** Αναλυτικοί πίνακες με τις αποτιμήσεις των J&P Άβαξ, ΓΕΚ, Ελληνικής Τεχνοδομικής, Μηχανικής αλλά και των υπολοίπων εταιριών του κλάδου, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό" 

Παρά τη δυσμενή τρέχουσα συγκυρία, μπαράζ θετικών εκθέσεων για τους μεγάλους ομίλους του κατασκευαστικού κλάδου είδε το τελευταίο δεκαήμερο το φως της δημοσιότητας.

Η Εθνική - Ρ&Κ, η Marfin, η Πειραιώς και η Proton έδωσαν υψηλές τιμές-στόχους για τους τίτλους της Ελληνικής Τεχνοδομικής, της Μηχανικής, της ΓΕΚ και της J&P Άβαξ, συνιστώντας άλλοτε την αγορά και άλλοτε την αύξηση θέσεων στις μετοχές αυτές.

Οι «μπουλντόζες», λοιπόν, των «μεγάλων» του κλάδου επιστρέφουν είτε γιατί οι εταιρείες αυτές δεν διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άνοδο των τελευταίων ετών (άρα, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι έμειναν πίσω) είτε διότι στο σημερινό κλίμα της έντονης αβεβαιότητας εμφανίζουν σαφή αμυντικά χαρακτηριστικά (μεγάλα ανεκτέλεστα υπόλοιπα συμβάσεων, εξασφαλισμένους πόρους από αυτοχρηματοδοτούμενα έργα κ.λπ.).

Όσο για τις υπόλοιπες εισηγμένες του κλάδου, που έμειναν έξω από τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Κοινός τόπος ωστόσο είναι τα χαμηλά περιθώρια κέρδους και η διαπραγμάτευσή τους πολύ κάτω από τις λογιστικές αξίες τους...

Η Εθνική - Ρ&Κ συνιστά στους πελάτες της (έκθεση της 3ης Ιουνίου) να αυξήσουν θέσεις («overweight») στη μετοχή της Ελληνικής Τεχνοδομικής, δίνοντας τιμή-στόχο τα 11,3 ευρώ.

Η Proton Bank (έκθεση στις 9 Ιουνίου) δίνει τιμή-στόχο τα 8,70 ευρώ για τον τίτλο της J&P Άβαξ, τον οποίο θεωρεί και «βαθιά υποτιμημένο», υποστηρίζοντας ότι διαπραγματεύεται κατά 18,4% κάτω από την αξία των μη κατασκευαστικών δραστηριοτήτων. Δηλαδή, η αμιγώς κατασκευαστική δραστηριότητα του ομίλου αγοράζεται δωρεάν και οι υπόλοιπες με έκπτωση 18,4%.

Στις 4 Ιουνίου, με έκθεσή της, η Marfin Analysis συνιστά «buy» για τη μετοχή της Μηχανικής, με τιμή-στόχο τα 7,70 ευρώ, εστιάζοντας κυρίως στις εκτός Ελλάδος εργασίες real estate του ομίλου.

Για τη ΓΕΚ το τελευταίο διάστημα υπήρξαν δύο θετικές εκθέσεις: στις 6 Ιουνίου από τη Marfin Analysis, με τιμή-στόχο τα 13,30 ευρώ και σύσταση «buy», και στις 11 Ιουνίου από την Πειραιώς ΑΧΕΠΕΥ, με τιμή-στόχο τα 14,20 ευρώ και σύσταση «outperform». Αντίθετα, πιο συγκρατημένος εμφανίστηκε ο ελληνικός οίκος για τη μετοχή της θυγατρικής ΤΕΡΝΑ («neutral»).

Όπως φαίνεται και από τους παρατιθέμενους πίνακες, το τελευταίο στοιχείο που οι αναλυτές αξιολογούν στους κατασκευαστικούς ομίλους είναι... η κατασκευαστική δραστηριότητά τους.

Στην Ελληνική Τεχνοδομική, για παράδειγμα, μόνο το 25,1% της συνολικής αποτίμησης αποδίδεται στην κατασκευαστική δραστηριότητα, στην J&P Άβαξ το 34,9%, στη Μηχανική το 19,3% και στη ΓΕΚ το 18%!

