Τα αναπάντητα ερωτήματα της απόφασης του Eurogroup

Σε μια κρίσιμη στιγμή του σίριαλ των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ βρισκόταν στο Καζακστάν και κανένας δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή μαζί της.

Για σχεδόν τέσσερις ώρες χθες το βράδυ, οι υπουργοί Οικονομικών περίμεναν για να ενημερωθεί η κ. Λαγκάρντ για το προσχέδιο συμβιβασμού, που θα άνοιγε τον πολιτικό δρόμο για να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα, τουλάχιστον για λίγους ακόμα μήνες.

Η τελική συμφωνία ήρθε γύρω στις 2 το πρωί. Ήταν ένα μπερδεμένο και παρατεταμένο τέλος σε μια μπερδεμένη και παρατεταμένη διαπραγμάτευση, που αποκλιμάκωσε την αναμέτρηση μεταξύ των διεθνών πιστωτών της Ελλάδας, όμως άφησε ανοικτά ορισμένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα ως προς το πώς θα πρέπει να μειωθεί το χρέος της χώρας.

«Αν μοιάζει σαν να κλωτσάμε το τενεκεδάκι παρακάτω, είναι διότι αυτό κάνουμε», σχολίασε ανώτατος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Οι ασάφειες είναι πολλές. Τέθηκε στόχος, οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας να μην ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ μέχρι το 2030 και περιεγράφησαν μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου, μεταξύ των οποίων η επιμήκυνση των δανείων και μια πιθανή αγορά των δανείων του ΔΝΤ το 2018. Όμως δεν συμφωνήθηκαν νούμερα ως προς το τι ελάφρυνση θα φέρουν τα μέτρα.

Και ενώ το ΔΝΤ εγκατέλειψε τις πιο φιλόδοξες απαιτήσεις του για την ελάφρυνση του χρέους -περιλαμβανομένης της ανάγκης οι απαιτήσεις αυτές να είναι αυτόματες, όταν η Ελλάδα βγει από το πρόγραμμα το 2018-, υπήρξε μια μεγάλη προειδοποίηση: για να συμμετέχει οικονομικά στο πρόγραμμα πριν το τέλος του έτους, το ΔΝΤ θα πρέπει να εγκρίνει μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας, που θα πληροί τα κανονικά κριτήρια δανεισμού του Ταμείου.

Και για τη Γερμανία όμως, η συμφωνία αποτέλεσε μια ανταλλαγή. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διατήρησε τις δύο βασικές «κόκκινες γραμμές» του, δηλαδή να μην υπάρξει κούρεμα και να μην υπάρξει ψηφοφορία στην Bundestag πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2018. Όμως, για να διασφαλίσει την πολιτική συμμετοχή του ΔΝΤ, έκανε μια υποχώρηση: μια ανεπιφύλακτη δέσμευση να τηρήσει την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους από την οποία δύσκολα θα μπορέσει να υποχωρήσει. Παράλληλα, έγινε πιο ήπιο το φρασεολόγιο σε ό,τι αφορά στην απαίτηση η Ελλάδα να τηρεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ τουλάχιστον για τα επόμενα 10 χρόνια, καθώς τώρα ο στόχος αυτός θα επανεξεταστεί το 2018.

Για αυτούς τους αλληλοσυνδεόμενους πολιτικούς λόγους, οι διαπραγματευτές κρίνουν πως η συμφωνία είναι πιο φιλόδοξη από αυτό που υποδηλώνει η έλλειψη συγκεκριμένων στοιχείων. «Μη γελιέστε», είπε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος έπαιξε βασικό ρόλο στη μεσολάβηση για μια συμφωνία. «Αν χρειαστεί να βάλουμε περισσότερα στο τραπέζι θα το κάνουμε, και θα είναι τόσα ώστε να ανταποκρίνονται στη νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους».

Οι όροι, σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ, είναι πιο φιλόδοξοι απ' όσο θα μπορούσε να φανταστεί πριν από έναν μήνα. «Υπερβαίνουν αυτό που νόμιζα ότι θα μπορούσε να είναι πιθανό... οι υπουργοί έχουν 'τεντώσει' το πολιτικό τους κεφάλαιο», σχολίασε.

Το σημαντικό είναι πως η συμφωνία χαρτογραφεί μια πορεία προς έναν πιθανό δραστικό περιορισμό της εμπλοκής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα το 2018. Αν και όπως όλα τα μέτρα, μια εξαγορά του χρέους του ΔΝΤ υπόκειται σε μελλοντικές πολιτικές αποφάσεις, ωστόσο η επιλογή ουσιαστικά στηρίζεται με το σχέδιο αυτό.

Αυτό όχι μόνο θα ελαφρύνει το βάρος του ελληνικού χρέους -τα δάνεια του ΔΝΤ είναι πολύ πιο ακριβά από τα αντίστοιχα της ευρωζώνης-, αλλά θα «κατεβάσει» επίσης τον «πήχη» της βιωσιμότητας του χρέους, φέρνοντάς την σε κανονικά επίπεδα και καλύπτοντας έτσι το «χάσμα» που υπάρχει με τη Γερμανία.

Το περισσότερο χρονικό διάστημα χθες, οι διαπραγματεύσεις γίνονταν μεταξύ τριών ανθρώπων: του κ. Ντάισελμπλουμ, του κ. Σόιμπλε και του διευθυντή του ΔΝΤ για την Ευρώπη, Πολ Τόμσεν.

Για τους υπόλοιπους παρόντες, η πλήξη μετατράπηκε σε κωμωδία μετά τα μεσάνυχτα, όταν κάποιος από τους παρευρισκόμενους αποφάσισε να παίξει στο iPad του τη μουσική από τον Ζορμπά.

Η συμφωνία έκλεισε λίγη ώρα αργότερα, όμως οι περισσότεροι διαπραγματευτές γνωρίζουν πως σύντομα θα ξανασυναντηθούν για έναν ακόμα... χορό για το χρέος.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation