Τα επιχειρήματα υπέρ των επενδύσεων σε πολύτιμα μέταλλα

Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσουμε να ρίξουμε φως σε ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της αγοράς των πολύτιμων μετάλλων ώστε να αποκτήσουμε μια πιο εμπεριστατωμένη άποψη του τι να περιμένουμε από αυτά τους επόμενους μήνες.

Ο χρυσός σημείωσε πολυετή ανοδική τάση που κορυφώθηκε τη διετία 2020-2022 με την καταγραφή ιστορικού ρεκόρ πάνω από τα 2.000 δολάρια ανά ουγγιά. Στην παρούσα φάση, οι αναταράξεις στις αγορές μετοχών και ομολόγων, ο υψηλότερος πληθωρισμός των τελευταίων δεκαετιών και οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία συνέδραμαν ώστε παρά τις απώλειες από τα ιστορικά υψηλά, η τιμή του χρυσού και του ασημιού να σημειώσουν σχετική ισχύ (relative strength) σε σύγκριση με τις μετοχές και τα σημαντικότερα ομόλογα το 2022.

Μάλιστα, τα πρόσφατα σημάδια ανοδικής διαφυγής και τα υψηλά αρκετών μηνών στα δύο γνωστότερα πολύτιμα μέταλλα επιβεβαιώνουν εκ νέου την παραδοσιακή φήμη τους ως επενδυτικά «ασφαλή καταφύγια» σε περιόδους κρίσης, τα οποία λειτουργούν παράλληλα ως αντισταθμιστές στην υποτίμηση της αποπληθωρισμένης αξίας του χρήματος.

Το γενικό sentiment για τα πολύτιμα μέταλλα, όπως εκφράζετο τουλάχιστον μέχρι πρότινος στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ήταν αρκετά αρνητικό, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα το προ ολίγων εβδομάδων πρωτοσέλιδο πασίγνωστου αμερικάνικου οικονομικού εντύπου, που τιτλοφορήθηκε «ο χρυσός έχει χάσει το καθεστώς του ως ασφαλές καταφύγιο». Για ευνόητους λόγους δεν θα ονοματίσουμε το εν λόγω έντυπο, θα αναφέρουμε όμως ότι στα Χρηματιστήρια οι πηχυαίοι τίτλοι εμπειρικά έχουν αποδειχθεί και κατά συνέπεια μπορούν να εκληφθούν ως αντιθετικοί δείκτες (counter-indicators).

Ως γνωστόν, κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις κατέχουν πολύτιμα μέταλλα ως αναπόσπαστο μέρος των συναλλαγματικών τους αποθεμάτων. Το τρίτο τρίμηνο του 2022, οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν και προσέθεσαν στα θησαυροφυλάκιά τους την ποσότητα-ρεκόρ των 400 μετρικών τόνων χρυσού (καθαρές εισροές), σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού (βλ. Διάγραμμα).

Χρυσός: Αγορές-ρεκόρ από τις Κεντρικές Τράπεζες (πηγή: World Gold Council)

Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού κατέγραψε επίσης την αυξημένη ζήτηση λιανικής από κοσμηματοπωλεία και αγοραστές ράβδων χρυσού και χρυσών νομισμάτων και εκτιμά ότι η συνολική ζήτηση θα παραμείνει ισχυρή.

Στο παρόν επενδυτικό περιβάλλον “πρωταγωνιστούν” τα προγράμματα ποσοτικής σύσφιξης από τις κεντρικές τράπεζες, με μειώσεις του μεγέθους των ισολογισμών τους και με αύξηση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων δανεισμού.

Οι κινήσεις των κεντρικών τραπεζών, αλλά και ο πληθωρισμός έχουν ωθήσει τις αποδόσεις (yields) των ομολόγων υψηλότερα. Υπενθυμίζουμε ότι όταν τα επιτόκια αυξάνονται, τα ομόλογα γίνονται πιο ανταγωνιστικά στην “κούρσα” μεταξύ των στοιχείων ενεργητικού για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, εξέλιξη που τείνει να πιέζει τις τιμές του χρυσού και του ασημιού. Η αύξηση των επιτοκίων συνεπάγεται υψηλότερο κόστος διακράτησης, μεταφοράς κλπ. και άρα μείωση της ζήτησης και των τιμών των Εμπορευμάτων.

