Ανήσυχο από την πορεία των αγορών τις τελευταίες ημέρες το τραπεζικό σύστημα κρούει και πάλι το καμπανάκι του κινδύνου, προειδοποιώντας για τους κινδύνους πιστωτικής ασφυξίας που εγκυμονεί η παράταση της αβεβαιότητας.

Τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και αποτελούν εξειδίκευση μέρους του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ).

Δεδομένης όμως της ιδιαίτερα κρίσιμης συγκυρίας απαιτείται άμεση εφαρμογή των εξαγγελθέντων μέτρων καθώς και η εξειδίκευση και η εφαρμογή των υπόλοιπων δράσεων του Προγράμματος Σταθερότητας, ώστε να αρχίσει σταδιακά να αποκαθίσταται η αξιοπιστία της χώρας.

Οι τραπεζίτες ζητούν να επιταχυνθεί η εφαρμογή των μέτρων που συμβάλλουν στη μείωση των δανειακών αναγκών του Δημοσίου -ιδιωτικοποιήσεις, αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του- καθώς και να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές τομές που έχουν ανακοινωθεί, όπως η απελευθέρωση «κλειστών» επαγγελμάτων, το ασφαλιστικό, η ανεξαρτησία της Στατιστικής Υπηρεσίας.

Επιπλέον, ζητούν να τεθεί σε εφαρμογή το αναπτυξιακό σκέλος του ΠΣΑ, ώστε να ενεργοποιηθεί η οικονομική «μηχανή» και να τονωθεί η ψυχολογία της αγοράς. «Πρέπει επειγόντως να αναληφθούν δράσεις με στόχο την αναθέρμανση της ανάπτυξης προκειμένου να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες της οικονομίας», αναφέρει στο Euro2day ο πρόεδρος της ΑΤΕbank, κ Θ. Πανταλάκης.

Παρά το γεγονός ότι το σύνολο της αγοράς εκτιμά πως τα μέτρα της κυβέρνησης κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, υπάρχει διάχυτη η ανησυχία για το αν μπορούν να κατευνάσουν τις αγορές, καθώς η εξαγγελία τους καθυστέρησε, με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στην πρώτη γραμμή των διεθνών κερδοσκοπικών επιθέσεων.

«Η ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας είναι ο πρώτος και πιο κρίσιμος στόχος που πρέπει να πετύχουμε», τονίζει ο κ. Μιχ. Κολακίδης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της EFG Eurobank, συμπληρώνοντας: «Απαιτείται συνέπεια και εγρήγορση για την εφαρμογή των μέτρων που ανακοινώθηκαν, υπεύθυνη και ειλικρινής στάση απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους και απέναντι στις αγορές, καθώς και ρεαλισμός και ετοιμότητα για να ληφθούν πρόσθετα μέτρα αν στην πορεία φανεί ότι με τα υφιστάμενα δεν επιτυγχάνεται η μείωση του ελλείμματος κατά 4%».


---Ο κίνδυνος της πιστωτικής ασφυξίας

Σήμερα το πρόβλημα του ελληνικού δημοσίου πιέζει και δημιουργεί πρόβλημα και στο τραπεζικό σύστημα, ομολογούν τραπεζικά στελέχη, προειδοποιώντας ότι στην περίπτωση που το δημοσιονομικό πρόβλημα μεγεθυνθεί, θα επιδράσει αρνητικά στην ισορροπία του τραπεζικού συστήματος και στη ρευστότητά του. 

Ενδεχόμενη περαιτέρω υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας όπως και η διατήρηση επί μακρόν του υψηλού κόστους δανεισμού για το Δημόσιο θα ενέτειναν τις δυσχέρειες του τραπεζικού συστήματος.

«Πρέπει να μας ανησυχήσει περισσότερο το ενδεχόμενο η παράταση της αβεβαιότητας να οδηγήσει σε ευρύτερη επιφυλακτικότητα των διεθνών αγορών απέναντι στο τραπεζικό σύστημα της χώρας μας, γεγονός που θα εκφραστεί σε περιορισμό του ύψους και της διάρκειας της χρηματοδότησης, κυρίως στη διατραπεζική αγορά. Σ’ αυτήν την περίπτωση θα έχουμε την “ελληνική” εκδοχή της οικονομικής κρίσης - η δημοσιονομική δυσπραγία θα μετατραπεί σε πιστωτική ασφυξία», τονίζει ο γενικός διευθυντής Οικονομικών και Λειτουργικής Στήριξης της Εθνικής Τράπεζας κ. Άνθιμος Θωμόπουλος.

Προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο η δημοσιονομική δυσπραγία να μετατραπεί σε πιστωτική ασφυξία πρέπει, πέραν της έμπρακτης ευρωπαϊκής βοήθειας, η κυβέρνηση να δείξει την προσήλωσή της στους στόχους της δημοσιονομικής προσαρμογής λαμβάνοντας και επιπρόσθετα μέτρα μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών.

Το τελευταίο διάστημα για τις ελληνικές τράπεζες είναι ανοιχτές μόνο οι αγορές αναχρηματοδότησης χρέους (repo markets), που σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα κρατικά ομόλογα ως εγγύηση για να αντλήσουν κεφάλαια. Ο δανεισμός έχει παγώσει εντελώς εκτός των αγορών όπου δεν παρέχονται εγγυήσεις.

---«Μαξιλάρι» ρευστότητας

Ο δανεισμός του Δημοσίου στην εσωτερική αγορά καθώς και στις διεθνείς αγορές ασφαλώς περιορίζει τη διαθέσιμη ρευστότητα για τις τράπεζες και κατά συνέπεια για πιστωτική επέκταση.

Προς το παρόν, οι τράπεζες αντέχουν χάρη στην ισχυρή ρευστότητα που προνόησαν να δημιουργήσουν και στην αλλαγή του μοντέλου που επήλθε ήδη από το ξέσπασμα της χρηματοοικονομικής κρίσης.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν προσαρμόσει τη λειτουργία τους, ώστε να ανταποκρίνεται σε περιβάλλον περιορισμένης ρευστότητας, ήδη από το δεύτερο μισό του 2007, όταν εκδηλώθηκε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, αναφέρει ο κ. Στ. Λεκάκος, διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς.

Βασικό τους μέλημα ήταν η μεταβολή των καταθέσεων να προσεγγίζει τη μεταβολή των χορηγήσεων, ενώ προώθησαν σειρά τιτλοποιήσεων και εκδόσεις καλυμμένων ομολόγων για άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ. Ταυτόχρονα, προχώρησαν στην έκδοση ομολόγων κυρίου χρέους στα μέσα του 2009 μόλις βελτιώθηκε η διεθνής αγορά.

Διατήρησαν σε χαμηλά επίπεδα τη μόχλευσή τους και την εξάρτησή τους από ξένο δανεισμό, πληρώνοντας ακόμη και υψηλό κόστος για προθεσμιακές καταθέσεις στην Ελλάδα.

Επιπλέον, διαθέτουν σημαντικά ρευστοποιήσιμα στοιχεία στο ενεργητικό τους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άντληση πρόσθετης ρευστότητας, όταν χρειαστεί.

Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι μέσα στους επόμενους 3 - 4 μήνες η πρόσβαση στις αγορές θα είναι ευκολότερη, εφόσον υπάρξει ομαλή υλοποίηση του προϋπολογισμού η οποία θα αποκαταστήσει την αξιοπιστία της Ελλάδας απέναντι στις διεθνείς αγορές.