* Το νομοσχέδιο για το νέο ασφαλιστικό δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται το νέο νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό σύστημα που φέρνει σημαντικές ανατροπές στο ύψος των συντάξεων, στις εισφορές, στις εθελουσίες εξόδους και στα ταμεία

Το νομοσχέδιο, που αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης και με την τρόικα (Κομισιόν, ΔΝΤ, ΕΚΤ) παρουσίασε χθες σε συνέντευξη ο υπουργός Εργασίας, κ. Ανδρ. Λοβέρδος.

Όπως τόνισε ο κ. Λοβέρδος κατά την ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο, η δομική αλλαγή του ασφαλιστικού θεμελιώνεται στους άξονες διάσωση, δηλαδή βιωσιμότητα, και κοινωνική δικαιοσύνη. Αλληλεγγύη (κρατική προστασία - τριμερής χρηματοδότηση) αλλά και αναλογία, ανταποδοτικότητα.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, υπάρχει το κράτος πρόνοιας, από τη μία, και ο εργαζόμενος-"φύλακας" και του τελευταίου ενσήμου του από την άλλη. Με άλλα λόγια, βασική σύνταξη - ανταποδοτική σύνταξη, όπως αυτές οργανώνονται στα άρθρα 1-4 του σχεδίου νόμου.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο LinkedinΣκοπός μας είναι να καταστούν απολύτως σαφή στους συμπολίτες μας δύο πράγματα: τι δικαιούνται να προσδοκούν και τι υποχρεούνται να εισφέρουν. Το κράτος παρέχει τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ, με τα σημερινά δεδομένα. Η αύξησή της σχετίζεται με την αύξηση του ΑΕΠ και τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή. Πήγαμε στο ποσό που παρέχει σήμερα ο ΟΓΑ, αν και η αρχική μου σκέψη ήταν να ξεκινήσουμε από 300 ευρώ. Η σύνταξη αυτή δίνεται ανεξάρτητα από το αν ο συνταξιούχος έχει έστω και ένα ένσημο και με τα εισοδηματικά κριτήρια που έχει σήμερα ο ΟΓΑ (5.000 ευρώ κατά άτομο, 10.000 ευρώ ανά οικογένεια).

Εδώ να προσεχθεί το πιο σημαντικό δημοσιοοικονομικό στοιχείο, που οδήγησε στη θετική αξιολόγηση του συστήματος από την Ε.Ε.: με τον περιορισμό του κράτους σε αυτήν τη δαπάνη και στην εγγύησή της ως έκφραση της τριμερούς χρηματοδότησης συγκρατούνται σήμερα τα χρήματα που απαιτούνται στο 4,8% με 5% του ΑΕΠ, ποσό που δαπανήθηκε το 2008.

Η προβολή στο 2030 με τον ίδιο αριθμό των συνταξιούχων (περίπου 2.600.000 σήμερα) διατηρεί τη δαπάνη στο 5% και για το 2030. Και αν προστεθούν οι υπολογιζόμενοι από τις μελέτες μας 800.000 νέοι - παραπάνω συνταξιούχοι, τότε το ποσοστό φθάνει στο 6,2% του ΑΕΠ, το 2030. Σε αυτό αν προστεθεί και το περίπου 2,4% των δαπανών για συντάξεις του δημόσιου τομέα, τότε μιλάμε για 8,4% του ΑΕΠ -με τις εκτιμήσεις του υπ. Οικονομίας για το ΑΕΠ-, ποσοστό πολύ φιλικό σε σχέση με τις δημοσιοοικονομικές ανάγκες της χώρας και πολύ κοντά στον κοινοτικό μέσο όρο (δείτε τον σχετικό πίνακα του ECOFIN, όπως επίσης και τον πίνακα που αφορά στις κρατικές δαπάνες για τη βασική σύνταξη).

Να σημειωθεί εδώ πως για όσους έχουν μόνο αυτό το εισόδημα θα υπάρξει υποστήριξη με άλλα μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ένα ανεκτό επίπεδο διαβίωσης. Το βοήθημα αυτό δεν είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό, αφού οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας δεν ξεπερνούν τις 62.000 σήμερα, τόνισε ο κ. Λοβέρδος.