Η άνοδος πέρυσι του δείκτη δολαρίου, ο οποίος αντιπροσωπεύει την πορεία του νομίσματος έναντι των κυριότερων νομισμάτων, στο υψηλότερο επίπεδο της εικοσαετίας, επιβαρύνει τις τιμές των πολύτιμων μετάλλων, καθώς οι τιμές τους εκφράζονται σε δολάριο, με τη σχέση μεταξύ τους να είναι τεχνικά αντίστροφη.

Εν τω μεταξύ, η περυσινή ανακοίνωση της κεντρικής Ρωσίας ότι ένα γραμμάριο χρυσού θα μπορεί να ανταλλάσσεται προς 5.000 ρούβλια, προσομοιάζει και παραπέμπει σε αναβίωση του Χρυσού Κανόνα (gold standard). Σε περίπτωση που οι Νομισματικές Αρχές και άλλων χωρών μιμηθούν τρόπον τινά την εν λόγω πολιτική, αυτό θα ήταν ένα ιστορικών διαστάσεων γεγονός για την παγκόσμια αγορά χρυσού.

Τα δεδομένα από το Χρηματιστήριο Μετάλλων Comex καταδεικνύουν τις συνολικές εισροές και εκροές των πολύτιμων μετάλλων στα θησαυροφυλάκιά του. Συνοπτικά, καθώς αυξάνονται οι καθαρές εκροές ασημιού, όπερ σημαίνει ότι τα διαθέσιμα αποθέματα συρρικνώνονται, γίνεται δυσχερέστερο για τους τους shorts να φανούν συνεπείς στις συμβατικές υποχρεώσεις που τούς δημιουργούν οι ανοικτές θέσεις σε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης και να παραδώσουν το μέταλλο σε φυσική μορφή. Αντίστοιχη τάση δυσκολίας στην παράδοση αρχίζει να γίνεται αισθητή και στον χρυσό αν και αυτός αποτελεί μια αγορά “βαθύτερη” σε σχέση με το Ασήμι.

Προς επίρρωσιν των παραπάνω, αναλυτές παρατηρούν και ερμηνεύουν τον υψηλό τζίρο σε λοιπές -εξωχρηματιστηριακές- φυσικές αποθήκες αργύρου ως σημείο στενότητας στην εν λόγω αγορά.

Παραμένοντας στο ασήμι, η βιομηχανική ζήτηση για το μέταλλο αναμένεται να αυξηθεί φέτος λόγω τεχνολογικών εξελίξεων, όπως η ηλεκτροκίνηση των οχημάτων, η αυξανόμενη υιοθέτηση της τεχνολογίας 5G και οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για περισσότερες πράσινες υποδομές (ηλιακοί συλλέκτες κλπ). Η ζήτηση για τις παραπάνω χρήσεις θα μπορούσε να αντισταθμίσει την -ένεκα της αδύναμης οικονομίας- εξασθένηση της ζήτησης για ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης και να προκαλέσει κρίσιμες ελλείψεις στην παγκόσμια προσφορά αργύρου.

Την κατάσταση επιδεινώνει ο γενικός πληθωρισμός ο οποίος αυξάνει το κόστος που σχετίζεται με τα διάφορα στάδια “παραγωγής” πολύτιμων μετάλλων, ασκώντας ανοδική πίεση στις τελικές τιμές τους.

Σε κάθε περίπτωση, οι χρηματιστηριακές (προθεσμιακές) αγορές πολύτιμων μετάλλων θα προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε ανισορροπία προσφοράς/ζήτησης, ούσες πιο ευέλικτες αλλά και πιο ακραίες στις διακυμάνσεις τους σε σχέση με τις αντίστοιχες αγοραπωλησίες μετάλλων τοις μετρητοίς.

Σε ορίζοντα ετών ίσως θα είναι τελικά η ευρύτερη απώλεια εμπιστοσύνης των επενδυτών προς το κλασσικό “χρήμα” - λόγω του κολοσσιαίου παγκόσμιου κρατικού χρέους κ.λπ.- ο παράγοντας-κλειδί που θα γείρει καθοριστικότερα την “πλάστιγγα” υπέρ των πολύτιμων Μετάλλων.

* Ο Πέτρος Κ. Στεριώτης είναι Διευθύνων Σύμβουλος ΚΕΠΕΥ (Κυπριακής Επιχείρησης Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών) και υποψήφιος Διδάκτορας στα Χρηματοοικονομικά (e-mail: [email protected]).