Συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σήμαναν τα πρώτα στοιχεία για την εξέλιξη των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού το πρώτο πεντάμηνο του έτους, καθώς δείχνουν περαιτέρω συγκράτηση του ρυθμού αύξησης στο 8%.

Η εξέλιξη αυτή διαμορφώνει την υστέρηση των καθαρών εσόδων στα 675 εκατ. ευρώ από 243 εκατ. ευρώ στο τετράμηνο, όταν κατέγραφαν ρυθμό αύξησης 10% με ετήσια προβλεπόμενη μεταβολή 11,7%. Η πραγματική υστέρηση των εσόδων όμως ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, αφού το οικονομικό επιτελείο περιορίζει την υστέρηση τεχνητά, «κάνοντας κράτει» στις επιστροφές φόρων.

Οι επιστροφές φόρων, κυρίως εξαιτίας της απόφασης για πάγωμα των επιστροφών ΦΠΑ έως τις 30 Σεπτεμβρίου, εμφανίζονται μειωμένες κατά περίπου 30% σε σχέση με πέρυσι και αργά ή γρήγορα το Δημόσιο θα πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη. Δυστυχώς τα προβλήματα των εσόδων δεν σταματούν εδώ, φέρνοντας πιο κοντά το ενδεχόμενο λήψης και νέων έκτακτων μέτρων στον βαθμό που αποκλίνει από τους στόχους του ο προϋπολογισμός.

Το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει ότι προβλήματα υπάρχουν σε αρκετά ακόμα μέτωπα, που αν δεν καταφέρει να τα ελέγξει ή να αντισταθμίσει τις πιέσεις, θα βρεθεί υπό πίεση για λήψη πρόσθετων μέτρων από την τρόικα προκειμένου να καταβάλλονται κανονικά οι δόσεις του δανείου των 110 δισ. ευρώ.

Κρίση, ύφεση, πτώση στα κέρδη των επιχειρήσεων και στην κατανάλωση, αρρυθμίες στην κρατική λειτουργία και καθυστερήσεις στοιχίζουν ακριβά στα έσοδα του Δημοσίου που ήδη μετρούν ανοιχτές πληγές από:

1. Την πτώση των κερδών των επιχειρήσεων. Αποκαρδιωτικά είναι τα πρώτα δείγματα από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν φέτος οι επιχειρήσεις. Δείχνουν μείωση του φόρου νομικών προσώπων κατά περίπου 20% σε σχέση με πέρυσι, εξαιτίας της πτώσης της κερδοφορίας τους.

Πρόσφατη μελέτη της ICAP έδειξε ότι στη βιομηχανία καταγράφηκε πέρυσι πτώση τζίρου κατά 18,7% και σημαντική αύξηση των δαπανών που οδήγησε τελικά τα καθαρά προ φόρων κέρδη σε μείωση κατά 40%. Από την επεξεργασία των περυσινών ισολογισμών 4.100 Α.Ε. και ΕΠΕ προκύπτει άλλωστε ότι το 36% ή περισσότερες από μία στις τρεις ήταν πέρυσι ζημιογόνες σε επίπεδο κερδών προ φόρων, ενώ το 54% ή 2.214 επιχειρήσεις παρουσίασαν επιδείνωση των οικονομικών τους αποτελεσμάτων σε σχέση με το 2008.

Οι εξελίξεις αυτές προμηνύουν σαφή μείωση των φετινών εσόδων από φόρο νομικών προσώπων που έχει προϋπολογιστεί στα 3,5 δισ. ευρώ με μείωση 7,2%. Οι προβλέψεις αυτές έγιναν όμως με παραδοχές ύφεσης της ελληνικής οικονομίας κατά 1,2% και όχι 2% που καταγράφηκε τελικά το 2009.

2. Την αδυναμία αισθητής αύξησης του ΦΠΑ. Το οικονομικό επιτελείο αναθάρρησε από τα αποτελέσματα του Απριλίου που έδειξαν αύξηση των εισπράξεων ΦΠΑ κατά 7,8% έπειτα από 15 μήνες πτώσης. Όμως ο προϋπολογισμός έχει εγγράψει έσοδα 17,513 δισ. ευρώ με αύξηση 5,3%, πρόβλεψη που έχει γίνει με βάση την παραδοχή οριακής ύφεσης της ελληνικής οικονομίας κατά 0,3% και όχι κατά 4% που εκτιμάται πλέον.

3. Το «κίνημα αποδείξεων» που χάνει τη λάμψη του. Οι ανησυχίες σχετικά με την πορεία του ΦΠΑ ενισχύονται και εξαιτίας των εκτιμήσεων που υπάρχουν στους κόλπους του υπουργείου Οικονομικών σύμφωνα με τις οποίες αρχίζει να εμφανίζει σημάδια κόπωσης το κίνημα των αποδείξεων. Κι αυτό γιατί όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα έχουν ήδη συλλέξει από τις αρχές του έτους τις απαιτούμενες αποδείξεις, οπότε δεν αντιμετωπίζουν με τον ίδιο ζήλο τη συγκέντρωσή τους.

4. Τις καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των δηλώσεων. Οι καθυστερήσεις στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων φέτος είναι πρωτοφανείς, καθώς οι προθεσμίες εκπνέουν στις 20 Ιουνίου για μισθωτούς και συνταξιούχους και μέχρι τις 30 Ιουνίου η ΓΓΠΣ θα δέχεται ηλεκτρονικές φοροδηλώσεις. Αυτό σημαίνει ότι πάει πολύ πίσω η εκκαθάριση των δηλώσεων και η πληρωμή του φόρου εισοδήματος.

5. Τα πενιχρά αποτελέσματα από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Παρά τις διακηρύξεις και τις μαύρες λίστες, ζεστό χρήμα από την πάταξη της φοροδιαφυγής δεν έχει μπει στα ταμεία του Δημοσίου και από αυτήν την πηγή έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό για φέτος 1,5 δισ. ευρώ (επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ από είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών) τα οποία στο μεγαλύτερο μέρος τους -αν συνεχιστούν οι μέχρι σήμερα επιδόσεις- θα μείνουν στα χαρτιά…