Ανταποδοτική σύνταξη είναι η σχέση της σύνταξης με τις καταβαλλόμενες εισφορές και τον χρόνο εργασίας. Το σύστημα αρχίζει -όπως και αυτό της βασικής σύνταξης- να εφαρμόζεται από το 2018. Στην αρχή υπολογίζονται τα χρόνια του εργασιακού βίου από το 2013 και προσθέτουμε κάθε έτος, το οποίο περνά αυτομάτως στους σχετικούς υπολογισμούς, με στόχο να φθάσουμε το 2030 στα 17 χρόνια και με προοπτική να καλύψουμε το σύνολο του εργασιακού βίου. Οι μετρήσεις στις οποίες αναφερόμαστε στηρίζονται στην πρώτη δεκαετία υπολογισμού του χρόνου εργασίας

Ο χρόνος εργασίας χωρίζεται σε τριετίες, η δε τελευταία, από τα 36 και μετά, έχει μεταβαλλόμενους συντελεστές ανά έτος, ούτως ώστε να δημιουργείται κίνητρο παραμονής έως τα 40 χρόνια στην εργασία. Ως προς αυτό το θέμα διακινείται ένα προσχηματικό επιχείρημα: αν κάποιος μπει στην εργασία του στα 30 πρέπει να βγει στα 70 για να πάρει πλήρη σύνταξη. Δηλαδή να μείνει έως τα 70; Εδώ το επικοινωνιακό παιχνίδι γίνεται με το άκουσμα της ηλικίας. Η αλήθεια έχει ως εξής: ο εργαζόμενος αυτός μπορεί να φύγει όποτε θέλει, παίρνοντας πλήρη τη σύνταξη του κλιμακίου στο οποίο θα βρίσκεται. Δηλαδή, χωρίς τη μείωση του 6% που υπάρχει για τις περιπτώσεις των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, ανέφερε ο κ. Λοβέρδος.

Και η συνταξιοδότηση στα 65 ή στα 67 χρόνια προφανώς δεν νοείται πρόωρη. Αν μείνει όμως και πάνω από τα 67, τότε παίρνει όχι μόνο πλήρη σύνταξη αλλά και την ανώτατη δυνατή. Όπως ίσως έχετε ενημερωθεί, για τα τελευταία χρόνια του εργασιακού βίου εφαρμόζονται ήδη σχετικά προγράμματα από τον ΟΑΕΔ, τα οποία θα τελειοποιηθούν με την πάροδο του χρόνου. Το μέσο ποσοστό αναπλήρωσης με τη μέθοδο αυτή είναι 65%, δίχως φυσικά να υπολογίζονται οι επικουρικές συντάξεις (τέτοιες συντάξεις λαμβάνει το 20% των συνταξιούχων).

Ολοκληρωμένο το νέο σύστημα θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά από το 2018. Ήμασταν κατά βάση πειστικοί -όταν συζητήσαμε με την αντιπροσωπεία των Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ- ως προς το έτος αυτό, διότι έως τότε 1,1 δισ. ευρώ θα έχει περάσει, σύμφωνα με τις ισχύουσες σήμερα ρυθμίσεις, από τον ΟΓΑ προς το κεντρικό "καλάθι" των δαπανών για το συνταξιοδοτικό μας σύστημα (βλ. σχετικό πίνακα). Η αύξηση των ανταποδοτικών συντάξεων απεξαρτάται πλήρως από το κράτος, αποτελεί θέμα των ΦΚΑ και η εξέλιξή της εξαρτάται από την πορεία των τιμών, το ΑΕΠ (αύξηση - μείωση) αλλά και από τις δυνατότητες έκαστου ΦΚΑ. Γίνεται φανερό πως πελατειακές παρεμβάσεις οποιασδήποτε μορφής καθίστανται αδιανόητες αλλά και σε μεγάλο βαθμό αδύνατες.

Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του νέου συστήματος, οφείλω να προσθέσω πως προϋπόθεση για τη διασφάλιση ενός αναγκαίου επιπέδου εισοδήματος, ειδικά για τους χαμηλοσυνταξιούχους, είναι η αναμόρφωση του θεσμού του ΕΚΑΣ, έτσι ώστε να ανατραπούν οι σημερινές στρεβλώσεις και να αποδίδεται το επίδομα αυτό κατά τρόπο ορθολογικό και δίκαιο, πρόσθεσε ο υπουργός Εργασίας.


ΙΙΙ. β. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

Το ασφαλιστικό προσχέδιο νόμου δεν περιορίζεται όμως στις ανωτέρω μείζονες αλλαγές. Οργανώνουμε δεκάδες επιπρόσθετες αλλαγές, οι περισσότερες από τις οποίες αρχίζουν να εφαρμόζονται από το 2010 - 2011 και έχουν αξιόλογο δημοσιονομικό ενδιαφέρον.

Η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 61,4 χρόνια που είναι σήμερα στα 63,5 έως το 2015. Τα γενικά όρια ηλικίας παραμένουν στα 65. Απαγορεύεται η εφαρμογή από τους ΦΚΑ των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου.

Ο αυτόματος μηχανισμός σύνδεσης της αυξομείωσης του προσδόκιμου με την παραμονή στην εργασία, αρχής γενομένης το 2020.

Από την 1η/1/2011 επεκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες για τις οποίες προβλέπεται χορήγηση μειωμένης σύνταξης κατά 6% για κάθε έτος ασφάλισης, που υπολείπεται του ορίου για τη συνταξιοδότηση για κύρια σύνταξη.

Δίνεται η δυνατότητα παραμονής στην εργασία -και στον δημόσιο τομέα- και μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από οποιονδήποτε νόμο ή καταστατικό κι αν αυτά προβλέπονται και για όλους τους φορείς του Δημοσίου (Δημόσιο, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ). Παρόμοιες ρυθμίσεις αφορούν και στον ιδιωτικό τομέα (βλ. άρθρο 26 του σχέδιου νόμου).

Εισάγεται το εργόσημο, δηλαδή μία επιταγή που αγοράζεται από το ΙΚΑ, τις τράπεζες, από τους ΦΚΑ, από τα ΚΕΠ και τα ΕΛΤΑ, και με αυτό πληρώνεται ο περιστασιακά εργαζόμενος (βλ. άρθρο 20, όπου ενδεικτικά αναφέρονται οι υπηρεσίες οικογενειακής βοηθητικής φροντίδας, οι κηπουρικές εργασίες, η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων, η φύλαξη νηπίων και βρεφών, οι αισθητικές φροντίδες, οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης κ.λπ.).

Από την 1η/1/2013 μειώνεται στο 2% για κάθε έτος ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης για όλους τους ασφαλισμένους σε όλους τους ΦΚΑ και στο Δημόσιο.

Καθορίζεται ως ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών των ΦΚΑ (29,5 δισ. ευρώ) συν το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών (580 εκατ. ευρώ φέτος) η Τράπεζα της Ελλάδος. Έπειτα από διαγωνισμό ανατίθεται σε σύμπραξη τραπεζών η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των ΦΚΑ (αντικειμενικής αξίας 2 δισ. ευρώ).

Θα δημιουργήσουμε έως τις 31/12/2012 σε όλους τους ΦΚΑ τα νέα ηλεκτρονικά μητρώα καταγραφής της ασφαλιστικής "μερίδας" κάθε εργαζομένου, στην οποία στηρίζεται ο υπολογισμός της ανταποδοτικής σύνταξης.

Συγκροτείται ενιαίος μηχανισμός ελέγχου από ΣΕΠΕ, ΓΓΚΑ, ΦΚΑ.

Συστήνουμε Κέντρο Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένου (ΚΕΑ).

Καθορίζουμε ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας. Από την έναρξη εφαρμογής του νόμου αυτού τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα θα εφαρμοστεί η περικοπή της σύνταξης για τον συνταξιούχο που εργάζεται, αλλά θα προσαυξάνεται η σύνταξή του για κάθε χρόνο της νέας ασφάλισής του.

Αυξάνουμε κατά μία (1) ποσοστιαία μονάδα την εισφορά για κύρια σύνταξη στο ΙΚΑ με αντίστοιχη μείωση της εισφοράς για ΟΑΕΔ, ΔΕΚ, Εργατική Εστία. Από το 2011 η μονάδα αυτή θα αρχίσει να δίνει στα ταμεία του ΙΚΑ από 400 εκατ., το 2012 θα δίνει 800 εκατ., με διαρκή αύξηση, ανάλογη με την άνοδο των εισφορών.

