστασία του αλλά και για τη δημιουργική του συμμετοχή.

Συνεπώς είναι ανάγκη να δούμε ριζοσπαστικές δημοκρατικές αλλαγές στα κράτη μας και στην οικονομία μας.

Παράλληλα, αυτή η αναδιανομή εξουσίας που επιφέρουν αυτές οι δημοκρατικές αλλαγές είναι απαραίτητο να συνδυαστεί με την αναδιανομή πλούτου. Η δίκαιη κατανομή του πλούτου και των υποχρεώσεων είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση σε μια ευνομούμενη πολιτεία για την εξάλειψη της βαθιάς ανισότητας που μαστίζει σήμερα τις κοινωνίες μας.

Τι σημαίνουν οι παραπάνω παραδοχές σε διεθνές επίπεδο;

Οι προοδευτικές δυνάμεις αναζητούν τολμηρές θεσμικές αλλαγές που θα οδηγήσουν σε διεθνείς θεσμούς με όσο το δυνατόν πιο υψηλή δημοκρατική νομιμοποίηση.
Θεσμοί οι οποίοι θα αποσκοπούν στην προστασία, στην πρόοδο και στην αλληλεγγύη όλων των χωρών και των κοινωνιών. Στην καταπολέμηση της οικονομικής και πολιτικής ανισότητας.

Θεσμοί που θα στηρίζουν τον πολίτη, τα δικαιώματά του, την πρωτοβουλία του και τη συλλογική του δημιουργία και θα εγγυώνται ότι και οι αγορές και το κράτος θα υπηρετούν το γενικό, το δημόσιο συμφέρον.

Θεσμοί που θα συντελέσουν τα μέγιστα στη μεγάλη προσπάθεια όλων των προοδευτικών ανά τον κόσμο δυνάμεων να εξανθρωπιστεί η πορεία της παγκοσμιοποίησης.
Αλλά και σε εθνικό επίπεδο, οι παραδοχές μας για τον νέο ρόλο του κράτους και την επαναφορά του πολίτη στο επίκεντρο της πολιτικής μεταφράζονται ήδη σε πολύ συγκεκριμένες ενέργειες:

Προχωράμε σε αλλαγές που θα οικοδομήσουν αποτελεσματικά ένα κράτος δικαίου υπέρ του πολίτη.

Αλλαγές που ξεριζώνουν το πελατειακό κράτος, απαντώντας έτσι επί της ουσίας στις αιτίες του προβλήματος που παραλίγο να μας οδηγήσει στην κατάρρευση.

Αλλαγές που εγγυώνται ότι η έξοδος της χώρας από την κρίση, όταν επιτευχθεί, θα είναι μόνιμη και όχι προσωρινή.

Αλλαγές που όσο εμπεδώνονται θα διαμορφώσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για την οικοδόμηση επιτέλους και στη χώρα μας ενός κράτους δικαίου και εν τέλει μιας ευνομούμενης πολιτείας.

Η δική μας αλλά και η διεθνής εμπειρία μας έχει διδάξει ότι χωρίς κανόνες ο καπιταλισμός γίνεται ληστρικός, η αγορά αναπτύσσεται άναρχα, κυριαρχεί ολιγαρχία, επιβάλλονται παντού πελατειακοί όροι στυγνής συναλλαγής στη δημόσια σφαίρα και τελικά επικρατεί το δίκιο του ισχυρού.

Γνωρίζουμε επίσης καλά ότι, όταν ένα κράτος είναι ανίσχυρο και διαβρωμένο, ούτε η αγορά δουλεύει σωστά. Αντιθέτως, η αγορά και το κράτος δουλεύουν τελικά για το όφελος ορισμένων ειδικών μικρών και μεγάλων συντεχνιών και συμφερόντων. Είναι τα συμφέροντα και οι συντεχνίες που ελέγχουν τους μηχανισμούς εξουσίας ή για πολλούς και διαφορετικούς λόγους έχουν προνομιακή πρόσβαση σε αυτήν. Έτσι αγνοείται ή και βάλλεται το συλλογικό και το δημόσιο συμφέρον. Τα ίδια τα δικαιώματα του πολίτη.

Έτσι οδηγήθηκε και η Ελλάδα να ζει με "δάνειες" δυνάμεις, αντί να καλλιεργεί τις δικές της, τα δικά της πλεονεκτήματα και δυνατότητες. Ναι, το πελατειακό μας σύστημα ήταν και είναι εξ ορισμού σύστημα που δημιουργεί εξαρτήσεις και δουλείες και για την ίδια την πατρίδα μας αλλά και στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας.
Όλα αυτά δεν τα ανακαλύψαμε σήμερα, ούτε ευκαιριακά. Αποτέλεσαν τον βασικό πυρήνα της προγραμματικής πρότασης του κινήματός μας, με βάση την οποία μας εμπιστεύτηκε ο ελληνικός λαός.

Πριν από ακριβώς έναν χρόνο περιέγραφα με τα παρακάτω λόγια τη βασική αιτία της παρακμής που βίωνε η χώρα, δηλαδή την απουσία ενός πραγματικά ευνομούμενου κράτους στην υπηρεσία του πολίτη".

* Διαβάστε όλο το άρθρο του πρωθυπουργού στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".