Το «φιλέτο» λοιπόν των μεγάλων ομίλων αποτελούν οι άλλες δραστηριότητές τους, όπως η ενέργεια, το real estate, οι αυτοχρηματοδοτούμενες συμβάσεις που έχουν υπογράψει και μια σειρά άλλες συμμετοχές τους (καζίνο, διαχείριση απορριμμάτων κ.ά.).

Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, είναι εμφανής στο ταμπλό και η επιφυλακτικότητα με την οποία αντιμετωπίζει η αγορά τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου, οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να διαφοροποιήσουν σημαντικά την γκάμα των δραστηριοτήτων τους.

Όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα, οι μετοχές των εισηγμένων αυτών διαπραγματεύονται στη Σοφοκλέους σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το ύψος των ιδίων κεφαλαίων τους, με discount που ξεκινά από 30% - 35% και συχνά υπερβαίνει το 50%...

Και αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι το γεγονός πως κάθε εταιρεία χρειάζεται να εξεταστεί ξεχωριστά λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που διαθέτει. Η Έδραση, για παράδειγμα, είναι η πλέον εξειδικευμένη επιχείρηση στις θεμελιώσεις στην Ελλάδα, έχοντας μάλιστα και μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Σημαντικό αριθμό ακινήτων διαθέτει και η «νοικοκυρεμένη» ΒΙΟΤΕΡ. Πολλά θα εξαρτηθούν στον Μοχλό από το κατά πόσον θα επιτραπούν τελικά «παρεμβάσεις» στο Πόρτο Καρράς κ.λπ.

Ο κλάδος που «έκαψε» κόσμο...

Οι μετοχές του κατασκευαστικού κλάδου έχουν «κάψει» πολύ κόσμο στη Σοφοκλέους κατά το παρελθόν. Η μαζική εμφάνισή τους στο ταμπλό της Σοφοκλέους έγινε κατά την περίοδο 1993 - 1995, εν όψει τότε του β΄ Πακέτου Ντελόρ που θα χρύσωνε τους επενδυτές και θα θεράπευε... πάσαν νόσον.

Η χρηματιστηριακή έκρηξη της διετίας 1993 - 1994 στον κλάδο ακολουθήθηκε από πολύ μεγάλες μετοχικές απώλειες, ωστόσο ο χώρος επανήλθε στο προσκήνιο κάπου στο 1999 λόγω των μεγάλων ολυμπιακών έργων τα οποία επρόκειτο να γίνουν.

Από τότε, βέβαια, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και μάλιστα οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των κατασκευαστικών εταιρειών! «Είναι ζήτημα αν στο ταμπλό θα μείνουν 3 - 4 μετοχές του κλάδου και η μία από αυτές θα είναι η δικιά μας», ήταν το σλόγκαν όλων σχεδόν των κατασκευαστών, μεταξύ των οποίων οι σχέσεις δεν ήταν και οι καλύτερες δυνατές...

Και πράγματι, επαληθεύτηκαν. Μέχρι σήμερα στις εταιρείες του κλάδου που έφυγαν κακήν κακώς από τη Σοφοκλέους ήταν η Έμπεδος (συγχώνευση των εισηγμένων Γνώμων, ΓΕΚΑΤ κ.ά.), η Τεχνοδομή, η ΑΛΤΕ, η ΑΤΕΜΚΕ, η ΓΕΝΕΡ, η Ευρωπαϊκή Τεχνική, ο Μπαλάφας, η ΕΡΓΑΣ, η Φιλίππου - Δομικά Έργα κ.ά.

Πέραν αυτών, ακόμα και σήμερα δεν λείπουν οι επιχειρήσεις του κλάδου που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως η ΑΕΓΕΚ (η μεγαλύτερη στον συγκεκριμένο τομέα κατά τη δεκαετία του 1990...), η Προοδευτική και η ΔΙΕΚΑΤ...

Πολλές από τις λεγόμενες «μεσαίες δυνάμεις» αναγκάστηκαν να συμμαχήσουν ή και να απορροφηθούν από τα γκρουπ των ισχυρών, όπως η ΑΤΤΙΚΑΤ από τον όμιλο ΓΕΚ, η Αθηνά από την J&P Άβαξ και η Παντεχνική από την Ελληνική Τεχνοδομική.

Ο όμιλος Στέγγου, που διέθετε δύο εισηγμένες του ανώτατης τάξης, σήμερα έχει συγκεντρώσει το σύνολο των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων του στον Μοχλό, ο οποίος αφού πέρασε δυσκολίες, επέστρεψε μεν σε κάποια αξιοσημείωτα κέρδη, αλλά το 2008 δεν ξεκίνησε και πολύ καλά.

Η ΒΙΟΤΕΡ επεκτάθηκε σημαντικά, απέκτησε πολλά περιουσιακά στοιχεία, όμως δεν μπόρεσε να πετύχει μεγάλα κέρδη.

Όσο για την εξειδικευμένη Έδραση, παραμένει αυτόνομη, υγιής και με σημαντική ακίνητη περιουσία, αλλά στο περιθώριο των χρηματιστηριακών εξελίξεων.

Γιατί «χάλασε η σούπα»

Το β΄ Πακέτο Ντελόρ υλοποιήθηκε, το γ΄ Πακέτο και τα ολυμπιακά έργα ολοκληρώθηκαν, η κατασκευαστική δραστηριότητα διευρύνθηκε, όμως οι περισσότερες εταιρείες έπεσαν έξω.

Πώς εξηγείται αυτό το παράδοξο: από το γεγονός ότι τα περιθώρια κέρδους των έργων συρρικνώθηκαν δραματικά (από 25% περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1990, σήμερα βρίσκονται κατά μέσο όρο στο 3% - 7%) και από το ότι πολλές από τις εταιρείες δεν είχαν την απαιτούμενη υποδομή ούτε την ικανότητα να εκτελέσουν τα νέα έργα που ήταν μεγαλύτερα σε μέγεθος και χρειάζονταν μεγαλύτερη τεχνογνωσία. Και επιπλέον, οι «διάδρομοι» των τεράστιων αναθεωρήσεων των προϋπολογισμών από την «πίσω πόρτα» περιορίστηκαν δραματικά ή και έκλεισαν.

Το come back των ισχυρών

Και όμως, «οι μπουλντόζες» ξανάρχονται, αλλά με έναν αρκετά διαφορετικό τρόπο, εμφανίζοντας μια ευρεία σειρά πλεονεκτημάτων, τα κυριότερα εκ των οποίων είναι:

Πρώτον, διαθέτουν πολύ υψηλά υπόλοιπα ανεκτέλεστων έργων, που τους εξασφαλίζουν εργασίες για περισσότερα από τρία χρόνια.

Δεύτερον, έχουν ξεπεράσει σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία προσαρμογής στις ξένες αγορές (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή) και τώρα είναι σε θέση να αναλαμβάνουν νέα έργα, τα οποία θα μπορούσαν να αποφέρουν κάποια αξιοσημείωτα ποσοστά κέρδους.

Τρίτον, τα ήδη λειτουργούντα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα έχουν εξασφαλίσει κέρδη για πολλά - πολλά χρόνια ακόμη. Επίσης, ήδη φέτος ξεκινά η υλοποίηση νέων αυτοχρηματοδοτούμενων έργων, γεγονός που θα τονώσει τους τζίρους των εταιρειών από το δεύτερο εξάμηνο και μετά.

Τέταρτον, οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι αναμένουν πολύ μεγαλύτερα μεγέθη από τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα στην επόμενη τριετία.

Πέμπτον, ο χώρος του real estate παραμένει υποσχόμενος για όσους τον γνωρίζουν καλά.

Έκτον, σε μια περίοδο γενικότερης οικονομικής αβεβαιότητας, οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι έχουν εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις και εργασίες, άρα κινδυνεύουν πολύ λιγότερο από τους πλείστους άλλους κλάδους της Σοφοκλέους.


** Αναλυτικοί πίνακες με τις αποτιμήσεις των J&P Άβαξ, ΓΕΚ, Ελληνικής Τεχνοδομικής, Μηχανικής αλλά και των υπολοίπων εταιριών του κλάδου, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"