Εκσυγχρονίζουμε τον κατάλογο των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και γίνεται κεντρική εξέταση και επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων. Ιδρύουμε νέο ενιαίο φορέα προσδιορισμού αναπηρίας και προβλέπεται η κατάρτιση ενιαίου κανονισμού για τον καθορισμό των ποσοστών της.

Θεσπίζουμε ως προϋπόθεση της καταβολής της πλήρους βασικής σύνταξης σε κάθε πολίτη και αλλοδαπό την επί 35 χρόνια διαμονή του στην Ελλάδα (άρθρο 2), ενώ η καταβολή της σύνταξης γήρατος του αποθανόντος συζύγου στη χήρα του γίνεται μόνο εάν ο θάνατος επήλθε πέντε τουλάχιστον χρόνια μετά την τέλεση του γάμου.

Από την 1η/7/2011 θα γίνεται διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορών όχι διά μιας αλλά διά περισσότερων συναλλαγών εντός του μηνός).

Ιδρύουμε ενιαίο κέντρο πληρωμής συντάξεων (έτσι θα τηρούνται οι "οροφές" και θα εντοπίζονται σχετικά οι διπλοσυνταξιούχοι, αλλά και θα αποφεύγεται η καταβολή συντάξεων σε μη δικαιούχους). Το σύστημα αυτό θα λειτουργήσει από την 1η/1/2011.

Καθορίζουμε ένα ενιαίο σύστημα ρύθμισης των οφειλών στους ΦΚΑ, που θα αντικαταστήσει τις συνήθεις σήμερα αποσπασματικές ρυθμίσεις. Συνοδεύουμε το σύστημα αυτό με πολιτικές εγγυήσεις που δυσχεραίνουν την αλλαγή του με πελατειακές προθέσεις.

Ενώ ήδη νομοθετήσαμε διαδικασίες γρήγορης καταβολής των συντάξεων για να υλοποιήσουμε την υπόσχεσή μας για καταβολή της σύνταξης εντός τριμήνου από την υποβολή της σχετικής αίτησης, έως το τέλος του 2010, με το παρόν προσχέδιο αίρουμε τις αδικίες επί διαδοχικής ασφάλισης, προστατεύοντας έτσι και την κινητικότητα στην αγορά εργασίας, δίχως όμως να καθορίζουμε άμεση έναρξη εφαρμογής. Θα υπάρχει η διάταξη και θα εφαρμοστεί όποτε το σύστημα αποκτήσει τις σχετικές οικονομικές δυνατότητες.

Ενοποιούμε τους ΦΚΑ σε τρεις (μισθωτοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι) σε ό,τι αφορά την κύρια σύνταξη και η αρχή γίνεται από το 2013, οπότε και οι νεοεισερχόμενοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.

Διαχωρίζονται, επιτέλους, οι κλάδοι και οι υπηρεσίες υγείας από το συνταξιοδοτικό σύστημα. Οι φορείς πρωτοβάθμιας υγείας (που αποτελούν το κύριο μέρος των διαθέσιμων υπηρεσιών του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα) θα υπαχθούν στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας και θα ενσωματωθούν στο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, ενώ τα έξι νοσοκομεία του ΙΚΑ θα υπαχθούν στις διοικητικές δομές των ήδη υπαρχόντων νοσοκομείων. Η εφαρμογή θα ξεκινήσει πιλοτικά, όπως ρυθμίζεται αναλυτικά από το άρθρο 31 του προσχεδίου νόμου, υπογράμμισε ο κ. Λοβέρδος. 

Για τις περισσότερες από τις αλλαγές που προαναφέρθηκαν έχουμε υπολογίσει το οικονομικό όφελος που θα αποφέρουν. Τις ποσοτικοποιήσεις αυτές τις έχουμε καταγράψει σε κείμενο που διανέμουμε σήμερα. Η πίστη στην εφαρμογή με τρόπο αποφασιστικό και απαρέγκλιτο όλων των προαναφερθεισών αλλαγών δημιουργεί απόλυτη βεβαιότητα για την επιτυχία του εγχειρήματός μας. Κι ακόμη, η εφαρμογή αυτή θα μας φέρει πιο κοντά στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας ως προς το ΠΣΑ και το Memorandum για τη στήριξη της χώρας από την Ε.Ε. την ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

* Το νομοσχέδιο για το νέο ασφαλιστικό επισυνάπτεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".