Ο αγώνας του Ντράγκι να κρατήσει την αξιοπιστία της ΕΚΤ

Η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αυτή την εβδομάδα ήταν αξιοσημείωτη, όχι τόσο για το τι δεν έκανε η ΕΚΤ, όσο για το τι δεν είπε.

Η απόφαση να διατηρηθεί προς το παρόν αμετάβλητη η νομισματική πολιτική είναι εύλογη, δεδομένων των -σε μεγάλο βαθμό- αμετάβλητων οικονομικών προβλέψεων και μιας σειράς στοιχείων που υπαινίσσονται ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη παρέμεινε στέρεη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ωστόσο, η ανικανότητα του Μάριο Ντράγκι να δώσει λεπτομέρειες σχετικά με το τι ενέργειες θα ακολουθήσει η ΕΚΤ αν χρειαστεί περισσότερη τόνωση τους ερχόμενους μήνες είναι ανησυχητική.

Η ΕΚΤ μοιράζεται το ίδιο δίλημμα που αντιμετωπίζουν όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες: πώς θα βρουν νέες πηγές τόνωσης, όταν έχουν ήδη πιέσει τη νομισματική πολιτική βαθιά σε μια αχαρτογράφητη περιοχή. Η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων αποδεικνύεται αποτελεσματική, αλλά αντιμετωπίζει τη σθεναρή αντίδραση των τραπεζών, των οποίων τα κέρδη απειλεί. Πιο ριζοσπαστικές επιλογές, όπως τα χρήματα από το ελικόπτερο, δεν είναι στο τραπέζι.

Η προφανέστερη πορεία που θα μπορούσε να ακολουθήσει η ΕΚΤ, σε περίπτωση που χρειαστεί περισσότερη χαλάρωση, θα ήταν να παρατείνει το τρέχον πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Το πρόβλημα είναι ότι μπορεί να δυσκολευτεί να ανταποκριθεί ακόμη και στην υπάρχουσα δέσμευσή της -να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία αξίας 80 δισ. κάθε μήνα μέχρι τον επόμενο Μάρτιο-, εκτός κι αν χαλαρώσει τα κριτήρια για την επιλεξιμότητα των περιουσιακών στοιχείων. Θα υπάρξει ισχυρή πολιτική αντίδραση, ιδιαίτερα από τη Γερμανία, σε οποιαδήποτε αλλαγή κανονισμών που θα μπορούσε να εκθέσει τις κεντρικές τράπεζες σε ζημίες, ή να οδηγήσει σε μια τάση να αγοράζονται περισσότερο ομόλογα των πιο χρεωμένων χωρών.

Πριν από τη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, υπήρχαν εικασίες ότι ο κ. Ντράγκι μπορεί εντούτοις να ανακοινώσει μια δέσμευση για παράταση του QE. Αντ' αυτού, εκείνος παραδέχθηκε τα τεχνικά προβλήματα που παρουσιάζει ο σχεδιασμός του προγράμματος, τα οποία αξιολογούνται από εσωτερικές επιτροπές, αλλά τόνισε πως το θέμα της παράτασης δεν έχει καν συζητηθεί.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ σαφώς θα προτιμούσε να έχει πει περισσότερα. Σημείωσε ότι τα χαμηλά επιτόκια αυτή τη στιγμή αντανακλούν προσδοκίες για συνεχιζόμενη νομισματική τόνωση. Επανέλαβε μια λιγότερο συγκεκριμένη δέσμευση για συνέχιση του QE για όσο χρειαστεί. Και υποστήριξε ότι δεν αμφισβητείται η προθυμία, η ικανότητα και η δυνατότητα της ΕΚΤ να δράσει.

Τέτοιου είδους ισχυρισμοί μπορεί να εξυπηρετούν τις άμεσες ανάγκες, αλλά δεν θα είναι βάσιμοι για πολύ, εκτός κι αν η ΕΚΤ μπορέσει να γνωστοποιήσει και ποιο θα είναι το επόμενο βήμα της.

Ο κ. Ντράγκι δικαιολογημένα ισχυρίζεται ότι η τόνωση της ΕΚΤ λειτουργεί: οι πολιτικές που έχει ακολουθήσει από το 2012 και μετά έχουν στηρίξει μια παρατεταμένη ανάκαμψη που πλέον, πράγμα ενθαρρυντικό, οδηγείται από την καταναλωτική δαπάνη και όχι τόσο από την πιο ευμετάβλητη ζήτηση για εξαγωγές. Και πάλι, όμως, η ανάπτυξη παραμένει πολύ κάτω του επιπέδου που χρειάζεται για να οδηγήσει σε διαρκείς βελτιώσεις στο βιοτικό επίπεδο. Επιπλέον, παρότι ο πληθωρισμός σταδιακά θα αυξηθεί, όταν η περσινή βουτιά στις τιμές πετρελαίου εξαιρεθεί από τις ετήσιες συγκρίσεις, οι προβλέψεις της ΕΚΤ δείχνουν ότι θα παραμείνει πολύ κάτω του στόχου, «χωρίς πειστική ανοδική τάση» στις υποκείμενες πληθωριστικές πιέσεις. Πολλοί οικονομολόγοι αναμένουν, επομένως, πως η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να αναλάβει περαιτέρω δράση.

Γίνεται ακόμη πιο δύσκολο για την κεντρική τράπεζα να υποστηρίξει ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν σταθερές. Ο κ. Ντράγκι βρίσκει παρηγοριά στις αρκετά σταθερές προσδοκίες των επαγγελματιών forecasters, αλλά ακόμη κι ο ίδιος αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι εξελίξεις στην πραγματική οικονομία, όπως η μικρή ανάπτυξη μισθών στη Γερμανία, είναι ανησυχητικές.

Σε αυτό το περιβάλλον, η αμυντική στάση, ιδιαίτερα της Γερμανίας, απέναντι στον κ. Ντράγκι είναι αποτέλεσμα μεγάλης παραπλάνησης. Η τόνωση της κεντρικής τράπεζας έχει αποτέλεσμα. Και χρειάζεται πολιτική υποστήριξη, όχι παρεμπόδιση. Η ευρωζώνη θα βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση αυτή τη στιγμή, αν η ΕΚΤ είχε μπορέσει να προχωρήσει παραπέρα -και μάλιστα με την υποστήριξη της δημοσιονομικής πολιτικής από εκείνες τις κυβερνήσεις που είναι σε θέση να την προσφέρουν.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation