Το Bερολίνο άνοιξε τον δρόμο στη συζήτηση για το χρέος

H Γερμανία χαλάρωσε τις αντιρρήσεις της στις συζητήσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους τη Δευτέρα, την ώρα που οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης προσπαθούσαν να περιορίσουν τις σημαντικές διαφορές τους με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την ελληνική διάσωση των 86 δισ. ευρώ.

Με την Ελλάδα να είναι αντιμέτωπη με πληρωμές χρέους ύψους 3,5 δισ. ευρώ τον Ιούλιο, τις οποίες δεν θα είναι σε θέση να καταβάλει χωρίς στήριξη, οι υπουργοί της ευρωζώνης ανακοίνωσαν πως είναι έτοιμοι για μια πολιτική ώθηση που θα άρει το αδιέξοδο ανάμεσα στους πιστωτές για τα μέτρα λιτότητας και το ελληνικό χρέος.

Ο Πιερ Κάρλο Παντοάν, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, χαιρέτισε τη συνάντηση ως «ένα σημαντικό βήμα» προς την υπέρβαση του αδιεξόδου και το ξεπάγωμα των δόσεων, αλλά αξιωματούχοι του ΔΝΤ συνέχισαν να εκφράζουν σκεπτικισμό, ειδικά για το πώς η Ελλάδα θα εφαρμόσει τα 3 δισ. ευρώ σε «προληπτικά» μέτρα, αν χάσει τους δημοσιονομικούς στόχους.

Το περιθώριο σύγκλισης για την επίτευξη συμφωνίας δημιουργήθηκε τη Δευτέρα από την προθυμία του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να εξερευνήσει τρόπους για τη χαλάρωση των αποπληρωμών χρέους για την Ελλάδα. Μέχρι τότε είχε αντιταχθεί σθεναρά στην ιδέα ότι είναι αναγκαία μια τέτοια συζήτηση, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.

Οι υπουργοί ανέφεραν πως θα προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία στις 24 Μαΐου. Το πακέτο θα απαιτεί από την Ελλάδα να ετοιμάσει «προληπτικά» δημοσιονομικά μέτρα τα οποία θα ενεργοποιηθούν αν τα δημόσια οικονομικά δεν εμφανίσουν σημαντική βελτίωση, καθώς και παράλληλες δεσμεύσεις από τα κράτη της ευρωζώνης να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους για ελάφρυνση του χρέους, σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε διάφορες επιλογές, όπως το μορατόριουμ στις πληρωμές τόκων ή οι επιμηκύνσεις των ωριμάνσεων, αλλά απέφυγαν τη σκληρή πολιτική μάχη για αυτό που πραγματικά είναι αναγκαίο.

«Σήμερα απλά ξεκίνησε η συζήτηση, με τη διερεύνηση επιλογών και την παροχή πολιτικής καθοδήγησης στα τεχνικά κλιμάκια», δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής του Eurogroup.

O Mισέλ Σαπέν, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, ανέφερε ότι η συνάντηση σηματοδοτεί την έναρξη μιας «πραγματικής συζήτησης για το χρέος... για πρώτη φορά ασχοληθήκαμε με το ζήτημα».

Η Αθήνα και οι πιστωτές της ευρωζώνης βρίσκονται υπό πίεση να αντιμετωπίσουν τον σκεπτικισμό του ΔΝΤ για το αν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει τους προβλεπόμενους στόχους για το χρέος και το έλλειμμα, ειδικά την απαίτηση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2018.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, τόνισε ότι ο σχεδιαζόμενος «προληπτικός μηχανισμός» θα προβλέπει την εφαρμογή οριζόντιων περικοπών αν η χώρα δεν πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους. Ωστόσο θα υπάρχει προστασία κάποιων «πολύ ευαίσθητων τομέων» από περικοπές, ενώ η Ελλάδα θα έχει περιθώριο ως και τέσσερις μήνες για την αξιολόγηση του αντίκτυπου της επιπρόσθετης λιτότητας και να βρει εναλλακτικές που θα έχουν το «ίδιο αποτέλεσμα».

Aυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να ικανοποιήσει το ΔΝΤ, η γενική διευθύντρια του οποίου, Κριστίν Λαγκάρντ, επανέλαβε σε επιστολή της προς τους υπουργούς της ευρωζώνης ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας δεν είναι ρεαλιστικοί και ότι οποιαδήποτε προσπάθεια για την επίτευξή τους πρέπει να βασίζεται σε βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις και όχι σε αυθαίρετες και δυνητικά επιζήμιες περικοπές.

Ο κ. Τσακαλώτος είπε στους Financial Times ότι το ΔΝΤ παραμένει «προβληματισμένο» για την προσέγγιση της Ελλάδας, αλλά ο οργανισμός δεσμεύεται επίσης «να τη βελτιώσει». Πρόσθεσε πως με βάση τις δημοσιονομικές προβλέψεις που επιβεβαιώνει και η Ε.Ε. «ο μηχανισμός αυτός μπορεί να μην είναι τελικά αναγκαίος» για να πιάσει η Ελλάδα τους στόχους.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ ανέφερε ότι οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης ενίσχυσαν τις ελληνικές προτάσεις για τον προληπτικό μηχανισμό, ενώ αποδέχτηκαν ότι η παρουσίαση συγκεκριμένων μέτρων κατά τη νομοθέτηση «δεν μπορεί να λειτουργήσει πολιτικά ή νομικά για τους Έλληνες».

Ορισμένοι πιστωτές μπορεί να απαιτήσουν ωστόσο πιο λεπτομερείς δεσμεύσεις από την Αθήνα για το τι ακριβώς θα πυροδοτείται με τον μηχανισμό.

Όσον αφορά στην ελάφρυνση χρέους, οι υπουργοί εξέτασαν ορισμένες βασικές επιλογές που παρουσίασε το ΔΝΤ και ο ESM, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης.

Οι κυβερνήσεις έχουν επανειλημμένα και σθεναρά απορρίψει οποιαδήποτε επίσημη διαγραφή του ελληνικού χρέους, αφήνοντάς τους να εξετάσουν άλλες επιλογές, όπως η επιμήκυνση των περιόδων χάριτος και των χρονοδιαγραμμάτων αποπληρωμής.

Έγγραφο του ESM, που έχουν δει οι FT, καταγράφει μια σειρά επιλογών, συμπεριλαμβανομένων μιας 5ετούς επιμήκυνσης των ωριμάνσεων, της σταθεροποίησης των ετήσιων αποπληρωμών των δανείων στο 1% του ΑΕΠ ως το 2050 και επιβολής πλαφόν στα επιτόκια στο 2%. Μια ακόμα ριζική κίνηση που αναφέρεται είναι η επαναγορά των δανείων του ΔΝΤ με πιο φθηνά και μεγαλύτερης διάρκειας δάνεια από τον ESM.

O κ. Τσακαλώτος υποστήριξε πως η συζήτηση, αν και παραμένει αρκετά γενική σε αυτό το στάδιο, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τα μπρος. «Είναι μεγάλη ανακούφιση ότι είχαμε αυτή τη συζήτηση για το χρέος», σημείωσε. «Εργαζόμαστε πάνω σε κάτι που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να γυρίσει επιτέλους σελίδα».

Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης είχαν βρεθεί σε δύσκολη θέση από τη σύγκρουση με το ΔΝΤ, εξαιτίας του ότι το γερμανικό, φινλανδικό και ολλανδικό κοινοβούλιο επιμένουν στη συμμετοχή του ΔΝΤ ως όρου για τη στήριξη της ελληνικής διάσωσης.

Η συμμετοχή του ΔΝΤ αντιμετωπίζεται από τις χώρες αυτές ως απαραίτητος όρος για τη διασφάλιση της οικονομικής αυστηρότητας του προγράμματος. Ο Αλεξάντερ Στουμπ, ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών, επανέλαβε στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση της Δευτέρας ότι «για να είμαστε ειλικρινείς, για μια χώρα όπως η Φινλανδία θα ήταν πολύ δύσκολο να προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ». Αναγνώρισε πως «όλοι μας έχουμε δουλειά να κάνουμε», για να διασφαλιστεί ότι θα προχωρήσει η συμφωνία.

Αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θέλουν δύσκολες διαπραγματεύσεις πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 23 Ιουνίου, κάτι που σημαίνει πως αν δεν υπάρξει συμφωνία αυτό τον μήνα οι συζητήσεις δεν θα συνεχιστούν παρά μόνο λίγο πριν από μια πιθανή ελληνική χρεοκοπία.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation