Το δίλημμα της Τουρκίας

Η απόφαση της Τουρκίας να αυξήσει το overnight επιτόκιο δανεισμού για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια υπογραμμίζει το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες καθώς πλησιάζει το τέλος της αμερικανικής νομισματικής χαλάρωσης.

Μέχρι αυτήν την εβδομάδα, φαινόταν ότι ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προτιμούσε την τόνωση της ανάπτυξης εν όψει των εκλογών στη διετία, προσπαθώντας παράλληλα να περιορίσει τις πληθωριστικές πιέσεις που προκλήθηκαν από την υποχώρηση της λίρας σε ιστορικό χαμηλό στις αρχές του μήνα, παρεμβαίνοντας στην αγορά συναλλάγματος.

Επέρριψε μάλιστα τις ευθύνες για τις πρόσφατες διαδηλώσεις στη χώρα ενάντια στον εντεινόμενο απολυταρχισμό σε ένα σκιώδες διεθνές λόμπι επιτοκίων, που κατά τους αναλυτές ενδεχομένως να ήταν ο βασικός λόγος που απέτρεψε την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας από το να προχωρήσει νωρίτερα σε αύξηση των επιτοκίων παρά την υποτιθέμενη ανεξαρτησία της.

Αναγνωρίζοντας, όμως, ότι τα 6,65 δισ. δολ. που δαπανήθηκαν φέτος για να ενισχυθεί η λίρα δεν ήταν αρκετά για να αντιμετωπιστεί η ελλιπής εμπιστοσύνη στη χώρα, ειδικότερα μετά τις δίμηνες διαδηλώσεις, η τράπεζα προχώρησε την Τρίτη σε αύξηση του επιτοκίου δανεισμού κατά 75 μονάδες βάσης, στο 7,25% σύμφωνα και με τις προβλέψεις των αναλυτών. Έτσι, ανετράπη η αρχική πτωτική πορεία της λίρας και τελικά αυτή κινήθηκε ανοδικά.
Δικαιολόγησε την απόφασή της λέγοντας ότι οφείλεται στην πρόσφατη άνοδο των τιμών και στην αποδυνάμωση των κεφαλαιακών εισροών συνεπεία του σχεδίου των ΗΠΑ να επιβραδύνει τον ρυθμό της χαλάρωσης, που οδήγησε σε αναταραχή και τις αγορές.

«Αν και η επιτροπή θεωρεί ότι οι εξελίξεις αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό προσωρινές, κρίνεται αναγκαία η μετρημένη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής ώστε να περιοριστεί η επιδείνωση της συμπεριφοράς των τιμών» αναφέρει η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας.

Με τη χρηματοοικονομική κρίση, η ποσοτική χαλάρωση (γνωστή και ως QE) δημιούργησε ροή κεφαλαίων προς τις αναδυόμενες αγορές, επιτρέποντάς τους να χαλαρώσουν τη νομισματική τους πολιτική, ώστε να δώσουν ώθηση στην πίστωση και στην ανάπτυξη. Η δέσμευση για επιβράδυνση της πολιτικής ενίσχυσε την άποψη ότι και οι κεντρικές τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές θα πρέπει σε απάντηση να προχωρήσουν σε σύσφιγξη της νομισματικής τους πολιτικής. Δεν αντιμετωπίζουν, όμως, όλες τα ίδια προβλήματα.

Το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας, που συναντάται και σε άλλες χώρες όπως η Ινδία, καθιστά κρίσιμο θέμα την ισχύ της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Εάν οι ξένοι επενδυτές απομακρυνθούν ως αποτέλεσμα της στροφής στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, και εάν συνεχιστεί η πολιτική αβεβαιότητα, τότε η λίρα θα συνεχίσει να κινείται πτωτικά οδηγώντας σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα το έλλειμμα.

Η Τουρκία, λοιπόν, αναγκάζεται να αυξήσει τα επιτόκιά της, παρά την απειλή που τίθεται στην ανάπτυξη. Η κυβέρνηση θέτει στόχο φέτος για ανάπτυξη 4%, από 2,2% τον προηγούμενο χρόνο. Ο στόχος είναι μάλλον ανέφικτος χωρίς κάποια ώθηση στην εγχώρια ζήτηση, η οποία θα πληγεί με τα υψηλότερα επιτόκια.

Στον αντίποδα, η Ουγγαρία προχώρησε σε μείωση επιτοκίων την Τρίτη. Έχει την πολυτέλεια πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που της δίνει τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη.

Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε επιπλέον μέτρα σύσφιγξης την Τρίτη, εκ των οποίων η απόφαση να μην πουλά συνάλλαγμα ορισμένες ημέρες, μειώνοντας πρακτικά τη ρευστότητα, αν και η Barclays Capital δηλώνει ότι αυτό δεν αποκλείει «επί της αρχής» τη διακριτική παρέμβαση. Η κεντρική τράπεζα δήλωσε επίσης ότι οι primary dealers δεν θα έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση με την έκπτωση των 50 μονάδων βάσης.

Η Burcu Unuvar, οικονομική αναλύτρια της χρηματιστηριακής Is Yatirim, δηλώνει ότι με αυτά τα μέτρα η de facto αύξηση των επιτοκίων δεν είναι 75 μονάδες βάσης, αλλά 125. Προβλέπει ότι θα υπάρξει και άλλη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα πράξει ό,τι είναι εφικτό ώστε να αποφύγει νέα αύξηση των επιτοκίων.

«Πρακτικά, η τράπεζα θέλει να σηματοδοτήσει ότι ορίζει ακόμη το παιχνίδι», δήλωσε και συμπλήρωσε: «Το παζάρι ανάμεσα στην αγορά και στην κεντρική τράπεζα θα συνεχιστεί και η αστάθεια στην αγορά θα συνεχιστεί».

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation